Goed Genoeg Ouderschap: Een Stabiele Basis voor de Ontwikkeling van Je Kind
juni 29, 2025
Ouderschap is een complexe en veeleisende taak, die een significante impact heeft op het welzijn van zowel kinderen als ouders. Een positieve beleving van het ouderschap is essentieel voor de gezonde ontwikkeling van kinderen en vereist een investering in de ondersteuning van ouders. Professionals die met ouders werken, spelen een cruciale rol in dit proces, maar vereisen zelf ook specifieke kennis en vaardigheden om effectief te kunnen begeleiden. Dit artikel belicht de verschillende aspecten van ouderbegeleiding, de noodzaak van een holistische benadering en de tools die professionals kunnen inzetten om ouders te ondersteunen.
De Centrale Rol van de Ouder
Bij ouderbegeleiding staat de ouder als individu centraal. Het uitgangspunt is de subjectieve beleving van de ouder en de aanname dat alle ouders het beste willen voor hun kind en reeds over aanzienlijke kennis en ervaring beschikken. Begeleiding richt zich op het helpen van de ouder om inzicht te krijgen in wat er gebeurt in de interactie met het kind: waar raakt de ouder, wat maakt een bepaalde situatie lastiger dan andere, en wat roept het kind op? Het is een gezamenlijk onderzoek, gericht op het vergroten van het welzijn van zowel kind als ouder.
De Ouder Begeleidende Positie
De ‘Ouder begeleidende positie’, ontwikkeld door Alice van der Pas, is een hulpmiddel voor professionals om, ook in spannende situaties, de verbinding met de ouder te behouden en ethisch en methodisch te handelen. Het werken met ouders is complex, zeker wanneer er zorgen zijn over een kind of wanneer het gedrag van een ouder weerstand oproept. Professionals worden zelf ook geraakt in dit proces en komen voor hun eigen uitdagingen te staan. Het is daarom belangrijk dat professionals zich bewust zijn van hun eigen reacties en deze kunnen reguleren.
De Complexiteit van Ouderschap en de Behoefte aan Ondersteuning
Ouderschap kent drie belangrijke componenten die met elkaar samenhangen. De maatschappij besteedt veel aandacht aan het opvoeden van kinderen, maar er is relatief weinig kennis over de beleving van het ouderschap zelf. Dit is een aandachtspunt, omdat de beleving van het ouderschap invloed heeft op de manier waarop ouders hun kinderen opvoeden. Ondersteuning van ouders is essentieel, vooral in situaties zoals een diagnose of ziekte bij het kind of een ouder, gedragsproblemen, verschillen in opvoedstijlen, verlies van familieleden, of wanneer ouders moeite hebben met het stellen van grenzen.
De THUISwerk Methode: Een Holistische Aanpak
De THUISwerk methode, ontwikkeld door de OuderConsultant, is een unieke combinatie van systemisch werk, psychologie en pedagogiek. Deze methode brengt inzichten uit verschillende disciplines samen in een praktische en toegankelijke aanpak. Het stelt professionals in staat om ouders mee te nemen in essentiële thema’s zoals veiligheid, zelfvertrouwen, erkenning, verbinding, autonomie, zelfwaardering en zingeving. De methode richt zich ook op diepere lagen, zoals angsten, overlevingsstrategieën en intergenerationeel trauma, en helpt ouders om te bewegen van overleven naar genieten en van disharmonie naar een harmonieus gezinsleven.
De Belangrijkste Componenten van de THUISwerk Methode
De THUISwerk methode focust op vier kerncomponenten:
- Veiligheid en zelfvertrouwen: Het creëren van een veilige omgeving waarin ouders zich gesteund voelen en hun eigen competenties kunnen ontwikkelen.
- Erkenning en verbinding: Het bevorderen van een positieve relatie tussen ouders en kinderen, gebaseerd op wederzijds respect en begrip.
- Autonomie, vasthouden en loslaten: Het vinden van een balans tussen het bieden van structuur en het stimuleren van de zelfstandigheid van het kind.
- Zelfwaardering, zingeving en vervulling: Het ondersteunen van ouders bij het vinden van voldoening in hun rol en het ontwikkelen van een positief zelfbeeld.
De Leergang Expertise in Ouderschap: Kennis en Vaardigheden voor Professionals
Om professionals te ondersteunen in hun werk met ouders, is de Leergang Expertise in Ouderschap ontwikkeld. Deze leergang is opgebouwd uit drie modules:
- Basismodule: Richt zich op het herkennen van het ouderperspectief en het toepassen van de ‘Ouder Begeleidende Positie’ in lastige situaties.
- Verdiepingsmodule: Gaat dieper in op de theorie van bufferprocessen, die bijdragen aan de groei of stagnering van ouderschap.
- Praktijkmodule: Biedt handvatten voor het omgaan met emoties tijdens oudercontacten en het stellen van grenzen.
De praktijkmodule omvat oefeningen om angst en autonomie te herkennen en te reguleren, en het toepassen van communicatiemodellen zoals de dramadriehoeken en het ABCD-model.
Omgaan met Emoties en Grenzen Stellen
Een belangrijk aspect van ouderbegeleiding is het omgaan met emoties en het stellen van grenzen. Professionals moeten zich bewust zijn van hun eigen emoties en deze kunnen reguleren, zodat ze een veilige en ondersteunende omgeving kunnen creëren voor ouders. Het is ook belangrijk om ouders te helpen bij het herkennen en reguleren van hun eigen emoties, en bij het stellen van duidelijke en consistente grenzen.
De Invloed van Hoogsensitiviteit
Ouders van hoogsensitieve kinderen kunnen te maken krijgen met intensere woedeaanvallen. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze woedeaanvallen vaak voortkomen uit de gevoeligheid van het kind en om ouders handvatten te bieden om hiermee om te gaan. Het herkennen van de kenmerken van hoogsensitiviteit is essentieel voor een effectieve begeleiding.
De Belangrijkste Uitdagingen in de Praktijk
Professionals die met ouders werken, kunnen geconfronteerd worden met verschillende uitdagingen, zoals onsympathieke, eisende of onbenaderbare ouders, of opvoedgedrag dat niet aansluit bij de behoeften van het kind. Het is belangrijk om te onthouden dat verbinding een voorwaarde is voor succesvolle hulpverlening. Zonder vertrouwen en een gevoel van verbinding zullen ouders zich niet openstellen en kwetsbare problemen delen.
De Noodzaak van Reflectie en Investering in Professionals
Het werken met ouders is complex en kan veel oproepen bij de professional. Het is belangrijk dat professionals de complexiteit van hun werk erkennen en investeren in hun eigen ontwikkeling. Reflectie op de vraag ‘wat is van mij, en wat is van de ouder?’ is essentieel, evenals training, intervisie en supervisie.
Conclusie
Ouderbegeleiding is een cruciale component van de ontwikkeling van kinderen en het welzijn van gezinnen. Een holistische benadering, zoals de THUISwerk methode, die de ouder als individu centraal stelt en aandacht besteedt aan de verschillende aspecten van het ouderschap, is essentieel. Professionals die met ouders werken, spelen een belangrijke rol in dit proces, maar vereisen zelf ook specifieke kennis en vaardigheden. Investeren in de opleiding en ondersteuning van deze professionals is daarom van groot belang. Door verbinding, inzicht en kracht te bieden aan zowel ouders als professionals, kunnen we een positieve bijdrage leveren aan de opvoeding van toekomstige generaties.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
