Horizontaal Ouderschap: Creativiteit en Ontspanning voor Ouder en Kind
juni 30, 2025
Het regelen van ouderlijk gezag en de erkenning van een kind zijn belangrijke stappen voor (aanstaande) ouders. De wetgeving rondom deze onderwerpen is de afgelopen jaren veranderd, met als doel het belang van het kind voorop te stellen en de juridische positie van beide ouders te verduidelijken. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige regels en procedures, gebaseerd op beschikbare informatie.
Ouderlijk Gezag: De Basisprincipes
Ouderlijk gezag omvat de rechten en plichten die ouders hebben ten aanzien van hun kind. Dit omvat beslissingen over opvoeding, verzorging, en het beheren van het vermogen van het kind. In de basis heeft de moeder, bij de geboorte van een kind, automatisch het ouderlijk gezag. De situatie voor de vader, of de andere partner in een relatie, is afhankelijk van de burgerlijke staat en de erkenning van het kind.
Gezamenlijk Gezag bij Huwelijk of Geregistreerd Partnerschap
Wanneer ouders gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, krijgen zij automatisch gezamenlijk gezag over hun kind bij de geboorte. Dit betekent dat beide ouders gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en verzorging van het kind en samen beslissingen nemen.
Gezamenlijk Gezag voor Ongehuwde Ouders: De Recente Wijzigingen
Voor ongehuwde ouders gold tot voor kort een andere regel. Zij moesten gezamenlijk gezag expliciet aanvragen. Echter, sinds 1 januari 2023 is de wetgeving gewijzigd. Nu krijgen ongehuwde en niet-geregistreerde partners automatisch gezamenlijk gezag met de moeder wanneer het kind wordt erkend. Dit vereenvoudigt de procedure aanzienlijk en sluit aan bij de maatschappelijke realiteit waarin steeds meer kinderen buiten het huwelijk worden geboren.
Erkenning van het Kind: Een Cruciale Stap
Erkenning van een kind is de formele bevestiging van het vaderschap of moederschap. Voor ouders die niet gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, is erkenning essentieel om juridisch ouder te worden van het kind. Vóór 1 januari 2023 was erkenning een noodzakelijke voorwaarde om gezamenlijk gezag aan te vragen. Nu leidt erkenning automatisch tot gezamenlijk gezag.
Duomoeders en Juridisch Ouderschap
In situaties waarin een kind wordt geboren met behulp van donorzaad en er sprake is van twee moeders (duomoeders), is de juridische situatie complexer. Wanneer de moeders getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, en er sprake is van een onbekende donor, krijgen beide moeders automatisch gezamenlijk gezag. Indien de donor bekend is, is de juridische positie van de duomoeder afhankelijk van de omstandigheden. In dat geval kan erkenning of adoptie nodig zijn om juridisch ouderschap te verkrijgen.
Procedure voor Erkenning en Gezamenlijk Gezag
De erkenning van een kind kan al vóór de geboorte plaatsvinden. Dit vereist toestemming van de moeder. De erkenning kan worden geregeld bij de Burgerlijke stand van de gemeente waar de erkenner is ingeschreven, of via een notariële akte. Sinds 1 januari 2023 is de procedure voor ongehuwde ouders vereenvoudigd, aangezien erkenning automatisch leidt tot gezamenlijk gezag. Voor kinderen die vóór 1 januari 2023 zijn erkend, geldt de oude regelgeving en moet gezamenlijk gezag nog steeds expliciet worden aangevraagd. Dit kan digitaal via de website van de Rechtspraak.
Wat te Doen bij Meningsverschillen?
Indien ouders het niet eens kunnen worden over het gezamenlijk gezag, kan de vader naar de rechter stappen om gezamenlijk gezag af te dwingen. De rechter zal dit verzoek toewijzen, tenzij het gezamenlijk gezag het belang van het kind zou schaden.
Andere Belangrijke Regelzaken tijdens de Zwangerschap
Naast het regelen van ouderlijk gezag en erkenning, zijn er nog andere praktische zaken die tijdens de zwangerschap geregeld moeten worden. Het is verstandig om extra foliumzuur te slikken, een afspraak te maken met een verloskundige, en kraamzorg te regelen. Ook kan het verstandig zijn om je ongeboren baby in te schrijven voor kinderopvang, indien gewenst. Tijdens het tweede trimester van de zwangerschap is het een goed moment om je werkgever te informeren over je zwangerschap en de mogelijkheden voor verlof te bespreken.
Ouderschapsplan: Afspraken Vastleggen
Het opstellen van een ouderschapsplan is vooral belangrijk bij een scheiding, maar kan ook nuttig zijn voor samenwonende ouders. In een ouderschapsplan kunnen afspraken worden vastgelegd over de opvoeding, verzorging, alimentatie, en het inschrijvingsadres van het kind. Het is raadzaam om deze afspraken schriftelijk vast te leggen en te ondertekenen.
Juridische Hulp en Advies
De wetgeving rondom ouderlijk gezag en erkenning kan complex zijn. Het is daarom raadzaam om juridisch advies in te winnen bij een notaris, advocaat, of het Juridisch Loket. Zij kunnen je helpen om de juiste beslissingen te nemen en ervoor te zorgen dat alle juridische zaken goed geregeld zijn.
De Rol van de Rechtbank
De rechtbank speelt een belangrijke rol bij het regelen van gezamenlijk gezag, met name in situaties waarin ouders het niet eens kunnen worden. De rechtbank kan een beslissing nemen over het gezamenlijk gezag in het belang van het kind. Ook kan de rechtbank een Uniforme Hulpaanbod (UHA) aanbieden, waarbij ouders hulp krijgen bij het oplossen van meningsverschillen.
Conclusie
De regels rondom ouderlijk gezag en erkenning zijn de afgelopen jaren veranderd, met als doel het belang van het kind voorop te stellen en de juridische positie van beide ouders te verduidelijken. Sinds 1 januari 2023 krijgen ongehuwde ouders automatisch gezamenlijk gezag wanneer het kind wordt erkend. Het is belangrijk voor (aanstaande) ouders om zich goed te informeren over de geldende regels en procedures, en om juridisch advies in te winnen indien nodig. Door de juiste stappen te zetten, kunnen ouders ervoor zorgen dat de juridische zaken rondom hun kind goed geregeld zijn en dat het kind de best mogelijke start in het leven krijgt.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
