Homo-ouderschap: Welzijn en Ontwikkeling van Kinderen
juni 29, 2025
Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis voor het hele gezin, en de impact op pubers kan aanzienlijk zijn. Pubers bevinden zich in een ontwikkelingsfase waarin ze op zoek zijn naar hun identiteit, loskomen van hun ouders en tegelijkertijd behoefte hebben aan een veilige en stabiele basis. Co-ouderschap, waarbij beide ouders actief betrokken blijven bij de opvoeding van hun kinderen na een scheiding, is een optie die vaak wordt overwogen. Dit artikel biedt een overzicht van de overwegingen en aanbevelingen rondom co-ouderschap specifiek voor pubers, gebaseerd op beschikbare informatie.
De Puberfase en Scheiding
Pubers begrijpen vaak dat een relatie voorbij kan gaan, maar de scheiding kan nog steeds een heftige en verwarrende periode zijn. Ze kunnen het gevoel hebben dat het verleden, de gedeelde geschiedenis van het gezin, ‘nep’ was. Het is belangrijk te erkennen dat pubers in deze fase zelf ook veel veranderingen doormaken, zowel fysiek als emotioneel. Hormonale schommelingen, hersenontwikkeling en veranderingen in sociale relaties spelen allemaal een rol. Dit maakt het extra belangrijk dat ouders een stabiele en ondersteunende omgeving bieden. Opstandig gedrag, terugtrekking, of veranderingen in schoolprestaties kunnen zowel met de scheiding als met de puberteit te maken hebben.
Vanaf de leeftijd van 12 jaar hebben kinderen recht op inspraak in beslissingen die hun leven beïnvloeden. Hoewel de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid bij de ouders ligt, is het essentieel om naar de mening van de puber te luisteren, vooral als het gaat om de omgangsregeling. Hun behoeften moeten serieus worden genomen, zonder hen te veel verantwoordelijkheid op te leggen. Pubers willen niet betrokken worden in conflicten tussen hun ouders en horen graag eerlijke informatie, zonder overbodige details. Ze kunnen negatief reageren op kwaadspreken over de andere ouder. Het is cruciaal om uit te leggen wat de scheiding of veranderingen in de scheidingssituatie voor hen betekent in praktische zin.
Co-ouderschap: Vormen en Overwegingen
Er zijn verschillende vormen van co-ouderschap. Parallel ouderschap houdt in dat ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder veel overleg. Coöperatief ouderschap daarentegen vereist regelmatige communicatie en gezamenlijke besluitvorming. Een ouderschapsplan is hierbij essentieel. Dit plan moet de zorg- en opvoedingstaken, de informatievoorziening en de kostenverdeling regelen.
Voor pubers vanaf 15 jaar kan co-ouderschap in de praktijk lastiger uitpakken. Ze hebben hun eigen leven, willen hun eigen dingen doen en hebben behoefte aan privacy. Het heen en weer reizen met spullen kan als vervelend worden ervaren. Het is belangrijk om eerlijk te kijken of co-ouderschap realistisch is en om te inventariseren hoe beide ouders betrokken kunnen blijven bij de opvoeding en begeleiding van de puber.
Het is belangrijk om te beseffen dat co-ouderschap niet altijd haalbaar is. Voor jonge kinderen is een sterke band met een primaire verzorger belangrijk. Naarmate kinderen ouder worden, kan de frequentie en duur van de contactmomenten met de niet-verzorgende ouder geleidelijk worden opgebouwd.
Het Ouderschapsplan: Aandachtspunten voor Pubers
Een ouderschapsplan is een essentieel instrument bij co-ouderschap. Voor pubers is het belangrijk om hen intensief te betrekken bij het inrichten van de omgangsregeling, maar ouders blijven verantwoordelijk voor het overleg en het eindresultaat. Pubers zijn vaak druk met school, vrienden, sport en andere activiteiten. Een omgangsregeling kan als extra druk worden ervaren. Het is daarom verstandig om het kind erbij te betrekken, zodat hij of zij de omgang minder als een verplichting ervaart.
