Co-Ouderschap Apps: Een Overzicht voor Gescheiden Ouders
juni 29, 2025
Het ouderschap is een ingrijpende levensgebeurtenis die gepaard gaat met aanzienlijke veranderingen en ontwikkelingen voor zowel de ouders als het kind. Onderzoek naar de beleving van ouders en de verschillende fasen die zij doorlopen, is tot voor kort relatief beperkt geweest. Echter, studies, waaronder die van Galinsky (1987) en Van der Pas, hebben aangetoond dat ouderschap een proces is dat kan worden onderverdeeld in verschillende fasen, elk met specifieke taken en uitdagingen. Dit artikel beschrijft de zes fasen van ouderschap zoals geïdentificeerd door Ellen Galinsky, en bespreekt de belangrijkste aspecten van elke fase, gebaseerd op beschikbare onderzoeksresultaten.
De eerste fase, de voorstellingsfase, omvat de periode van zwangerschap tot aan de geboorte van het kind. Tijdens deze fase bereiden ouders zich voor op de komst van hun baby, evalueren zij bestaande relaties en vormen zij een voorstelling van het toekomstige ouderschap. Het is een periode van verwachtingen en voorbereidingen. Onderzoek toont aan dat sommige ouders in deze fase moeite hebben om zich een voorstelling te maken van hun toekomstige rol als ouder, waarbij hun verbeelding stopt bij de geboorte zelf. Het is een fase waarin het belangrijk is om de verwachtingen te evalueren en zich voor te bereiden op de veranderingen die op komst zijn.
De voedingsfase begint bij de geboorte van het kind en duurt tot ongeveer het 1,5e of 2e levensjaar. Deze fase wordt gekenmerkt door intense zorg en hechting. Ouders vergelijken hun verwachtingen met de realiteit van het ouderschap en hechten zich sterk aan hun kind. Het is een periode van continue zorg, ongerustheid en het voortdurend afvragen of men het wel goed doet. Onderzoek wijst erop dat de ervaringen in deze fase sterk kunnen verschillen van de vooraf gevormde verwachtingen.
Wanneer het kind ongeveer twee jaar oud is, betreedt het gezin de autoriteitsfase. In deze fase leren ouders omgaan met de groeiende onafhankelijkheid van hun kind en ontwikkelen zij hun autoriteit. Controle speelt een belangrijke rol, waarbij ouders bepalen in hoeverre zij controle willen uitoefenen op het gedrag van hun kind. De manier waarop ouders autoriteit uitoefenen, kan variëren, en het is belangrijk om een balans te vinden tussen begeleiding en vrijheid.
De interpretatieve fase begint wanneer het kind naar de basisschool gaat en duurt tot aan de adolescentie. In deze fase reflecteren ouders op hun rol als ouder en interpreteren zij de ontwikkeling van hun kind. Ze proberen de wereld en hun waarden over te brengen op hun kind en nemen beslissingen over hoe ze willen dat hun kind de werkelijkheid interpreteert. Ouders kunnen in deze fase twijfelen aan zichzelf en hun opvoedmethoden, vooral wanneer het gedrag van hun kind niet overeenkomt met hun verwachtingen.
De interafhankelijkheidsfase, die zich uitstrekt van de adolescentie tot ongeveer het 18e levensjaar, wordt gekenmerkt door een toenemende zelfstandigheid van het kind en een herziening van de relatie tussen ouder en kind. Tieners dagen de autoriteit van hun ouders uit, wat kan leiden tot conflicten en spanningen. Het is een fase waarin ouders leren los te laten en hun kind de ruimte te geven om zijn eigen identiteit te ontwikkelen.
De laatste fase, de vertrekfase, begint wanneer het kind het ouderlijk huis verlaat. Ouders evalueren hun rol als ouder en vergelijken hun verwachtingen met de werkelijkheid. Ze zoeken naar een nieuwe identiteit voor zichzelf en binnen de relatie met hun volwassen kind. Het is een fase van reflectie en acceptatie.
Recent onderzoek benadrukt het belang van het welzijn van de ouders. Het idee dat het welzijn van de ouders een directe invloed heeft op de ontwikkeling en het welzijn van de kinderen wint aan kracht. Investeren in het welzijn van ouders en het ontwikkelen van hun levensvaardigheden is cruciaal. Opvoedtips en opvoedstrategieën zijn minder effectief dan het creëren van een omgeving waarin ouders zich goed voelen en in staat zijn om hun rol als ouder te vervullen. Het concept van ‘krachtig ouderschap’ benadrukt het belang van het welzijn van de ouders en het vermijden van ‘krampachtig ouderschap’, waarbij ouders overdreven bezorgd zijn en proberen alles te controleren.
Ouderschap is niet alleen een rol, maar ook een ontwikkelingsproces. Net zoals kinderen leren door vallen en opstaan, groeien ook ouders in hun rol als ouder. Het is een proces dat gekenmerkt wordt door vallen en opstaan, en door het voortdurend aanpassen aan de veranderende behoeften van het kind. Het is belangrijk om te erkennen dat er geen perfecte ouder bestaat en dat het oké is om fouten te maken.
De beleving van ouderschap wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de culturele context, de sociale omgeving en de persoonlijke omstandigheden van de ouders. Onderzoek naar de beleving van ouderschap in Nederland toont aan dat ouders in de 21e eeuw te maken hebben met nieuwe uitdagingen en verwachtingen. De druk om een ‘perfecte’ ouder te zijn, kan leiden tot stress en onzekerheid.
Ouders hebben behoefte aan ondersteuning tijdens de verschillende fasen van het ouderschap. Deze ondersteuning kan afkomstig zijn van partners, familie, vrienden, professionals of andere ouders. Het is belangrijk om een netwerk van ondersteuning te creëren en om hulp te zoeken wanneer dat nodig is.
De zes fasen van ouderschap, zoals beschreven door Galinsky, bieden een waardevol kader voor het begrijpen van de ontwikkelingsprocessen die ouders doormaken. Het is essentieel om te erkennen dat ouderschap een complex en dynamisch proces is, dat gekenmerkt wordt door continue verandering en aanpassing. Het welzijn van de ouders is een cruciale factor in de ontwikkeling van het kind, en investeren in het welzijn van ouders is een investering in de toekomst. Het is belangrijk om ouders te ondersteunen in hun rol en om hen te helpen om te groeien in hun ouderschap.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet