Voorbereiding op Ouderschap: Cursussen en Begeleiding in Friesland en Groningen
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een steeds vaker gekozen zorgregeling voor ouders die uit elkaar gaan, waarbij de nadruk ligt op een gelijkwaardige verdeling van de zorg en opvoeding van de kinderen. Hoewel er geen strikte wettelijke definitie bestaat, impliceert co-ouderschap een actieve betrokkenheid van beide ouders in het leven van hun kinderen, ook na de beëindiging van de relatie. Dit artikel biedt een overzicht van de rechten en plichten die hierbij komen kijken, evenals praktische overwegingen voor ouders die deze vorm van ouderschap overwegen.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap betekent dat ouders, ondanks het feit dat ze niet meer samenwonen, een gelijke verantwoordelijkheid dragen voor de zorg en opvoeding van hun kinderen. Een gelijke verdeling hoeft niet per se een 50/50 verdeling in tijd te betekenen; ouders kunnen samen afspraken maken over wat zij onder een gelijke verdeling verstaan. Het is essentieel dat beide ouders in staat zijn om goed te communiceren en samen te werken, aangezien dit een continue interactie en afstemming vereist. Sinds 1 januari 2023 hebben ongehuwde ouders automatisch gezamenlijk gezag wanneer het kind door beide ouders is erkend, wat de basis legt voor een gelijkwaardige rol in de opvoeding.
Gezag en Verantwoordelijkheid
Wanneer ouders getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, hebben ze in principe beiden automatisch het gezag over hun kinderen. Voor ouders die samenwoonden zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap, gelden andere regels. Als de kinderen na 1 januari 2023 zijn geboren en de vader hen heeft erkend, heeft hij ook automatisch het gezag. Voor kinderen die vóór deze datum zijn geboren, moet het gezag officieel worden aangevraagd bij de gemeente, met toestemming van de moeder. Gezamenlijk gezag is in het kader van co-ouderschap vaak de meest praktische oplossing, omdat het beide ouders in staat stelt om belangrijke beslissingen over de kinderen te nemen. Indien gezamenlijk gezag nog niet aanwezig is, kan dit worden aangevraagd, eventueel via de rechter als de moeder niet meewerkt.
De Omvang van de Zorgverdeling
In de meeste gevallen is een co-ouderschap een 50/50 verdeling van de tijd die de kinderen bij beide ouders doorbrengen, evenals in de kosten en het nemen van beslissingen. Echter, de wet schrijft geen specifieke verdeling voor. Ouders hebben de vrijheid om een verdeling te kiezen die het beste past bij hun situatie, bijvoorbeeld een 60/40 of 70/30 verdeling. Het is belangrijk om te overwegen wat haalbaar en realistisch is, rekening houdend met de werkzaamheden en andere verplichtingen van beide ouders.
Financiële Aspecten van Co-ouderschap
Co-ouderschap heeft ook financiële implicaties. Ouders moeten afspraken maken over de verdeling van de kosten voor de kinderen, zoals kinderbijslag, kindgebonden budget en eventuele huurtoeslag. Als het inkomen van beide ouders niet gelijk is, kan de ouder met het hogere inkomen kinderalimentatie betalen aan de ouder met het lagere inkomen, om de financiële situatie in beide huishoudens te egaliseren. De hoogte van de alimentatie wordt, net als de omgangsregeling, opgenomen in het ouderschapsplan. Het is belangrijk om te onthouden dat de zorg tijdens vakanties ook meegewogen wordt bij de fiscale beoordeling van co-ouderschap. Recente uitspraken van de rechtbank hebben bevestigd dat de verdeling van de zorg tijdens vakanties van invloed kan zijn op de inkomensafhankelijke combinatiekorting.
Het Ouderschapsplan: Een Cruciaal Document
Een ouderschapsplan is essentieel bij co-ouderschap. Dit document legt alle afspraken vast over de omgang, opvoeding, ontwikkeling en verzorging van de kinderen. Het is een basis voor de toekomst en kan helpen bij het oplossen van eventuele conflicten. Het ouderschapsplan kan worden opgesteld in overleg tussen de ouders, eventueel met behulp van een mediator. Het is ook mogelijk om het ouderschapsplan door de rechter te laten bekrachtigen, wat extra zekerheid biedt.
Wanneer Werkt Co-ouderschap?
Co-ouderschap werkt het beste wanneer ouders in staat zijn om goed met elkaar te communiceren en samen te werken. Het is belangrijk dat beide ouders bereid zijn om compromissen te sluiten en de belangen van de kinderen voorop te stellen. Ook is het van belang dat de ouders in de buurt van elkaar wonen en dat de kinderen zich comfortabel voelen bij het wisselen tussen beide huizen. Co-ouderschap is minder geschikt als er sprake is van conflicten of als één van de ouders niet bereid is om samen te werken.
De Rol van de Belastingdienst
De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor co-ouderschap, met betrekking tot de fiscale voordelen. Vroeger was het criterium dat een kind minimaal 156 dagen per jaar bij elke ouder moest verblijven. Sinds 2023 geldt een aangepaste regel: het kind moet in een herhalend ritme minimaal 78 dagen over een periode van zes maanden bij elke ouder verblijven. De dagdelen (ochtend, middag, avond) mogen hierbij worden opgeteld.
Wat als Afspraken Niet Worden Nagekomen?
Het is niet ongebruikelijk dat één van de ouders de omgangsregeling niet nakomt. In eerste instantie is het belangrijk om in gesprek te gaan met de ex-partner en te achterhalen waarom de afspraak niet is nagekomen. Indien dit niet tot een oplossing leidt, kan mediation een optie zijn. Als alle andere pogingen mislukken, kan een advocaat worden ingeschakeld om juridische stappen te ondernemen. Het is echter belangrijk om te beseffen dat juridische stappen vaak leiden tot verdere escalatie van het conflict en spanningen tussen het kind en de ouder die omgang wil afdwingen.
Aanpassing van de Regeling
Het is mogelijk om de omgangsregeling te wijzigen, mits beide ouders het erover eens zijn. Het is verstandig om de nieuwe afspraken schriftelijk vast te leggen en te ondertekenen. Als er geen overeenstemming kan worden bereikt, kan de rechter worden ingeschakeld.
Co-ouderschap en de Mening van het Kind
Naarmate kinderen ouder worden, is het belangrijk om hun mening te respecteren over de zorgverdeling. Vooral bij oudere tieners kan het voorkomen dat ze een uitgesproken mening hebben over waar ze willen wonen en hoe ze hun tijd willen besteden. Het is belangrijk om naar hun wensen te luisteren en te proberen een oplossing te vinden die voor alle partijen acceptabel is.
Beperkingen en Onzekerheden
Het wijzigen van een co-ouderschapsregeling kan lastig zijn. Eenmaal vastgelegde afspraken zijn niet zomaar te veranderen. Het is daarom belangrijk om vooraf goed na te denken over de afspraken en om je goed te laten voorlichten. Eén rapport suggereert dat co-ouderschap niet altijd geschikt is als de ouders ver uit elkaar wonen of als de kosten voor dubbele aanschaf van spullen hoog oplopen.
Conclusie
Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om de zorg en opvoeding van kinderen te verdelen na een scheiding, mits beide ouders bereid zijn om samen te werken en de belangen van de kinderen voorop te stellen. Een goed ouderschapsplan, duidelijke afspraken en open communicatie zijn essentieel voor een succesvolle implementatie. Het is belangrijk om de financiële aspecten en de criteria van de Belastingdienst in overweging te nemen, en om te beseffen dat aanpassingen in de toekomst mogelijk zijn.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