Het ouderschapsplan kan fasen bevatten, waarbij de zorg geleidelijk wordt opgebouwd naarmate het kind ouder wordt. Voor hele jonge kinderen kan een langzame opbouw van co-ouderschap geschikt zijn, terwijl bij pubers de focus kan liggen op flexibiliteit en respect voor hun autonomie.
Het is belangrijk om te onthouden dat pubers vaak proberen om het hun ouders gemakkelijk te maken tijdens een scheiding. Ze kunnen bijvoorbeeld aangeven dat ze om de week bij beide ouders willen zijn, om van het ‘gedoe’ af te zijn. Dit betekent niet noodzakelijk dat dit hun diepste behoefte is.
Communicatie en Samenwerking
Goede communicatie tussen ouders is essentieel voor het succes van co-ouderschap. Ouders moeten regelmatig praten over de behoeften en het welzijn van het kind, en samenwerken om de opvoeding te optimaliseren. Het is belangrijk om elkaar te respecteren en zich niet negatief uit te laten over elkaar in het bijzijn van het kind. Kinderen lijden sterk onder strijd tussen de ouders.
Ouders moeten proberen om zo normaal mogelijk te blijven doen, en zichzelf blijven. Pubers hebben behoefte aan stabiliteit en voorspelbaarheid. Het is niet helpend als ouders ineens hippe dingen ondernemen om indruk te maken op hun kinderen, of als ze hun uiterlijk veranderen om een nieuwe partner te versieren.
Het is belangrijk om te luisteren naar de mening van de tiener. Ouders moeten hun kinderen serieus nemen, maar de uiteindelijke beslissingen blijven bij de ouders. Als ouders er niet uitkomen, kan een kinderrechter zich ermee bemoeien. De stem van kinderen telt steeds zwaarder, zeker vanaf het moment dat kinderen 16 jaar zijn. De rechtbank houdt hier natuurlijk rekening mee.
Omgaan met de Emoties van de Puber
Pubers kunnen verschillende reacties vertonen op een scheiding, zoals agressie, in de schulp kruipen, boosheid, verzet of zelfs opluchting. Schuldgevoelens kunnen voorkomen als ouders veel ruzie maken over de kinderen. Het is belangrijk om te onthouden dat pubers vaak hun emoties niet volledig uiten, vooral niet in het bijzijn van hun ouders.
Ouders moeten hun kinderen de ruimte geven om hun emoties te verwerken en hen laten weten dat ze er voor hen zijn, ongeacht de situatie. Het is belangrijk om te erkennen dat pubers al moeilijk genoeg met zichzelf bezig zijn.
Het is belangrijk om grenzen te respecteren en de puber niet te betrekken bij volwassen problemen. Ouders moeten er zijn voor hun kinderen, ongeacht de situatie, en hen laten voelen dat ze geliefd en gesteund worden.
Opportunisme en Loyaliteitsconflicten
Pubers kunnen opportunistisch gedrag vertonen en de ouders tegen elkaar uitspelen om er zelf beter van te worden. Dit is een normaal onderdeel van de puberteit, maar ouders moeten zich hiervan bewust zijn en proberen dit te voorkomen.
Pubers kunnen ook in loyaliteitsconflicten terechtkomen, waarbij ze het gevoel hebben dat ze partij moeten kiezen voor één van de ouders. Het is belangrijk om hen te laten weten dat ze van beide ouders mogen houden en dat ze niet verantwoordelijk zijn voor de problemen tussen hun ouders.
Praktische Gevolgen en Veranderingen
Pubers hebben behoefte aan eerlijke informatie over wat de scheiding of veranderingen in de scheidingssituatie voor hen betekent aan praktische gevolgen. Ze willen weten wat er verandert in hun dagelijks leven, zoals hun woonplaats, school, vrienden en activiteiten.
Opstandig gedrag, terugtrekking, veranderingen in cijfers en presteren op school kunnen zowel met de scheiding als met de puberteit te maken hebben. Het is belangrijk om deze veranderingen serieus te nemen en te onderzoeken wat de oorzaak is.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
