Co-ouderschap: Voordelen, nadelen en praktische overwegingen voor ouders en kinderen

Co-ouderschap is een veelgebruikte vorm van omgangsregeling na een scheiding, waarbij beide ouders na een scheiding gelijkwaardig verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Dit artikel bevat een overzicht van de voordelen en nadelen van co-ouderschap, gebaseerd op de beschikbare informatie, en bespreekt praktische overwegingen voor ouders die deze vorm van ouderschap overwegen. De informatie is afgeleid van meerdere bronnen, waaronder onderzoeken, adviezen en praktijkvoorbeelden.

Inleiding

Co-ouderschap wordt vaak gezien als een gunstige vorm van omgangsregeling, omdat het kinderen de kans biedt om een goede band op te bouwen met beide ouders. Onderzoek suggereert dat kinderen in een co-ouderschapsregeling evenveel voordeel kunnen hebben als kinderen die vooral bij één ouder wonen. Toch zijn er ook nadelen, zoals de noodzaak tot constante communicatie tussen ouders, hogere kosten en het feit dat kinderen vaak van huis moeten wisselen. In dit artikel worden de voordelen en nadelen van co-ouderschap besproken, evenals de voorwaarden waaronder het succesvolle functioneren van deze vorm van ouderschap.

Voordelen van co-ouderschap

1. Gelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid

Een van de belangrijkste voordelen van co-ouderschap is de gedeelde verantwoordelijkheid voor de kinderen. Dit kan de last van de zorgtaken verlichten en ervoor zorgen dat geen enkele ouder overbelast raakt. De ene ouder kan bijvoorbeeld helpen met huiswerk, terwijl de andere ouder naar sportactiviteiten gaat. Dit biedt ouders ook meer tijd voor zichzelf, wat essentieel is om te kunnen herstellen en nieuwe hobby’s te ontwikkelen na een scheiding.

2. Goede band met beide ouders

Kinderen kunnen tijd met beide ouders doorbrengen, waardoor ze geen moeilijke keuzes hoeven te maken en schuldgevoelens kunnen vermijden. Kinderen kunnen zo een goede relatie met beide ouders behouden en profiteren van de unieke kwaliteiten die elk van hen te bieden heeft. Onderzoek suggereert dat kinderen zich veiliger en geliefder voelen wanneer ze een goede band met beide ouders hebben.

3. Belangrijke voordelen voor de kinderen

Co-ouderschap biedt kinderen de kans om met beide ouders een goede band op te bouwen, omdat hij of zij evenveel tijd met jullie doorbrengt. Daardoor zullen kinderen minder vervreemden van één van jullie. Als jullie co-ouderschap hebben waarbij jullie kind in één week evenveel bij jou als je (ex-)partner is, hoeft jullie kind de andere ouder minder lang te missen. Bij co-ouderschap wonen ouders vaak dicht bij elkaar, waardoor jullie kind minder ver hoeft te reizen om van de ene ouder naar de andere ouder te gaan en heeft jullie kind dezelfde vriendjes en vriendinnetjes in de buurt.

4. Verdeling van kosten

Bij co-ouderschap kunnen de kosten en de zorg- en opvoedtaken eerlijk verdeeld worden. Kinderen hoeven tevens geen keuze te maken voor de ene of andere ouder en komen daarmee niet in een loyaiteitsconflict. Daarnaast kan co-ouderschap leiden tot een eerlijkere verdeling van de kosten die verbonden zijn aan de opvoeding van kinderen, zoals schoolgeld, sportabonnementen en kleding. Dit kan de financiële lasten voor beide ouders verminderen.

5. Stabiliteit en continuïteit

Kinderen die in een co-ouderschapsregeling terechtkomen, ervaren vaak minder stress. Dit komt mede doordat zij zich minder zorgen maken over de ouder waar ze anders minder contact mee hebben. En omdat ze niet snel het contact met familieleden en vrienden van beide ouders verliezen. Bovendien zijn kinderen die in een co-ouderschapsregeling terechtkomen, minder geneigd om te vervreemden van één ouder.

Nadelen van co-ouderschap

1. Constante communicatie

Een van de grootste uitdagingen is de noodzaak tot frequente communicatie tussen de ouders. Hoewel goede communicatie essentieel is voor een succesvol co-ouderschap, kan dit lastig zijn als de relatie tussen de ouders gespannen is. De verplichte afspraken die in een ouderschapsplan staan, kunnen leiden tot meer ruzies, vechtscheidingen en depressieve gevoelens bij kinderen. Juist die gelijkwaardigheid is een bron van conflicten.

2. Hogere kosten

Bij co-ouderschap kunnen de kosten hoger uitvallen, omdat zaken zoals kleding dubbel aangeschaft moeten worden. Ook kan het zijn dat er veel instanties zijn die op verschillende manieren omgaan met co-ouderschap, waardoor het invloed kan hebben op toeslagen, subsidies e.d.

3. Belastende omgeving voor kinderen

De kinderen moeten wekelijks verhuizen. Voor kinderen die hecht aan structuur en regelmaat (bijvoorbeeld vanwege ADHD of autisme) kan dit lastig zijn. Ook kan het wisselen van huis voor de ouders een probleem opleveren, vooral als ze onregelmatige diensten werken.

4. Beperkte bewegingsvrijheid

Co-ouderschap beperkt de bewegingsvrijheid van ouders. Bijvoorbeeld, als de verstandhouding tussen ouders slecht is en er geen of vrijwel geen communicatie mogelijk is, is co-ouderschap absoluut af te raden. In dergelijke gevallen kan het beter zijn om een andere omgangsregeling te overwegen, waarbij de kinderen vooral bij één ouder wonen en de andere ouder omgang heeft volgens een vastgesteld schema.

Voorwaarden voor succesvol co-ouderschap

1. Goede communicatie en samenwerking

Voor co-ouderschap om succesvol te zijn, is goede communicatie en samenwerking essentieel. De ouders moeten elkaar respecteren en de wijze en invulling van opvoeding en verzorging dient voor iedereen duidelijk te zijn en consequent te worden nageleefd. Ouders moeten elkaar daarbij niet afvallen.

2. Belang van de kinderen

De belangrijkste voorwaarde voor een succesvol co-ouderschap is dat de ouders in staat zijn op verantwoordelijke wijze en steeds in het belang van de kinderen overleg te plegen. Het is belangrijk om de individuele behoeften van de kinderen in overweging te nemen bij het maken van een beslissing.

3. Ouderschapsplan

Een ouderschapsplan is verplicht gesteld sinds 2009. Het kind heeft daarbij recht op ‘gelijkwaardig ouderschap’. Oftewel: oefenen beide ouders gezag uit na een scheiding, dan heeft het kind recht op gelijkwaardige verzorging en opvoeding door allebei z’n ouders. De wetgever beoogde hiermee niet om het co-ouderschap te verplichten, maar ouders worden hiertoe wel gestimuleerd door de wet.

Belang van de kinderen bij co-ouderschap

De Universiteit Utrecht heeft een onderzoek gedaan naar gescheiden ouders met co-ouderschap. Hieruit blijkt dat in 80 procent van de gevallen na twee jaar deze regeling nog gewoon in stand is. De werking van loyaliteit is belangrijk voor kinderen, omdat zij uit beide ouders komen en ook met beide ouders bepaalde eigenschappen gemeen hebben. Door aan zowel vader als moeder loyaal te kunnen zijn, behoudt elk kind makkelijker het contact met beide ouders.

Conclusie

Co-ouderschap biedt zowel voordelen als nadelen voor zowel ouders als kinderen. Het is een veelgebruikte vorm van omgangsregeling, waarbij beide ouders na een scheiding gelijkwaardig verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. De voordelen zijn onder meer de gedeelde verantwoordelijkheid, de goede band met beide ouders en de eerlijke verdeling van kosten. De nadelen zijn echter ook duidelijk: het vereist constante communicatie, kan leiden tot hogere kosten en kan voor sommige kinderen lastig zijn.

Voor ouders die overwegen om co-ouderschap te kiezen, is het belangrijk om de individuele behoeften van de kinderen in overweging te nemen en de voorwaarden voor een succesvol co-ouderschap in de gaten te houden. Een goed ouderschapsplan, goede communicatie en een gezamenlijke focus op het welzijn van de kinderen zijn essentieel voor een succesvol co-ouderschap.

Bronnen

1. Co-ouderschap: vloek of zegen?
2. Co-ouderschap: voordelen en nadelen
3. Co-ouderschap en fiscaal voordeel
4. Co-ouderschap: hoe werkt het?
5. Co-ouderschap: voor- en nadelen
6. Drie redenen waarom je nooit zomaar co-ouderschap moet accepteren
7. Co-ouderschap: voordelen en nadelen
8. Co-ouderschap: belangerijk voor het kind
9. Co-ouderschap: voor- en nadelen
10. Co-ouderschap: verdeling van vormen
11. Co-ouderschap: voordelen en nadelen
12. Co-ouderschap: wat is het?