Co-ouderschap en het Welzijn van Kinderen: Een Overzicht van Onderzoek en Praktijk
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een term die steeds vaker voorkomt, met name in de context van scheiding of het beëindigen van een relatie. Het concept draait om de gezamenlijke verantwoordelijkheid van beide ouders voor de zorg en opvoeding van hun kinderen, ook wanneer zij niet meer samenwonen. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende aspecten van co-ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie, en belicht de voordelen, aandachtspunten en praktische overwegingen.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap wordt gekenmerkt door de woorden 'evenveel', 'gelijk' en 'samen'. Het impliceert een gelijke verdeling van de kosten en de zorg- en opvoedingstaken van de kinderen, in verhouding tot de draagkracht van elke ouder. Dit betekent dat als de financiële mogelijkheden van de ene ouder groter zijn, deze ook een groter aandeel in de kosten kan bijdragen. Het doel is om de kinderen een stabiele en liefdevolle omgeving te bieden, ondanks de verandering in de gezinsstructuur.
Co-ouderschap is niet in een wet vastgelegd, waardoor ouders zelf afspraken moeten maken en deze vastleggen, bijvoorbeeld in een ouderschapsplan. Alle afspraken moeten eerlijk en in het belang van de kinderen zijn om door de rechter goedgekeurd te worden. Het concept houdt in dat beide ouders evenveel betrokken zijn bij de dagelijkse zorgtaken, zoals koken, naar school brengen en helpen met huiswerk.
Verschillende Vormen van Co-ouderschap
Er bestaan verschillende vormen van co-ouderschap, afhankelijk van de specifieke afspraken die ouders maken. Een veelvoorkomende vorm is de 50-50 verdeling, waarbij de kinderen ongeveer evenveel tijd bij beide ouders doorbrengen. Dit kan betekenen dat de kinderen de ene week bij de ene ouder verblijven en de andere week bij de andere ouder, of dat de week zelf wordt opgedeeld.
Een andere variant is de 60-40 verdeling, waarbij de kinderen iets meer tijd bij één van de ouders doorbrengen. Ook hierbij is het belangrijk dat de totale tijd die de kinderen met beide ouders doorbrengen, in evenwicht is over een langere periode, bijvoorbeeld twee weken. Het is essentieel dat ouders samen overeenkomen wat zij onder co-ouderschap verstaan, ongeacht de specifieke verdeling.
Een bijzondere vorm is 'birdnesting', waarbij de kinderen in hun ouderlijk huis blijven wonen en de ouders om beurten naar dit huis komen om bij de kinderen te zijn. Dit biedt de kinderen een vaste basis en voorkomt dat zij constant heen en weer hoeven te reizen tussen de huizen van hun ouders.
Juridische Aspecten en Termen
Het is belangrijk om de verschillende juridische termen te begrijpen die in de context van co-ouderschap worden gebruikt. Co-ouderschap zelf is een brede term die verwijst naar de gezamenlijke verantwoordelijkheid van beide ouders. Verblijfsco-ouderschap verwijst specifiek naar een gelijkmatige verdeling van de woonplaats van de kinderen. Hoederecht is een verouderde term die niet meer wordt gebruikt in de wetgeving. Een verblijfsregeling beschrijft de afspraken over waar de kinderen wonen en wanneer zij bij welke ouder verblijven.
Sinds 1995 spreekt men niet meer over hoederecht, waarbij het hoederecht aan één van de ouders werd toegekend en de andere ouder een bezoekrecht had. Nu is het uitgangspunt dat beide ouders gezamenlijk het ouderlijk gezag uitoefenen.
Belang van een Ouderschapsplan
Een ouderschapsplan is een essentieel instrument bij co-ouderschap. Het is een document waarin ouders de afspraken over de zorg, opvoeding en omgang met hun kinderen vastleggen. Het ouderschapsplan moet in het belang van het kind zijn en moet door de rechter worden goedgekeurd. Het helpt om conflicten te voorkomen en zorgt voor duidelijkheid over de rechten en plichten van beide ouders.
Het ouderschapsplan kan onderwerpen bevatten zoals de verdeling van de zorgtaken, de financiële verantwoordelijkheden, de schoolkeuze, de gezondheidszorg en de vakanties. Het is belangrijk om het ouderschapsplan regelmatig te evalueren en aan te passen indien nodig.
Co-ouderschap en de Belastingdienst
De Belastingdienst hanteert een eigen definitie van co-ouderschap voor de toepassing van de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Volgens de Belastingdienst is er sprake van co-ouderschap als een kind 3 volle dagen per week bij de ene ouder verblijft en 3 volle dagen per week bij de andere ouder, of om de week bij beide ouders. Deze 50-50 regeling is een vereiste om in aanmerking te komen voor de korting.
Wanneer is Co-ouderschap Niet Geschikt?
Hoewel co-ouderschap in veel gevallen een positieve ontwikkeling kan zijn, is het niet voor alle gezinnen geschikt. Het vereist een goede communicatie, samenwerking en flexibiliteit van beide ouders. Als er sprake is van conflicten, miscommunicatie of een gebrek aan respect tussen de ouders, kan co-ouderschap schadelijk zijn voor de kinderen. In dergelijke gevallen is het belangrijk om professionele hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij een mediator of een therapeut.
Het is ook belangrijk om te overwegen of co-ouderschap praktisch haalbaar is, rekening houdend met de afstand tussen de woonplaatsen van de ouders, de school van de kinderen en de werkzaamheden van de ouders.
Co-ouderschap en Alimentatie
Ook bij co-ouderschap kan er sprake zijn van kinderalimentatie. De ouder met het hoogste inkomen zal in dat geval een bijdrage moeten betalen aan de ouder met het laagste inkomen, om de financiële situaties van beide ouders zoveel mogelijk gelijk te trekken. De hoogte van de alimentatie wordt bepaald aan de hand van de draagkracht van beide ouders en de behoeften van de kinderen.
Gelijkwaardig Ouderschap versus Co-ouderschap
Hoewel de termen soms door elkaar worden gebruikt, is er een verschil tussen gelijkwaardig ouderschap en co-ouderschap. Bij co-ouderschap wordt de zorg (bijna) gelijk verdeeld, terwijl bij gelijkwaardig ouderschap de verdeling anders kan zijn. Het kind kan bijvoorbeeld vaker bij één ouder wonen, terwijl de andere ouder een omgangsregeling heeft. Het belangrijkste is dat beide ouders een actieve rol blijven spelen in het leven van hun kind.
Het Belang van het Kind Voorop
Bij alle afspraken over co-ouderschap moet het belang van het kind voorop staan. Ouders moeten samenwerken om een regeling te treffen die de kinderen een stabiele, liefdevolle en veilige omgeving biedt. Het is belangrijk om te luisteren naar de wensen en behoeften van de kinderen en om hen te betrekken bij de besluitvorming, indien mogelijk.
Conclusie
Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die, mits goed georganiseerd en uitgevoerd, veel voordelen kan bieden voor kinderen van gescheiden ouders. Het vereist een goede communicatie, samenwerking en flexibiliteit van beide ouders. Het ouderschapsplan is een essentieel instrument om de afspraken vast te leggen en conflicten te voorkomen. Het is belangrijk om te onthouden dat het belang van het kind altijd voorop moet staan en dat co-ouderschap niet voor alle gezinnen geschikt is.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
