Stevig Ouderschap: Hulpmiddel voor Veilig Ouderschap en Gezonde Ontwikkeling van Jeugdigen
juni 30, 2025
Co-ouderschap is een steeds vaker voorkomende vorm van ouderschap na scheiding, waarbij ouders streven naar een gelijkwaardige verdeling van de zorg en opvoeding van hun kinderen. Deze vorm van ouderschap brengt specifieke aandachtspunten met zich mee, zowel op het gebied van de ontwikkeling van het kind als op financieel en juridisch vlak. Dit artikel biedt een overzicht van deze aspecten, gebaseerd op beschikbare informatie, met aandacht voor de praktische uitvoering en mogelijke complicaties.
Ontwikkeling van het Kind bij Co-ouderschap
De ontwikkeling van een kind is een continu proces, met specifieke mijlpalen per leeftijdsfase. Bij het vormgeven van een co-ouderschapsregeling is het essentieel om rekening te houden met de ontwikkelingsbehoeften van het kind. Voor baby's en jonge kinderen wordt co-ouderschap over het algemeen afgeraden, omdat zij sterk gehecht zijn aan de eerste verzorger, meestal de moeder. Het verstoren van dit hechtingsproces kan negatieve gevolgen hebben. In deze fase wordt een omgang van meerdere keren per week voor een korte duur aanbevolen, die geleidelijk kan worden uitgebreid. Over het algemeen wordt co-ouderschap afgeraden tot een leeftijd van 4 jaar.
Voor peuters en kleuters is een stabiele omgeving en een gevoel van veiligheid van groot belang. Een co-ouderschapsregeling kan hierbij helpen, mits deze goed is afgestemd op de behoeften van het kind. Het is essentieel dat kinderen de ruimte krijgen om hun eigen identiteit te ontwikkelen en dat zij niet het gevoel hebben dat zij moeten kiezen tussen hun ouders. Naarmate kinderen ouder worden, kunnen zij steeds meer betrokken worden bij het maken van afspraken over de omgangsregeling. Het is belangrijk om naar hun wensen en behoeften te luisteren, maar hen niet het gevoel te geven dat zij verantwoordelijk zijn voor de beslissing.
Parallel ouderschap, waarbij ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden zonder overleg, is een andere vorm van ouderschap na scheiding. Bij deze vorm is er weinig communicatie en emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Duidelijke afspraken in een ouderschapsplan zijn hierbij cruciaal.
Juridische Aspecten van Co-ouderschap
Co-ouderschap is niet expliciet geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Ouders kunnen de rechter niet verzoeken om een co-ouderschap op te leggen. Wel is er sprake van gelijkwaardig ouderschap, wat een ander concept is. Ouders kunnen afspraken maken over de zorg- en opvoedingstaken, maar deze afspraken moeten in het belang van de kinderen zijn.
Een goed ouderschapsplan is essentieel voor een succesvolle co-ouderschapsregeling. Dit plan bevat afspraken over de zorg- en opvoedingstaken, de omgangsregeling, de financiële verantwoordelijkheden en de communicatie tussen de ouders. Kenmerken van een succesvol co-ouderschap zijn regelmatige communicatie tussen de ouders, directe contacten, gezamenlijke besluitvorming, samenwerking bij het oplossen van problemen en het plannen van activiteiten, en een prettige overgang van het ene naar het andere huis. Het is belangrijk dat ouders samenwerken vanuit het belang van de kinderen en dat er nog momenten zijn van samenkomen als gezin. Ook het samen bezoeken van gesprekken op school en het bespreken van veranderingen in schema's en vakanties in overleg zijn belangrijke aspecten.
Wie heeft het kind ten laste?
De vraag wie het kind ten laste heeft, is van belang voor de belastingaangifte. Alleen het gezinshoofd mag de kinderen ten laste aangeven. De verhoging van de belastingvrije som is afhankelijk van het aantal kinderen ten laste. Bij co-ouderschap kan dit complex zijn.
In principe is het de moeder die de kinderbijslag ontvangt, maar dit kan in overleg anders worden bepaald. Bij een gelijkmatige huisvesting, waarbij de kinderen ongeveer evenveel bij beide ouders verblijven, is het belangrijk om af te spreken op welk adres de kinderen ingeschreven staan. Dit heeft fiscale gevolgen.
Ouders kunnen in overleg beslissen wie de kinderen ten laste neemt, bijvoorbeeld als een ouder kans maakt op extra financieel voordeel. Het is mogelijk om de regeling jaarlijks te wijzigen, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan, zoals het feit dat de kinderen op hetzelfde adres gedomicilieerd zijn als de ouder die ze ten laste neemt.
Financiële Aspecten: Kinderbijslag en Toeslagen
De kinderbijslag is bedoeld voor de kinderen en wordt vaak bijgeschreven op een gezamenlijke kinderrekening. Ouders kunnen afspreken om de kinderbijslag te verdelen, rekening houdend met het Kind Gebonden Budget (KGB) en de Alleenstaande Ouderkop (AOK). Het KGB is een extra bijdrage in de kosten voor kinderen tot 18 jaar en is afhankelijk van het inkomen, het vermogen, het aantal kinderen en hun leeftijd. Na een scheiding kunnen ouders vaak meer KGB ontvangen, omdat de fiscus uitgaat van één inkomen in plaats van het gecombineerde inkomen.
De AOK is een toeslag voor alleenstaande ouders. De regels rondom de AOK en het KGB kunnen complex zijn en het is raadzaam om hierover advies in te winnen. Bij co-ouderschap kan de kinderbijslag verdeeld worden over beide ouders, wat met name verstandig is bij twee of meer kinderen. Dit houdt verband met het KGB en de AOK, die beide aangevraagd kunnen worden door de ouder die de kinderbijslag ontvangt.
Bij co-ouderschap kan ook aanspraak gemaakt worden op de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK), mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Als beide ouders minimaal drie dagen per week de volledige zorg hebben over de kinderen, hebben ze beide mogelijk recht op deze korting, ook al is het kind ingeschreven op het adres van de andere ouder.
Specifieke Situaties en Uitzonderingen
In sommige gevallen kan het nodig zijn om aanvullende bijstand aan te vragen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als geen van de ouders recht heeft op een ALO-kop of als de rechter heeft bepaald dat de ALO-kop niet verdeeld kan of mag worden. In dergelijke gevallen kan er een toeslag van 20% van de gehuwdennorm worden verstrekt.
Het is belangrijk om te weten dat de regels voor kind ten laste en toeslagen complex kunnen zijn en dat het raadzaam is om professioneel advies in te winnen om de meest optimale situatie te bepalen.
Co-ouderschap en Bijstand
Wanneer een ouder een bijstandsuitkering ontvangt, wordt de alimentatie die wordt ontvangen in mindering gebracht op de uitkering. Dit geldt ook voor kinderalimentatie, zolang het kind nog geen 18 is. Als het kind 18 jaar of ouder is, wordt de alimentatie niet van de uitkering afgetrokken. Het is verplicht om alimentatie aan te vragen, omdat dit de hoogte van de bijstandsuitkering kan beïnvloeden.
Conclusie
Co-ouderschap is een complexe vorm van ouderschap die zowel juridische als financiële aandachtspunten met zich meebrengt. Het is essentieel om rekening te houden met de ontwikkelingsbehoeften van het kind, duidelijke afspraken te maken in een ouderschapsplan en de financiële aspecten zorgvuldig te overwegen. Door goed geïnformeerd te zijn en eventueel professioneel advies in te winnen, kunnen ouders een succesvolle co-ouderschapsregeling realiseren die in het belang is van hun kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
