Coöperatief en Parallel Ouderschap: Een Overzicht voor Ouders
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die na een scheiding steeds vaker wordt toegepast. Het houdt in dat beide ouders, ondanks het beëindigen van hun relatie, een gelijkwaardige rol blijven spelen in het leven van hun kinderen. Een belangrijk aspect van succesvol co-ouderschap is de overdracht van de kinderen tussen de ouders. Deze overdracht kan een potentieel spanningsveld vormen, maar met de juiste aanpak kan deze soepel en stressvrij verlopen, in het belang van het kind. Dit artikel bespreekt de verschillende aspecten van co-ouderschap, de juridische en financiële overwegingen, en geeft praktische tips voor een goede kinderoverdracht.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap is niet wettelijk gedefinieerd, maar wordt in de volksmond gebruikt om een situatie te beschrijven waarin gescheiden ouders de zorg en opvoeding van hun kinderen ongeveer gelijkwaardig verdelen. De belastingdienst heeft wel specifieke criteria om co-ouderschap fiscaal te definiëren, namelijk dat een kind minimaal 3 hele dagen per week bij elke ouder verblijft, of om en om 1 week bij elke ouder. Vanaf 2023 geldt een aangepaste regel: het kind moet in een herhalend ritme minimaal 78 dagen over een periode van zes maanden bij elke ouder verblijven. Deze dagen kunnen ook dagdelen (ochtend, middag, avond) zijn die bij elkaar opgeteld worden.
Er zijn verschillende vormen van co-ouderschap. Parallel co-ouderschap is een optie wanneer ouders niet meer goed met elkaar kunnen communiceren. In deze vorm staan de huishoudens van vader en moeder los van elkaar en verloopt de communicatie indirect, via e-mail, een app of een derde persoon. Coöperatief co-ouderschap daarentegen, wordt beschouwd als de meest ideale oplossing, waarbij ouders regelmatig en direct met elkaar communiceren, samen beslissingen nemen en samenwerken om problemen op te lossen.
Juridische en Financiële Aspecten
Bij het vastleggen van een 50/50 co-ouderschapsregeling zijn juridische stappen noodzakelijk. Het is belangrijk om basisregels af te spreken over belangrijke onderwerpen zoals bedtijd, huiswerk en schermtijd. Hoewel de wet de term co-ouderschap niet kent, kan een rechter wel een regeling opleggen die in de praktijk neerkomt op co-ouderschap.
Financiële afspraken zijn cruciaal bij co-ouderschap. Kosten zoals schoolgeld, kleding, medische zorg en buitenschoolse activiteiten moeten verdeeld worden. In sommige gevallen kan kinderalimentatie nog verschuldigd zijn, afhankelijk van het inkomensverschil tussen de ouders. De kinderbijslag kan verdeeld worden over beide ouders, of aan één ouder worden uitgekeerd. Het kindgebonden budget kan ook een rol spelen, waarbij het gunstig kan zijn om te bekijken welke ouder dit het meest voordelig kan ontvangen.
Communicatie tussen Ouders
Effectieve communicatie is essentieel voor succesvol co-ouderschap. Het is belangrijk om consistent te communiceren via duidelijke en regelmatige communicatievormen, zoals e-mail, een gedeelde agenda of speciale co-ouderschap apps. Ouders moeten elkaar met respect en professionaliteit behandelen, vooral in het bijzijn van de kinderen. Regelmatige gesprekken over school, gezondheid en welzijn van de kinderen zijn noodzakelijk. Flexibiliteit en de bereidheid tot compromissen zijn eveneens belangrijk.
Wanneer er verschillen in opvoedstijl zijn, is het belangrijk om basisregels af te spreken en elkaars stijl te respecteren, zolang deze binnen redelijke grenzen blijft en het welzijn van de kinderen niet schaadt. Consistentie in beide huishoudens is belangrijk, zodat de kinderen weten wat ze kunnen verwachten. Indien de verschillen te groot zijn of tot conflicten leiden, kan professionele hulp van een mediator of oudercoach overwogen worden.
De Kinderoverdracht: Praktische Tips
De kinderoverdracht is een moment dat potentieel stressvol kan zijn voor zowel ouders als kinderen. Om dit te minimaliseren, zijn er een aantal praktische tips. Het is belangrijk om de overdracht te zien als een moment van overdracht van zorg, en niet als een confrontatie tussen ex-partners.
Voor de overdracht is het goed om samen met het kind zijn of haar tas in te pakken, zodat het kind zich voorbereid voelt. Spreek met de ex-partner af dat jullie tijdens de overdracht alleen ouders zijn en de emoties die jullie als exen voelen even aan de kant zetten. Dit voorkomt conflicten en spanningen voor het kind.
Tijdens de overdracht is het belangrijk om kort en bondig te zijn. Een simpele "hoi" en "doei" is voldoende. Vermijd lange gesprekken of discussies. Het is ook nuttig om een vaste overdrachtsplek te hebben, zodat het kind weet wat er gaat gebeuren.
Indien de communicatie met de ex-partner moeizaam verloopt, kan het helpen om de communicatie te beperken tot e-mail. Zo heb je alles schriftelijk en kun je het op een geschikt moment lezen. In extreme gevallen, wanneer emoties hoog oplopen, kan een scheidingscoach helpen om de overdracht rustig te laten verlopen.
Wonen en Sociale Omgeving
Het is belangrijk dat ouders, indien mogelijk, dicht bij elkaar wonen. Dit helpt kinderen om hun sociale kring te behouden en hun dagelijks leven zo normaal mogelijk te houden. Een lange reisafstand kan belastend zijn voor het kind. In het ouderschapsplan kunnen afspraken gemaakt worden over de maximale afstand of reistijd tussen beide adressen.
Wanneer is Co-ouderschap Niet Geschikt?
Co-ouderschap is niet altijd de beste oplossing. Wanneer ouders niet in staat zijn om te communiceren of om samen te werken, is co-ouderschap niet aan te raden. Ook wanneer er sprake is van een onveilige situatie, bijvoorbeeld door huiselijk geweld, is co-ouderschap niet geschikt. In dergelijke gevallen is parallel co-ouderschap een optie, waarbij de ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden zonder veel overleg.
Belastingvoordelen
Co-ouderschap kan fiscale voordelen opleveren, zoals de kinderbijslag, het kindgebonden budget, de alleenstaande ouderkop, de inkomensafhankelijke combinatiekorting, de kinderopvangtoeslag en de huurtoeslag. Het is belangrijk om de regels van de belastingdienst te volgen om in aanmerking te komen voor deze voordelen.
Conclusie
Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om na een scheiding de zorg en opvoeding van kinderen te verdelen. Effectieve communicatie, duidelijke afspraken en een soepele kinderoverdracht zijn essentieel. Het is belangrijk om de juridische en financiële aspecten goed te regelen en om te bepalen welke vorm van co-ouderschap het meest geschikt is voor de specifieke situatie. Door de belangen van het kind voorop te stellen, kan co-ouderschap bijdragen aan een positieve ontwikkeling van de kinderen, ondanks de scheiding van hun ouders.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
