Wanneer Kinderen Nee Zeggen: Omgaan met Weigering van Co-Ouderschap
juni 30, 2025
De informatie- en consultatieplicht is een belangrijk aspect van het ouderschap na scheiding, gericht op het waarborgen van de betrokkenheid van beide ouders bij de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Deze plicht vloeit voort uit het recht van kinderen op een gelijkwaardige relatie met beide ouders, zoals vastgelegd in internationale verdragen en de Nederlandse wetgeving. Dit artikel biedt een overzicht van de rechten en plichten van ouders op dit gebied, gebaseerd op beschikbare informatie.
Het Ouderschapsplan en de Basis van Informatie-uitwisseling
Een ouderschapsplan is een essentieel document voor ouders die scheiden of uit elkaar gaan, met name wanneer er minderjarige kinderen zijn. Het plan dient als leidraad voor de toekomstige zorg- en opvoedingstaken en bevat afspraken over hoe ouders elkaar zullen informeren en raadplegen. Ouders hebben de vrijheid om de invulling van deze regeling zelf te bepalen, maar kunnen ook de rechter vragen om een vaststelling indien zij er samen niet uitkomen. Bij de vaststelling van een dergelijke regeling dienen de wensen van kinderen vanaf 12 jaar te worden meegenomen, hoewel dit ook voor jongere kinderen vanuit kinderrechtenperspectief wenselijk is, tenzij dit niet in het belang van het kind is. Het ouderschapsplan omvat in ieder geval afspraken over de verdeling van zorg- en opvoedingstaken, de kostenverdeling en de manier waarop ouders elkaar informeren over belangrijke ontwikkelingen in het leven van het kind.
De Informatieplicht: Welke Informatie Moet Worden Gedeeld?
De informatieplicht houdt in dat ouders elkaar op de hoogte moeten stellen van belangrijke zaken betreffende hun kind. Dit omvat zowel cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkelingen, zoals leerprestaties, als medische informatie. De plicht geldt voor zowel ouders met gezag als ouders zonder gezag. Zelfs wanneer een ouder geen omgang heeft met het kind, bestaat de verplichting om informatie te verstrekken. De informatieplicht strekt zich uit tot ‘gewichtige aangelegenheden’, zoals schoolkeuze, leerprestaties, beroepskeuze, en belangrijke financiële of medische zaken.
De wet vereist dat de gezagshebbende ouder de andere ouder informeert over deze belangrijke zaken. Echter, de ouder met gezag is niet verplicht om de mening van de andere ouder te vragen over grotere beslissingen, maar het is wel wenselijk om dit te doen. De gezagshebbende ouder neemt uiteindelijk de beslissing, maar moet de andere ouder wel informeren, met name over de schoolprestaties en gezondheid van het kind. Wanneer beide ouders gezamenlijk gezag hebben, zijn zij verplicht elkaar te raadplegen, wat bekend staat als het recht op consultatie.
De Rol van Derden: Scholen, Artsen en Andere Professionals
De informatieplicht reikt verder dan de directe relatie tussen ouders. Ook derden, zoals scholen, maatschappelijk werkers, huisartsen en kinderartsen, spelen een rol. Echter, deze professionals hanteren vaak hun eigen regels over hoe zij ouders informeren, en beroepen zich soms op hun zwijgplicht. Het is belangrijk voor ouders om persoonlijk contact op te nemen met deze professionals en te bespreken welke informatie zij wensen te ontvangen.
Scholen hebben een actieve informatieplicht naar beide ouders wanneer zij beiden ouderlijk gezag hebben. Zij moeten beide ouders dezelfde informatie geven, zowel mondeling als schriftelijk. Ook een ouder zonder ouderlijk gezag heeft recht op belangrijke informatie, tenzij dit in het belang van het kind is. Scholen kunnen toegang geven tot het leerlingvolgsysteem om aan deze informatieplicht te voldoen. Artsen zijn verplicht om informatie te verstrekken aan ouders, tenzij er specifieke omstandigheden zijn die dit rechtvaardigen. Zij dienen zich te beperken tot feitelijke informatie en geen waardeoordeel te geven over de opvoedingscapaciteiten van de ouders.
Informatie- en Consultatieplicht bij Co-Ouderschap
Bij co-ouderschap, waarbij kinderen veel tijd doorbrengen bij beide ouders, kan de informatie- en consultatieplicht een andere vorm aannemen. Omdat ouders in deze situatie al vaker met elkaar overleggen, is de behoefte aan formele regelingen mogelijk minder groot. Echter, ook bij co-ouderschap is het belangrijk om afspraken te maken over hoe informatie wordt uitgewisseld en hoe belangrijke beslissingen worden genomen.
Juridische Aspecten en de Mogelijkheid tot Juridische Stappen
Wanneer een ouder zich niet aan de informatieplicht houdt, kan de andere ouder juridische stappen ondernemen. Het is mogelijk om de rechter te verzoeken om een informatie- en consultatieregeling vast te stellen. De rechter zal in dat geval rekening houden met het belang van het kind en de specifieke omstandigheden van de situatie. De rechter kan ook beslissen dat de informatieplicht buiten toepassing blijft als dit in het belang van het kind is.
Informatieplicht en Reizen met het Kind
Een specifieke situatie waarin de informatieplicht van belang is, is wanneer ouders met hun kind op reis willen gaan. De ouder die op reis gaat, heeft toestemming nodig van de andere ouder. Zonder toestemming kan dit worden beschouwd als kinderontvoering. Er is een formulier beschikbaar bij de rijksoverheid dat kan worden gebruikt om toestemming te verkrijgen.
Uitzonderingen en Beperkingen
Hoewel de informatieplicht in principe breed is, zijn er uitzonderingen en beperkingen. De rechter kan bijvoorbeeld beslissen dat een ouder geen recht heeft op informatie als dit in het belang van het kind is. Dit kan het geval zijn wanneer de omgang met de andere ouder schadelijk is voor de ontwikkeling van het kind, of wanneer de kinderen van 12 jaar of ouder zelf bezwaar hebben tegen het delen van informatie.
De Verantwoordelijkheid van de Gezaghebbende Ouder
De gezagshebbende ouder heeft een bijzondere verantwoordelijkheid om de andere ouder te informeren en te raadplegen. Deze ouder is wettelijk verplicht om de andere ouder op de hoogte te houden van belangrijke zaken die het kind aangaan en om hem of haar te betrekken bij belangrijke beslissingen. De gezagshebbende ouder kan de informatie ook via een derde verschaffen, zoals een advocaat of de raad voor de kinderbescherming.
Conclusie
De informatie- en consultatieplicht is een cruciaal onderdeel van het ouderschap na scheiding. Het waarborgt de betrokkenheid van beide ouders bij de verzorging en opvoeding van hun kinderen en draagt bij aan het welzijn van het kind. Ouders dienen zich bewust te zijn van hun rechten en plichten op dit gebied en proberen om, ondanks de scheiding, een open en constructieve communicatie te onderhouden. Het opstellen van een gedetailleerd ouderschapsplan is essentieel om duidelijke afspraken te maken over de informatie-uitwisseling en de besluitvorming. Het inschakelen van professionele hulp, zoals een mediator of advocaat, kan van onschatbare waarde zijn bij het navigeren door de complexiteit van de informatie- en consultatieplicht.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
