Co-ouderschap: Een Overzicht van Regelingen en Belangrijke Overwegingen
juni 30, 2025
Het concept van co-ouderschap, waarbij beide ouders na een scheiding of beëindiging van een relatie de zorg- en opvoedingstaken voor hun kinderen delen, is de laatste jaren steeds meer in opkomst. Echter, co-ouderschap is geen wettelijk vastgelegde term en er bestaat geen algemene verplichting om dit toe te passen. Dit artikel behandelt de mogelijkheden voor een ouder om co-ouderschap te weigeren, de juridische overwegingen die hierbij een rol spelen, en de procedures die gevolgd moeten worden.
Wat Houdt Co-ouderschap In?
Co-ouderschap houdt in dat ouders, ook na uit elkaar gaan, gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Dit betekent vaak een gelijke verdeling van de tijd die de kinderen bij beide ouders doorbrengen, evenals een gezamenlijke besluitvorming over belangrijke zaken die betrekking hebben op het welzijn van de kinderen. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap geen wettelijke basis heeft in het Nederlandse recht. De term komt niet voor in het wetboek en er bestaat geen verplichting voor ouders om dit toe te passen. Wel is er sprake van ‘gelijkwaardig ouderschap’, wat niet noodzakelijk een 50/50 verdeling impliceert.
Kan Co-ouderschap Eenzijdig Geweigerd Worden?
Het is niet mogelijk om eenzijdig een co-ouderschap te weigeren of af te dwingen. Dit komt voort uit de verplichting, bij gezamenlijk gezag, om samen afspraken te maken over de zorg voor de kinderen. Als een van de ouders voor de scheiding al aangeeft geen co-ouderschap te willen, kunnen de afspraken in het ouderschapsplan daarop aangepast worden, waarbij een omgangsregeling getroffen kan worden. Ook is het mogelijk dat ouders het co-ouderschap willen toepassen, maar een van hen dit in een latere periode wil stopzetten.
Gronden voor Weigering van Co-ouderschap
Er zijn verschillende gronden waarop een ouder co-ouderschap kan weigeren. Deze gronden moeten echter onderbouwd worden en in het belang van het kind zijn. Een emotionele beslissing, bijvoorbeeld uit boosheid, is geen geldige reden. Enkele veelvoorkomende redenen zijn:
- Veiligheid van het kind: Als er bewijs is van huiselijk geweld, misbruik of verwaarlozing door de andere ouder, kan co-ouderschap worden geweigerd om de veiligheid van het kind te waarborgen.
- Stabiliteit van de leefomgeving: Een stabiele leefomgeving is cruciaal voor het welzijn van een kind. Als het co-ouderschap deze stabiliteit in gevaar brengt, kan het worden geweigerd.
- Geestelijke en lichamelijke gezondheid van de ouders: Als een van de ouders kampt met ernstige gezondheidsproblemen die de zorg voor het kind beïnvloeden, kan dit een reden zijn om co-ouderschap te weigeren.
- Werkelijk vermogen tot co-ouderschap: Als een van de ouders niet in staat is om effectief samen te werken of te communiceren met de andere ouder, kan dit de co-ouderschapsregeling belemmeren.
- Afstand tussen de woonplaatsen: Een grote geografische afstand tussen de woonplaatsen van de ouders kan praktische problemen opleveren voor co-ouderschap. Een maximale afstand van zeven kilometer hemelsbreed wordt vaak genoemd als richtlijn.
- Praktische overwegingen: Een ouder kan co-ouderschap weigeren als deze fysiek niet in staat is om veel voor de kinderen te zorgen, bijvoorbeeld door ziekte, of als de werktijden niet flexibel genoeg zijn. Ook kan een verhuizing van een ouder, waardoor de reistijd te lang wordt, een reden zijn.
- Wensen van het kind: Als het kind aangeeft dat co-ouderschap niet zijn of haar voorkeur heeft, kan dit meegenomen worden in de beslissing.
- Slechte communicatie: Als de communicatie tussen de ouders slecht verloopt en het moeilijk is om met elkaar te overleggen, kan dit een reden zijn om co-ouderschap te weigeren.
De Procedure bij Weigering van Co-ouderschap
Als een ouder co-ouderschap wil weigeren, moet dit via de rechtbank gebeuren. De procedure omvat doorgaans de volgende stappen:
- Indienen van een verzoek: De ouder dient een verzoek in bij de rechtbank waarin wordt uitgelegd waarom co-ouderschap wordt geweigerd.
- Bewijsvoering: De ouder moet bewijs leveren voor de gronden waarop co-ouderschap wordt geweigerd.
- Hoorzitting: Er zal een hoorzitting plaatsvinden waar beide ouders hun kant van het verhaal kunnen doen.
- Beslissing van de rechter: Na het overwegen van alle bewijzen en argumenten, zal de rechter een beslissing nemen.
De rechter zal altijd het belang van het kind vooropstellen. De wensen van de ouders zijn ondergeschikt aan wat het beste is voor het kind.
Mediation als Alternatief
Voordat een zaak voor de rechter komt, kan mediation een rol spelen. Mediation is een proces waarbij een neutrale derde partij, de mediator, de ouders helpt om tot een overeenkomst te komen. Dit kan een effectieve manier zijn om conflicten op te lossen en een ouderschapsplan op te stellen dat voor beide ouders werkt. Mediation is vaak minder ingrijpend en kostbaar dan een procedure voor de rechtbank.
Rechten van de Vader
Net zoals de moeder, heeft ook de vader rechten met betrekking tot co-ouderschap. Hij kan co-ouderschap aanvragen en heeft het recht om betrokken te zijn bij de opvoeding van zijn kinderen. Als de moeder co-ouderschap weigert, heeft de vader het recht om dit aan te vechten in de rechtbank. Het is belangrijk dat de vader zijn kind erkend heeft om recht op omgang te hebben.
Juridisch Advies
Het is van groot belang om juridisch advies in te winnen bij een advocaat gespecialiseerd in familierecht. Een advocaat kan adviseren over de rechten en plichten, helpen bij het opstellen van een verzoekschrift en bijstaan tijdens de procedure voor de rechtbank.
Wat als Co-ouderschap Niet Werkt?
Als co-ouderschap is gestart maar niet werkt, kan dit gewijzigd worden. De rechter zal opnieuw een belangenafweging maken, waarbij het belang van de kinderen voorop staat. De ouder die de wijziging wil, moet goed onderbouwd aangeven waarom dit noodzakelijk is.
Afspraken Vastleggen
Het is essentieel om alle afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen, inclusief eventuele wijzigingen in het co-ouderschap, goed vast te leggen in een ouderschapsplan. Een gehomologeerde overeenkomst, goedgekeurd door de rechtbank, is afdwingbaar, waardoor ouders hun rechten voor de rechtbank kunnen afdwingen in geval van conflict.
Conclusie
Het weigeren van co-ouderschap is mogelijk, maar vereist een zorgvuldige afweging en een goede onderbouwing. Het belang van het kind staat hierbij altijd voorop. Ouders moeten zich realiseren dat co-ouderschap geen wettelijke verplichting is en dat er verschillende gronden kunnen zijn om dit te weigeren. Het is van groot belang om juridisch advies in te winnen en, indien mogelijk, te proberen tot een overeenkomst te komen via mediation. Uiteindelijk zal de rechter, indien nodig, een beslissing nemen die het beste is voor het welzijn van de kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
