Omgangsregeling en co-ouderschap: Wat ouders moeten weten
juni 30, 2025
De scheiding van ouders is een ingrijpende gebeurtenis die een aanzienlijke impact kan hebben op het welzijn van kinderen. Een veelvoorkomend gevoel dat zowel kinderen als ouders ervaren, is gemis. Dit artikel belicht de verschillende aspecten van dit gemis, de manier waarop kinderen hierop reageren in verschillende leeftijdsfasen, en biedt suggesties voor ouders om met deze situatie om te gaan, gebaseerd op beschikbare informatie.
Kinderen reageren op de scheiding van hun ouders op verschillende manieren, afhankelijk van hun leeftijd en persoonlijkheid. Baby’s en dreumesen (tot 2 jaar) kunnen de verandering voelen door de gemoedstoestand van de ouders en mogelijk veranderingen in hun dagelijkse routine. Ze kunnen dit uiten door meer te huilen of terugval in ontwikkeling te vertonen, zoals het opnieuw nat maken in bed. Peuters en kleuters (3 tot 5 jaar) kunnen verlatingsangst, verwarring en schuldgevoelens ervaren. Ze kunnen denken dat ze de oorzaak zijn van de scheiding en hopen dat de ouders weer bij elkaar komen. Kinderen van 6 tot 8 jaar begrijpen de scheiding beter, maar missen vaak een van de ouders intens en hopen nog steeds op een verzoening. Oudere kinderen (13 tot 18 jaar) ontwikkelen hun eigen mening over de situatie en kunnen boosheid ervaren, vooral als het contact tussen de ouders moeilijk verloopt. Loyaliteitsconflicten kunnen hierbij een rol spelen.
Het is belangrijk te benadrukken dat kinderen het gevoel van gemis op verschillende manieren kunnen uiten. Sommigen worden boos of agressief, terwijl anderen zich juist terugtrekken. Het is essentieel dat ouders alert zijn op deze signalen en hierop adequaat reageren.
Co-ouderschap, waarbij kinderen regelmatig tussen beide ouders wisselen, kan het gevoel van gemis versterken. De constante wisseling van woonomgeving kan voor kinderen verwarrend en stressvol zijn, vooral als ze hechten aan structuur en regelmaat. Het heen en weer slepen van spullen en het missen van vertrouwde omgevingen kan bijdragen aan een gevoel van onzekerheid. Echter, een goed georganiseerde en stabiele co-ouderschapsregeling kan juist positief zijn, doordat kinderen evenveel tijd met beide ouders doorbrengen en een goede band met beiden kunnen onderhouden.
Het is cruciaal dat ouders een duidelijke en voorspelbare omgangsregeling afspreken en deze zoveel mogelijk respecteren. Dit biedt kinderen de structuur en veiligheid die ze nodig hebben.
Naast het gemis van de kinderen, ervaren ook ouders zelf een intens gevoel van gemis. Het is belangrijk om dit gevoel te erkennen en te accepteren, maar te voorkomen dat dit de kinderen belast. Ouders moeten proberen om hun eigen verdriet niet te projecteren op de kinderen. Het is niet helpend om in tranen te zijn bij het afscheid of continu te benadrukken hoe erg je de kinderen mist. Dit kan leiden tot schuldgevoelens bij de kinderen en hen het moeilijk maken om van de tijd bij de andere ouder te genieten.
Het is essentieel om te beseffen dat kinderen loyaal zijn aan beide ouders. Als een ouder zich in een slachtofferrol plaatst, kunnen de kinderen de neiging krijgen om die ouder te ‘beschermen’ en minder graag naar de andere ouder te gaan.
Om het gemis bij kinderen te verminderen en hen te helpen omgaan met de scheiding, kunnen ouders de volgende strategieën toepassen:
Het is belangrijk om te onthouden dat het normaliseren van het gemis een proces is. Het kan tijd kosten voordat kinderen en ouders zich aanpassen aan de nieuwe situatie.
De manier waarop de omgang geregeld is, kan een grote invloed hebben op het gevoel van gemis. Een co-ouderschapsregeling waarbij de kinderen regelmatig wisselen van woonplaats kan voor sommige kinderen stressvol zijn, terwijl anderen hier juist baat bij hebben. Een regeling met één hoofdverblijfplaats en regelmatige contactmomenten met de andere ouder kan ook een goede optie zijn. Het is belangrijk om te kijken wat het beste past bij de behoeften van het kind en de mogelijkheden van de ouders.
Het is ook belangrijk om te overwegen hoe de ouders met elkaar communiceren en samenwerken. Een goede verstandhouding tussen de ouders is essentieel voor het welzijn van de kinderen.
In sommige gevallen kan het nodig zijn om professionele hulp in te schakelen. Een mediator kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan en het oplossen van conflicten. Een therapeut kan kinderen en ouders helpen omgaan met de emotionele gevolgen van de scheiding.
Het is belangrijk om te onthouden dat het zoeken van hulp geen teken van zwakte is, maar juist een teken van betrokkenheid en verantwoordelijkheid.
Het gemis van kinderen na een scheiding is een complex en pijnlijk gevoel dat zowel kinderen als ouders ervaren. Door open te communiceren, structuur te bieden en goed voor zichzelf te zorgen, kunnen ouders hun kinderen helpen omgaan met deze situatie. Het is essentieel om te onthouden dat elk kind anders is en dat er geen one-size-fits-all oplossing bestaat. Het belangrijkste is om het welzijn van het kind voorop te stellen en te streven naar een stabiele en liefdevolle omgeving, ondanks de verandering. Het accepteren van de situatie en het vinden van manieren om de tijd zonder de kinderen positief in te vullen, kan helpen om het gemis te verminderen en te genieten van de momenten die er wel zijn.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet