Co-ouderschap: Wat ouders moeten weten over hun rechten en plichten

Co-ouderschap is een veelgebruikte term in de context van scheidingen en ouderlijk gezag. Het betreft een situatie waarin ouders na een scheiding of relatiebeëindiging samen verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Hoewel het begrip co-ouderschap in het Nederlandse recht geen wettelijke basis heeft, is het wel een veelgebruikte vorm van ouderlijk gezag. In dit artikel bespreiden we de kernpunten van co-ouderschap, inclusief rechten, plichten, voorwaarden en mogelijke afwijkingen. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen, waaronder wetten, juridische adviezen en praktijkvoorbeelden.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is geen wettelijk vastgelegde term, maar het verwijst naar een situatie waarin ouders na een scheiding of relatiebeëindiging samen verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Dit betekent dat zowel de moeder als de vader gelijke verantwoordelijkheden delen, waardoor de kinderen ongeveer evenveel tijd bij elk van de ouders doorbrengen. Het is belangrijk om te benadrukken dat co-ouderschap geen wettelijke verplichting is en dat er geen verplichting is om dit te kiezen. De term “co-ouderschap” wordt vaak gebruikt om gelijkwaardig ouderschap aan te duiden, maar dit hoeft niet noodzakelijk een 50/50 verdeling te betekenen.

Rechten en plichten van ouders bij co-ouderschap

Bij co-ouderschap zijn zowel de moeder als de vader verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Dit betekent dat ze samen beslissingen nemen over belangrijke zaken die betrekking hebben op het welzijn van de kinderen. De ouders moeten elkaar de kinderen gunnen en ervoor zorgen dat het kind een hechte band met beide ouders heeft. Daarnaast is het belangrijk dat de ouders regelmatig met elkaar communiceren en samenwerken om problemen met de kinderen op te lossen.

Ouders die kiezen voor co-ouderschap moeten ook rekening houden met de praktische situatie. Denk aan de situatie dat een van de ouders weinig tijd heeft om voor de kinderen te zorgen of werktijden heeft die de zorg bemoeilijken. Ook kan het voorkomen dat ouders slecht met elkaar communiceren en steeds conflicten hebben over de kinderen. In zo’n situatie kan het beter zijn dat een kind één hoofdverzorger heeft in plaats van twee.

Voorwaarden voor co-ouderschap

Om co-ouderschap mogelijk te maken, is het nodig dat de ouders afspraken maken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. De ouders gunnen elkaar een goede band met de kinderen en ze stimuleren de band met de andere ouder. Ouders werken zoveel mogelijk samen, overleggen en delen hun ervaringen met de kinderen met elkaar. Het belangrijkste is dat er communicatie tussen de ouders mogelijk is en ze samen kunnen overleggen. Deze vorm van co-ouderschap wordt coöperatief ouderschap genoemd.

Om coöperatief ouderschap mogelijk te maken, is het nodig dat de ouders afspraken maken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. De ouders gunnen elkaar een goede band met de kinderen en ze stimuleren de band met de andere ouder. Ouders werken zoveel mogelijk samen, overleggen en delen hun ervaringen met de kinderen met elkaar. Het belangrijkste is dat er communicatie tussen de ouders mogelijk is en ze samen kunnen overleggen. Deze vorm van co-ouderschap wordt coöperatief ouderschap genoemd.

Afspraken maken in het ouderschapsplan

Bij een co-ouderschap maakt u samen afspraken in het ouderschapsplan. Het ouderschapsplan is verplicht wanneer u uit elkaar gaat en minderjarige kinderen heeft. Dit geldt ook voor ouders die niet met elkaar getrouwd zijn of geen geregistreerd partners zijn, maar wel gezamenlijk gezag over de kinderen hebben. In het ouderschapsplan bepaalt u samen uw rechten en plichten. Co-ouderschap is niet wettelijk geregeld. U bepaalt daarom zelf hoe u de omgang met de kinderen en de verdeling van zorg- en opvoedingstaken organiseert.

Bij co-ouderschap is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken. Denk aan de verdeling van de tijd, de verantwoordelijkheden, de communicatie, de kosten, en de omgang met de kinderen. Ook is het belangrijk om te bespreken hoe de kinderen in de toekomst met de ouders omgaan en hoe de ouders hun verantwoordelijkheden kunnen delen.

Co-ouderschap en alimentatie

Bij co-ouderschap wordt vaak gekozen voor een gezamenlijke kinderrekening. Op deze rekening wordt onder andere de kinderbijslag en een afgesproken maandbedrag door u en uw ex-partner gestort. Het bedrag dat gestort wordt hangt af van de draagkracht van de ouder. Veel ouders die een co-ouderschap zijn overeengekomen vinden dit een prettig alternatief voor kinderalimentatie. Ook hierbij is het belangrijk dat duidelijke afspraken worden opgenomen in het ouderschapsplan.

