Wanneer sprake is van co-ouderschap

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij ouders na een scheiding of relatieafloop gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de zorg, opvoeding en omgang met hun kinderen. Het betekent dat de kinderen zowel bij de vader als de moeder kunnen wonen en ongeveer evenveel tijd doorbrengen in beide huizen. Dit vereist een goede samenwerking tussen de ouders, zowel op het gebied van het opvoedingsproces als in de praktijk van het omgaan met de dagelijkse routine van het kind.

De term co-ouderschap wordt vaak gebruikt in het kader van een zorgregeling, waarbij de verdeling van de zorg- en opvoedtaken ongeveer gelijk is. Dit verschilt van een omgangsregeling, waarbij slechts één ouder het gezag heeft over de kinderen. In de praktijk kan een zorgregeling ook een ongelijke verdeling bevatten, bijvoorbeeld 70/30, maar wanneer de verdeling ongeveer gelijk is, wordt dit co-ouderschap genoemd.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is een vorm van gezamenlijk ouderschap, waarbij beide ouders een evenwichtige verdeling hebben van de tijd die ze met hun kind doorbrengen, evenals van de verantwoordelijkheden rond de opvoeding en zorg. Het is geen wettelijke term, maar een praktijk die meestal wordt vastgelegd in een ouderschapsplan. Hierin worden afspraken gemaakt over de verdeling van de tijd, de communicatie tussen de ouders, de verantwoordelijkheden voor de kinderen, en eventuele andere belangrijke zaken.

Een belangrijk kenmerk van co-ouderschap is dat de ouders regelmatig met elkaar communiceren en samen beslissingen nemen over belangrijke zaken die het welzijn van het kind betreffen. Dit vereist een goede verstandhouding tussen de ouders, want een slecht overleg kan leiden tot conflicten en onzekerheid voor het kind.

Wanneer is co-ouderschap geschikt?

Co-ouderschap is het meest geschikt wanneer de ouders goed met elkaar kunnen overleggen en samenwerken. Het vereist dat de ouders elkaar de kinderen “gunnen” en dat ze ervoor zorgen dat het kind een sterke band kan opbouwen met beide ouders. Bovendien moeten de ouders dichtbij elkaar wonen, zodat het kind vanuit beide huizen naar school, sport en andere activiteiten kan.

In veel gevallen wordt co-ouderschap aangeraden voor kinderen vanaf een bepaalde leeftijd. Bij baby’s wordt vaak aangeraden om het hechtingsproces met de moeder niet te verstoren, en is co-ouderschap daarom niet direct geschikt. Het wordt aanbevolen om pas vanaf een leeftijd van ongeveer vier jaar over te stappen naar co-ouderschap, mits het kind dat kan dragen.

Wat zijn de voorwaarden voor co-ouderschap?

Er zijn een aantal voorwaarden die aanwezig moeten zijn om co-ouderschap mogelijk te maken:

1. Goede communicatie tussen ouders
   De ouders moeten regelmatig met elkaar overleggen, zowel over het opvoedingsproces als over praktische zaken zoals het bezoeken van schoolgesprekken, het regelen van vakanties en het oplossen van problemen met het kind.

2. Gelijkwaardig ouderschap
   Co-ouderschap houdt in dat de ouders gelijke verantwoordelijkheden delen. Dit geldt zowel voor de tijdsverdeling als voor de besluitvorming over belangrijke zaken.

3. Aansluiting op het kind
   Het kind moet in staat zijn om zich aan te passen aan de wijzigingen die co-ouderschap met zich meebrengt. Niet elk kind vindt veel veranderingen fijn, dus het is belangrijk dat de verdeling van de tijd en de afspraken op het kind zijn afgestemd.

4. Wonen op korte afstand
   De ouders moeten op korte afstand van elkaar wonen, zodat het kind niet hoeeltrekkend is in de verhouding tussen de twee huizen.

Wat zijn de voordelen van co-ouderschap?

Er zijn verschillende voordelen aan het co-ouderschap:

• Voorkom loyaliteitsconflicten
  De kinderen hoeven niet te kiezen bij welke ouder ze willen wonen. Ze voelen zich veilig en kunnen zich zonder gevoelens van schuld of loyaliteitsproblemen ontwikkelen.

• Minder heimwee en last van een ouder
  Omdat de kinderen evenveel tijd bij beide ouders doorbrengen, is het risico op heimwee of het missen van een ouder kleiner.

• Stabiele omgeving
  Een goed functionerend co-ouderschap biedt een stabiele omgeving voor het kind, met duidelijke afspraken en een betrouwbare verdeling van de tijd.

• Mogelijkheid tot gezamenlijke besluiten
  De ouders kunnen samen beslissingen nemen over belangrijke zaken, zoals de schoolkeuze, de verjaardagsfeestjes en de omgang met de oma’s en opa’s.

Wat zijn de nadelen van co-ouderschap?

Hoewel co-ouderschap veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen die in de gaten gehouden moeten worden:

• Moeilijkheden in de communicatie
  Als de ouders slecht met elkaar kunnen overleggen, kan dit leiden tot conflicten en onzekerheid voor het kind. Dit kan het gevoel van veiligheid van het kind aantasten.

• Praktische uitdagingen
  Het kan lastig zijn om de verdeling van de tijd en de verantwoordelijkheden te coördineren, vooral als de ouders verschillende werkuren hebben of verre van elkaar wonen.

• Belastende situatie voor het kind
  Niet elk kind is in staat om meteen aan een co-ouderschap te wennen. Sommige kinderen voelen zich overbelast of hebben last van het wisselen van huis en school.

Hoe wordt co-ouderschap geregeld?

