Co-ouderschap en Financiële Regelingen: Kinderbijslag en Kindgebonden Budget
juni 30, 2025
Het ouderschap en de juridische erkenning van kinderen zijn onderwerpen die veel vragen oproepen, zeker in de context van verschillende partnerschapsvormen. De wetgeving rondom ouderlijk gezag en de rechten en plichten van ouders zijn de afgelopen jaren veranderd, met name met betrekking tot geregistreerd partnerschap en samenleving. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige regels, gebaseerd op beschikbare informatie, en richt zich op de implicaties voor ouders en kinderen.
Ouderlijk Gezag bij Verschillende Partnerschapsvormen
In het verleden waren de regels rondom ouderlijk gezag afhankelijk van de partnerschapsvorm. Vroeger moest een mannelijke geregistreerde partner een kind eerst erkennen om juridisch vader te worden. Tegenwoordig zijn de juridische consequenties voor het ouderschap in principe gelijk bij een huwelijk en een geregistreerd partnerschap. Wanneer een kind geboren wordt binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap, zijn beide partners automatisch de wettelijke ouders van het kind, ongeacht of de man de biologische vader is.
Er is echter een uitzondering voor lesbische stellen. Wanneer twee vrouwen een geregistreerd partnerschap hebben en een kind krijgen met behulp van een bekende donor, is de situatie complexer. De biologische moeder wordt automatisch ouder, maar de andere vrouw (de ‘duomoeder’) verkrijgt niet automatisch het ouderschap. In dit geval moet de duomoeder het kind erkennen om juridisch ouder te worden.
Automatische Erkenning en Ouderlijk Gezag
Sinds 1 april 2014 worden man en vrouw in een geregistreerd partnerschap automatisch ouder van het kind, mits het geregistreerd partnerschap al bestond op het moment van de geboorte. Dit betekent dat er geen aparte erkenning meer nodig is. Voor stellen van hetzelfde geslacht gelden andere regels, die afhankelijk zijn van de specifieke omstandigheden, zoals het gebruik van een donor.
Wanneer een kind geboren wordt tijdens samenleving zonder geregistreerd partnerschap of huwelijk, is erkenning door de vader noodzakelijk. De moeder heeft automatisch een familierechtelijke band met het kind, maar de vader moet het kind erkennen om ook juridisch ouder te worden.
Rechten en Plichten van Ouders
Zowel bij een huwelijk als bij een geregistreerd partnerschap hebben ouders automatisch bepaalde rechten en plichten ten opzichte van elkaar en hun kind. Deze omvatten onder andere de plicht tot levensonderhoud, de toestemming die nodig is voor belangrijke beslissingen (zoals de verkoop van een woning) en het recht op elkaars partnerpensioen.
Bij een geregistreerd partnerschap hebben ouders ook recht op elkaars partnerpensioen, wat financiële bescherming biedt voor de overgebleven partner en de zorg voor het kind na het overlijden van een van de ouders. In geval van overlijden gaat de erfenis automatisch naar de langstlevende partner, zonder dat een testament nodig is.
Samenlevingscontract en Ouderlijk Gezag
Een samenlevingscontract verschilt aanzienlijk van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Bij samenwonen zonder samenlevingscontract hebben partners niet automatisch dezelfde rechten en plichten. Zo is er geen automatische gemeenschap van goederen en moet de vader het kind eerst erkennen om het gezag te verkrijgen.
Een notarieel samenlevingscontract kan bepaalde rechten en plichten vastleggen, maar biedt nog steeds niet dezelfde bescherming als een huwelijk of geregistreerd partnerschap.
Scheiding en Ouderlijk Gezag
De procedure voor scheiding verschilt afhankelijk van de partnerschapsvorm. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap waarbij beide ouders het ouderlijk gezag hebben, is een procedure via de rechter vereist. Als er geen kinderen zijn of als slechts één ouder het ouderlijk gezag heeft, kan de scheiding met behulp van een advocaat of notaris worden geregeld.
Bij een geregistreerd partnerschap zonder kinderen of zonder gezamenlijk ouderlijk gezag kan de scheiding ook met behulp van een advocaat of notaris worden afgehandeld.
Erfrechtelijke Aspecten
Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap is de langstlevende partner automatisch erfgenaam. Bij samenwonen is dit niet het geval, tenzij er een testament is opgesteld of een verblijvingsbeding is opgenomen in een overeenkomst.
Ouderschap bij Paren van Dezelfde Geslacht
De regels rondom ouderschap voor paren van hetzelfde geslacht zijn complexer en vereisen specifieke aandacht. Zoals eerder vermeld, moet de duomoeder in een lesbisch partnerschap het kind erkennen om juridisch ouder te worden. Bij twee mannen kan de geregistreerde partner of echtgenoot van de biologische vader het ouderschap verkrijgen via erkenning of adoptie.
Belang van Juridische Vastlegging
Het is van groot belang om de juridische aspecten van ouderschap en partnerschap zorgvuldig te overwegen en vast te leggen. Dit geldt met name voor paren die niet gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, en voor paren van hetzelfde geslacht. Een notaris kan adviseren over de mogelijkheden om de rechten en plichten van ouders en kinderen te beschermen.
Conclusie
De wetgeving rondom ouderlijk gezag en partnerschap is complex en vereist een zorgvuldige afweging van de verschillende opties. Hoewel de regels voor huwelijk en geregistreerd partnerschap grotendeels gelijk zijn, zijn er belangrijke verschillen met samenwonen. Het is essentieel om de juridische implicaties van de gekozen partnerschapsvorm te begrijpen en om de rechten en plichten van ouders en kinderen adequaat vast te leggen. Voor paren van hetzelfde geslacht gelden specifieke regels die extra aandacht vereisen. Het inschakelen van juridisch advies kan helpen om de juiste beslissingen te nemen en de belangen van alle betrokkenen te beschermen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