De kosten die jullie maken kunnen verdeeld worden op basis van draagkracht (de ouder die het meest verdient betaalt meer), naar het aantal verzorgdagen (de ouder die het meest voor het kind zorgt, krijgt een vast bedrag extra van de ander) of gelijkwaardig (iedere ouder betaalt de helft). Als afspraken over het co-ouderschap zijn vastgelegd (in bijvoorbeeld het ouderschapsplan), kun je deze niet zomaar wijzigen.

Co-ouderschap weigeren

Co-ouderschap weigeren is mogelijk, maar vereist een zorgvuldige afweging en een goede onderbouwing. Het belang van het kind staat hierbij altijd voorop. Ouders moeten zich realiseren dat co-ouderschap geen wettelijke verplichting is en dat er verschillende gronden kunnen zijn om dit te weigeren. Het is van groot belang om juridisch advies in te winnen en, indien mogelijk, te proberen tot een overeenkomst te komen via mediation. Uiteindelijk zal de rechter, indien nodig, een beslissing nemen die het beste is voor het welzijn van de kinderen.

Een groot deel van de ouders die ik als advocaat spreek, verkeert in de veronderstelling dat uit de wet volgt dat zij verplicht zijn tot “co-ouderschap” op het moment dat zij uit elkaar gaan. Dat is een verdeling van de zorg- en opvoedtaken waarbij de kinderen evenveel tijd bij iedere ouder doorbrengen.

Ondersteuning bij het opstellen van het ouderschapsplan

Als ouders kiezen voor co-ouderschap, is het belangrijk om een goed ouderschapsplan op te stellen. Dit plan moet duidelijke afspraken bevatten over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken, de communicatie tussen de ouders, de financiën, en de omgang met de kinderen. Het is belangrijk dat de ouders samenwerken en dingen goed met elkaar afspreeken. Het is ook belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan.

Bij het opstellen van het ouderschapsplan is het belangrijk om te weten dat ouders verplicht zijn om samen een ouderschapsplan op te stellen. Dit geldt ook bij een geregistreerd partnerschap of als je gaat ‘scheiden van tafel en bed’. Als je duidelijke afspraken maakt in het ouderschapsplan, kan dat veel ruzie voorkomen.

Samenwerking en communicatie

Bij co-ouderschap is het belangrijk dat de ouders regelmatig met elkaar communiceren. Ze moeten elkaar de kinderen gunnen en ervoor zorgen dat het kind een hechte band met beide ouders heeft. De ouders moeten samen beslissingen nemen over belangrijke zaken die betrekking hebben op het welzijn van de kinderen. De ouders moeten elkaar de kinderen gunnen en ze stimuleren de band met de andere ouder.

Ouders die kiezen voor co-ouderschap moeten ook rekening houden met de praktische situatie. Denk aan de situatie dat een van de ouders weinig tijd heeft om voor de kinderen te zorgen of werktijden heeft die de zorg bemoeilijken. Ook kan het voorkomen dat ouders slecht met elkaar communiceren en steeds conflicten hebben over de kinderen. In zo’n situatie kan het beter zijn dat een kind één hoofdverzorger heeft in plaats van twee.

Conclusie

Co-ouderschap is een veelgebruikte term in de context van scheidingen en ouderlijk gezag. Het betreft een situatie waarin ouders na een scheiding of relatiebeëindiging samen verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Hoewel het begrip co-ouderschap in het Nederlandse recht geen wettelijke basis heeft, is het wel een veelgebruikte vorm van ouderlijk gezag. De informatie die in dit artikel is opgenomen, is gebaseerd op de beschikbare bronnen, waaronder wetten, juridische adviezen en praktijkvoorbeelden. De kernpunten van co-ouderschap, inclusief rechten, plichten, voorwaarden en mogelijke afwijkingen, zijn besproken.

Bronnen

1. https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
2. https://kinderopvanglappelein.nl/blog/post/3795/co-ouderschap-wanneer-en-onder-welke-voorwaarden-kan-het-worden-afgewezen/
3. https://www.bollenvanscheppingen.nl/co-ouderschap/
4. https://www.descheidingsadvocaat.com/co-ouderschap-rechten-plichten/
5. https://www.snijders-advocaten.nl/actueel/co-ouderschap-weigeren-kan-dat/
6. https://uitelkaar.nl/info-over-scheiden/co-ouderschap-weigeren
7. https://www.jmouders.nl/regels-co-ouderschap/
8. https://dezaakinrecht.nl/de-rechten-en-plichten-bij-co-ouderschap/
9. https://www.nibud.nl/onderwerpen/scheiden/co-ouderschap/
10. https://www.juridischloket.nl/familie-en-relatie/ouderschap/omgangsregeling/