De Puberteit: Een Gids voor Ouders en Opvoeders
juni 29, 2025
Een kleine groep ouders ervaart na een scheiding langdurige en intense conflicten, die aanzienlijke impact hebben op het welzijn van alle betrokkenen. Deze complexe scheidingen vereisen een specifieke aanpak, gericht op het verminderen van de schade voor kinderen en het ondersteunen van ouders bij de transitie naar een nieuw gezinsmodel. Dit artikel biedt een overzicht van belangrijke overwegingen en benaderingen, gebaseerd op inzichten van experts en professionals op het gebied van scheiding en gezinsdynamiek.
De Dynamiek van Hoog Conflict
Hoog conflict na scheiding wordt gekenmerkt door aanhoudende vijandigheid, beschuldigingen en een gebrek aan vermogen om effectief te communiceren. Ouders raken vaak verstrikt in een patroon van wederzijdse klachten en verdachtmakingen, wat de conflictspiralen in stand houdt. Het is cruciaal te erkennen dat deze conflicten vaak voortkomen uit pijn en woede ten opzichte van de ex-partner, en dat het moeilijk kan zijn om de angstcirkel te doorbreken en het onderscheid te maken tussen klachten over de partnerrelatie en kwesties met betrekking tot het ouderschap. Het beschuldigen van één ouder kan de situatie verergeren en kinderen in een loyaliteitsconflict plaatsen, aangezien zij verbonden blijven met beide ouders.
Het Belang van Beide Ouders Steunen
Een fundamenteel principe bij het omgaan met hoog conflict is het consequent en volhardend steunen van beide ouders. Partijdigheid voor één ouder tegen de andere verhindert het vinden van een weg om het conflict te overstijgen. De wet op de gezamenlijke uitoefening van het ouderlijk gezag benadrukt dat ouders elkaars gezag, zowel in titel als in uitoefening, ook na de scheiding dienen te respecteren. Een juridische ouder kan niet buitenspel gezet worden. Het indammen van het conflict vereist het ombuigen van wantrouwen naar het bespreken van de wederzijdse rechten en plichten die een ouder en een kind ten opzichte van elkaar hebben. Ouders in conflict hebben behoefte aan iemand die de focus kan richten op de psychologische relatie die elke ouder blijft hebben met zijn of haar kinderen en op wat er in die relatie gebeurt.
De Impact op Kinderen en Hun Behoeften
Kinderen zijn vaak de meest kwetsbare partijen in een hoog conflict scheiding. Het is essentieel om hun perspectief te integreren en hun belangen te beschermen, aangezien deze soms onzichtbaar worden terwijl ouders denken dat ze juist die belangen nastreven. Ouders bevinden zich vaak in een overlevingsmodus, wat kan leiden tot dwingend, eisend of manipulatief gedrag, of juist tot terugtrekking en machteloosheid. Kinderen hebben behoefte aan volwassenen die hen met beide ouders verbinden en de verschillen tussen hen ophelderen. Het negeren van het conflict en erover zwijgen helpt kinderen niet; uitleg geven over de reden van de scheiding, de regelingen en het conflict, zodat het kind de situatie kan begrijpen en leren omgaan met de situatie, is essentieel.
Methoden en Interventies
Verschillende methoden en interventies kunnen worden ingezet om ouders en kinderen te ondersteunen in hoog conflict situaties.
Parallel Solo Ouderschap (PSO)
Wanneer samenwerken na een scheiding (tijdelijk) niet haalbaar is, biedt Parallel Solo Ouderschap (PSO) een uitkomst. Deze methodiek stelt elke ouder in staat om vanuit zijn of haar eigen opvoedcontext te werken aan de band met het kind, zonder directe afstemming met de ex-partner. PSO is geschikt voor ouders die vastlopen in conflicten, moeite hebben met co-ouderschap en willen focussen op rust, veiligheid en verbondenheid met hun kind.
Het Mattenspel
Het Mattenspel is een spelenderwijs instrument dat kinderen, jongeren en ouders helpt om hun netwerk, gevoelens en gezinssituatie zichtbaar te maken. Het creëert ruimte om te praten, verwerken en begrijpen, en kan worden ingezet bij scheiding, pleegzorg, vlucht of andere gezinsproblemen.
Kindbehartiging
Kindbehartigers luisteren naar de stem van het kind en vertalen hun beleving en wensen naar de betrokken volwassenen. Ze stellen het welzijn van het kind voorop en helpen kinderen om op een veilige manier de scheiding te doorstaan. Groepstrainingen, zoals "Dappere Dino's" en "Stoere Schildpadden", kunnen kinderen van 4 tot 8 jaar helpen om de scheiding te verwerken.
Steunbronnen voor Kinderen
Het is belangrijk om kinderen weerbaar te maken in de ruzies en conflicten van hun ouders. Dit kan door rechtstreeks met hen te werken en hen methodische en theoretische houvasten te bieden. Kinderen kunnen worden aangesproken op hun eigen creativiteit en invloed, waardoor ze beter in staat zijn om dilemma’s te hanteren en hun tolerantie voor conflicten te vergroten.
OCS-team (Ouderschap in Complexe Scheidingen)
In sommige regio's zijn gespecialiseerde teams, zoals het OCS-team, opgericht om ouders in hoog-conflictscheidingen te begeleiden. Deze teams ontvangen doorverwijzingen van rechtbanken en het parket en bieden ondersteuning en begeleiding om de impact van het conflict op de kinderen te minimaliseren.
De Rol van Professionals
Professionals die met scheidende ouders werken, spelen een cruciale rol bij het navigeren door hoog conflict situaties. Het is belangrijk om de strijd niet te versterken en koers te houden op een helpend perspectief. Professionals moeten zich bewust zijn van knelpunten die verwarring veroorzaken en ouders helpen om parallel ouderschap te overwegen naast coöperatief ouderschap. Het versterken van ouders in hun identiteit en hun complexe verantwoordelijkheid is essentieel. Opleidingen en trainingen, zoals die aangeboden door de Interactie-Academie, kunnen professionals de nodige vaardigheden en kennis bieden.
De Transitie naar Twee Eenoudergezinnen
Na een scheiding moeten ex-partners hun ouderschap herdenken van samen ouder zijn naar twee solo-ouders. De relatie ouder-kind wordt de nieuwe eenheid in het eenoudergezin. Het leren aanvaarden van verschil en meerstemmigheid is belangrijk om elkaar los te laten en elk de transitie te maken naar een nieuw leven als solo ouder. Hulpverleners kunnen zich het best richten op de praktijk en problemen van het alleenstaand ouderschap, wat bij intense conflicten vaak onvoldoende aandacht krijgt. Ouders moeten energie investeren in het creëren van een eigen nieuw netwerk dat steun kan bieden bij de verdeling van de vele taken die op de schouders van een solo-ouder rusten.
Conclusie
Hoog conflict na scheiding is een complexe uitdaging die aanzienlijke impact kan hebben op het welzijn van ouders en kinderen. Door consequent beide ouders te steunen, de behoeften van kinderen centraal te stellen en gebruik te maken van effectieve methoden en interventies, is het mogelijk om de schade te minimaliseren en een leefbare werkelijkheid te creëren voor alle betrokkenen. Professionals spelen een cruciale rol bij het begeleiden van ouders en kinderen door deze moeilijke transitie, en het is essentieel dat zij over de juiste kennis en vaardigheden beschikken om effectief te kunnen helpen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