Co-ouderschap wordt meestal vastgelegd in een ouderschapsplan, dat op basis van de wettelijke eisen moet worden opgesteld. Dit plan bevat afspraken over de verdeling van de tijd, de communicatie tussen de ouders, de verantwoordelijkheden voor de kinderen, en eventuele andere belangrijke zaken.

Een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan is het schema co-ouderschap, waarin wordt aangegeven hoe de tijd per week of per maand verdeeld wordt. Dit kan bijvoorbeeld een 50/50 verdeling zijn, maar ook een ongelijke verdeling zoals 60/40. Het is belangrijk dat het schema op het kind is afgestemd.

Wat zijn de rechten van de ouders bij co-ouderschap?

Bij co-ouderschap hebben de ouders gelijke rechten en verantwoordelijkheden. Beide ouders mogen belangrijke beslissingen nemen over het welzijn van het kind, zoals de schoolkeuze, de behandeling van ziektes en de omgang met de familie. De ouders moeten hierover regelmatig met elkaar overleggen en samen beslissingen nemen.

De wet stelt geen verplichting voor co-ouderschap, maar het is wel belangrijk dat beide ouders hun verantwoordelijkheden op een eerlijke manier delen. Als een ouder co-ouderschap weigert, kan de andere ouder dit via de rechter afdwingen. Echter, als de rechter denkt dat co-ouderschap niet geschikt is voor het kind, kan er een andere omgangsregeling worden vastgesteld.

Wat zijn de rol van de rechter bij co-ouderschap?

De rechter kan bij een geschil tussen ouders over de verdeling van de tijd of de verantwoordelijkheden ingrijpen. Echter, de rechter kan geen co-ouderschap op leggen, omdat dit geen wettelijke term is. De rechter kan echter wel een omgangsregeling vaststellen of een aanbeveling geven voor een zorgregeling, die op basis van de omstandigheden kan worden aangepast.

Wat zijn de verschillen tussen co-ouderschap en parallel ouderschap?

Bij co-ouderschap werken de ouders samen en delen ze de verantwoordelijkheden, terwijl bij parallel ouderschap de ouders hun kinderen op hun eigen manier opvoeden zonder veel contact met elkaar. Bij parallel ouderschap is er weinig of geen overleg tussen de ouders, en worden de beslissingen over het kind meestal door één ouder genomen.

Co-ouderschap vereist dus meer samenwerking en communicatie dan parallel ouderschap. Daardoor is co-ouderschap vaak gunstiger voor het kind, mits de ouders goed met elkaar kunnen overleggen.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor het kind?

Co-ouderschap heeft zowel positieve als negatieve gevolgen voor het kind, afhankelijk van de situatie en de verhouding tussen de ouders.

Positieve gevolgen: - Het kind voelt zich veilig en heeft geen loyaliteitsproblemen. - Het kind kan zich aanpassen aan de verschillende huizen en heeft geen last van heimwee. - Het kind kan een sterke band opbouwen met beide ouders.

Negatieve gevolgen: - Het kind kan last krijgen van het wisselen van huis en school. - Het kind kan overbelast raken door het wisselen van huizen en activiteiten. - Het kind kan last hebben van de communicatie tussen de ouders, vooral als deze onvriendelijk of onduidelijk is.

Wat zijn de aanbevelingen voor ouders die overwegen om co-ouderschap te kiezen?

1. Overleg met elkaar
   Zorg dat jullie goed met elkaar kunnen overleggen en samen beslissingen nemen over het welzijn van het kind.

2. Maak een ouderschapsplan
   Stel samen een ouderschapsplan op, waarin jullie afspraken maken over de verdeling van de tijd, de communicatie, de verantwoordelijkheden en eventuele andere belangrijke zaken.

3. Zorg voor een goede afstemming
   Zorg dat de verdeling van de tijd en de afspraken op het kind zijn afgestemd. Laat het kind meebeslissen waar mogelijk.

4. Gebruik een mediator
   Als jullie moeite hebben met het overleggen, kun je gebruikmaken van een mediator of een sociaal werker om jullie te helpen bij het oplossen van conflicten.

5. Houd rekening met de leeftijd van het kind
   Co-ouderschap is pas geschikt wanneer het kind dat kan dragen. Bij jonge kinderen is het vaak beter om te beginnen met een omgangsregeling.

Conclusie

Co-ouderschap is een vorm van gezamenlijk ouderschap waarbij de ouders de zorg- en opvoedtakken van hun kinderen gelijk delen. Het vereist een goede samenwerking tussen de ouders, zowel op het gebied van het opvoedingsproces als in de praktijk van het omgaan met de dagelijkse routine van het kind. De voordelen van co-ouderschap zijn duidelijk, maar ook nadelen moeten in de gaten worden gehouden. Het is belangrijk dat de ouders samenwerken en het kind centraal stellen, zodat het kind zich veilig en stabiel kan ontwikkelen.

Bronnen

1. https://akfamilierecht050.nl/blog/wat-is-co-ouderschap/
2. https://uitelkaar.nl/info-over-scheiden/co-ouderschap-of-omgangsregeling
3. https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
4. https://www.bollenvanscheppingen.nl/co-ouderschap/
5. https://kinderopvanglappelein.nl/blog/post/3795/co-ouderschap-wanneer-en-onder-welke-voorwaarden-kan-het-worden-afgewezen/
6. https://scheidingsdesk.nl/co-ouderschap/
7. https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/toeslagen/content/toeslagen-co-ouderschap
8. https://www.nibud.nl/onderwerpen/scheiden/co-ouderschap/
9. https://www.zorgzaamscheiden.nl/blog/co-ouderschap-veelgestelde-vragen