Co-ouderschap: Wanneer en Onder Welke Voorwaarden Kan Het Geweigerd Worden?
juni 30, 2025
Co-ouderschap, de verdeling van de zorg en opvoeding van kinderen na een scheiding, is een steeds vaker gekozen optie in Nederland. Hoewel de letterlijke term niet in de wet is vastgelegd, is het principe van gelijkwaardig ouderschap sinds 2009 wettelijk verankerd. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende vormen van co-ouderschap, de financiële implicaties en de impact op het welzijn van kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap kenmerkt zich door een gelijke verdeling van de verantwoordelijkheden en de tijd die kinderen doorbrengen met beide ouders. Het is een vorm van ouderschap waarbij ouders, ondanks het beëindigen van hun relatie, samen blijven zorgen voor de opvoeding en het welzijn van hun kinderen. Het gaat om een evenwicht dat past bij de kinderen, de levens van de ouders, hun werk, de school en hobby’s van de kinderen en de woonsituatie. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap niet automatisch betekent dat alles precies doormidden wordt gehakt.
Verschillende Vormen van Co-ouderschap
Er bestaan verschillende schema’s voor co-ouderschap, elk met zijn eigen voor- en nadelen. De meest voorkomende vormen zijn:
- 50/50 Co-ouderschap: Dit is de meest klassieke vorm, waarbij de tijd volledig gelijk wordt verdeeld. De kinderen verblijven de helft van de tijd bij de ene ouder en de andere helft bij de andere ouder. Dit schema is vaak geschikt voor jongere kinderen, omdat zij het moeilijker kunnen vinden om een van de ouders een week niet te zien. Voorbeelden van roosters zijn een wekelijkse afwisseling (week A bij ouder 1, week B bij ouder 2) of een vaste wisseldag op vrijdag of zondag. Voordelen zijn structuur, voorspelbaarheid en een eerlijke verdeling. Een nadeel is het constante schakelen tussen huizen, wat ook voor de kinderen belastend kan zijn.
- 60/40 Co-ouderschap: Bij deze verdeling verblijft het kind iets meer bij de ene ouder dan bij de andere. Een voorbeeld is dat de kinderen van maandag tot en met donderdag bij ouder 1 verblijven en van vrijdag tot en met zondag bij ouder 2. Dit kan handig zijn als het werkrooster of de persoonlijke omstandigheden van één van de ouders dit vereisen.
- 70/30 Co-ouderschap: Dit schema wordt vaker gekozen als één ouder meer zorgtaken op zich neemt, bijvoorbeeld vanwege werk of afstand. Het kind verblijft dan grotendeels bij de ene ouder en gaat af en toe naar de andere.
De keuze voor een bepaalde verdeling hangt af van de specifieke situatie en de wensen van de ouders. Het is belangrijk om een schema te kiezen dat past bij de behoeften van de kinderen en de mogelijkheden van beide ouders.
Juridische en Financiële Aspecten
Co-ouderschap heeft aanzienlijke juridische en financiële implicaties. Hoewel de term niet in de wet is vastgelegd, heeft de Belastingdienst wel specifieke regels voor co-ouderschap, die van invloed zijn op toeslagen en heffingskortingen.
- Kinderbijslag: Bij co-ouderschap is het gebruikelijk dat de kinderbijslag wordt verdeeld over beide ouders, bijvoorbeeld door elk de kinderbijslag voor één kind te ontvangen. Dit kan vooral voordelig zijn bij twee of meer kinderen, in verband met het Kind Gebonden Budget (KGB) en de Alleenstaande Ouderkop (AOK).
- Kind Gebonden Budget (KGB): Dit is een extra bijdrage in de kosten voor kinderen tot 18 jaar. Na een scheiding kunnen ouders vaak meer KGB ontvangen, omdat de fiscus uitgaat van één inkomen in plaats van het gecombineerde inkomen.
- Alleenstaande Ouderkop (AOK): Deze toeslag is bedoeld voor alleenstaande ouders, maar kan ook van toepassing zijn bij co-ouderschap, afhankelijk van de specifieke situatie.
- Verdeling van Kosten: Bij co-ouderschap worden de kosten voor een kind niet in één huishouden gemaakt, maar in twee. Het is belangrijk om afspraken te maken over welke kosten worden verdeeld en welke niet. Eigen kosten zijn de kosten die elk huishouden voor zichzelf maakt, terwijl te verdelen kosten uitgaven zijn voor het kind die één ouder doet, zoals verzekeringen en schoolkosten. Deze te verdelen kosten kunnen naar draagkracht worden verdeeld.
Welzijn van Kinderen
Het welzijn van kinderen is de belangrijkste overweging bij co-ouderschap. Onderzoek suggereert dat kinderen in co-ouderschap over het algemeen beter presteren dan kinderen die bij één ouder wonen. Ze zijn tevredener over hun leven, halen hogere cijfers op school en voelen zich minder somber. Echter, het is belangrijk op te merken dat deze conclusies voornamelijk gebaseerd zijn op rapporten van ouders, niet van de kinderen zelf.
Een rapport van de Nederlandse kinderombudsman uit 2013 wees erop dat kinderen uit co-oudergezinnen vaker "verdrietige gevoelens" kennen en vaker hopen op hereniging van hun ouders. Het is dus essentieel dat ouders goed communiceren en samenwerken, zelfs na de scheiding, om het welzijn van hun kinderen te waarborgen.
Het is niet altijd de beste oplossing voor elk kind. Een wettelijke invoering van een 50/50 verdeling als standaardregeling wordt niet per definitie wenselijk geacht, omdat het risico op conflicten kan toenemen en risicogezinnen tussen wal en schip kunnen raken. Maatwerk blijft belangrijk.
Parallel en Coöperatief Co-ouderschap
Naast de verschillende schema’s voor de verdeling van de tijd, zijn er ook verschillende manieren van samenwerking tussen de ouders.
- Coöperatief Co-ouderschap: Hierbij werken de ouders goed samen en communiceren ze openlijk over de opvoeding en het welzijn van de kinderen.
- Parallel Co-ouderschap: Bij deze vorm staan de huishoudens van vader en moeder los van elkaar. De communicatie verloopt indirect, via de app, e-mail of een derde persoon. Dit kan een oplossing zijn als de ouders niet meer goed met elkaar kunnen omgaan.
Belangrijke Overwegingen
Bij het kiezen voor co-ouderschap is het belangrijk om de volgende vragen te overwegen:
- Willen beide ouders goed met elkaar kunnen communiceren?
- Kunnen beide ouders de zorg- en opvoedingstaken eerlijk verdelen?
- Wonen beide ouders dicht genoeg bij elkaar?
- Kunnen beide ouders goede afspraken maken?
- Is het voor het kind wenselijk om meerdere keren per week van huis te wisselen?
Het is ook belangrijk om te onthouden dat co-ouderschap niet voor iedereen weggelegd is. Het vereist een hoge mate van flexibiliteit, compromisbereidheid en respect tussen de ouders.
Conclusie
Co-ouderschap is een steeds populairdere vorm van ouderschap na een scheiding. Het biedt de mogelijkheid om de zorg en opvoeding van kinderen gelijk te verdelen en beide ouders betrokken te houden bij het leven van hun kinderen. Er bestaan verschillende vormen van co-ouderschap, elk met zijn eigen voor- en nadelen. Het is belangrijk om een schema te kiezen dat past bij de specifieke situatie en de wensen van de kinderen en de ouders. Hoewel co-ouderschap over het algemeen positieve effecten heeft op het welzijn van kinderen, is het niet altijd de beste oplossing voor elk kind. Maatwerk en goede communicatie tussen de ouders zijn essentieel.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
