Co-ouderschap in Verandering: Uitdagingen en Richtlijnen tijdens en na Corona
juni 29, 2025
Co-ouderschap, de gedeelde verantwoordelijkheid voor de zorg en opvoeding van kinderen na het beëindigen van een relatie, is een steeds vaker voorkomend fenomeen in Nederland. Hoewel de wetgeving gericht is op gelijkwaardig ouderschap, is de invulling ervan afhankelijk van de specifieke omstandigheden. Dit artikel biedt een overzicht van de rechten en plichten van ouders die kiezen voor co-ouderschap, met speciale aandacht voor ongehuwde ouders en de praktische aspecten van een dergelijke regeling. De belangen van het kind staan hierbij centraal.
Co-ouderschap kenmerkt zich door een gelijke verdeling van de zorg- en opvoedingstaken, en de financiële verantwoordelijkheid voor de kinderen. Het concept zelf is niet in de wet vastgelegd, waardoor ouders vrijheid hebben bij het opstellen van de regels, mits deze eerlijk en in het belang van het kind zijn. De Belastingdienst hanteert een eigen definitie, waarbij een regeling als co-ouderschap wordt beschouwd als een kind 3 volle dagen per week bij beide ouders verblijft. Dit kan ook in de vorm van een om-de-week regeling. Om in aanmerking te komen voor inkomensafhankelijke combinatiekorting, is deze 50-50 verdeling volgens de Belastingdienst vereist.
Co-ouderschap impliceert niet alleen een gelijke verdeling van tijd, maar ook van verantwoordelijkheden. Ouders nemen gezamenlijk belangrijke beslissingen over de opvoeding, schoolkeuze, vakanties en financiën. Regelmatige communicatie en overleg zijn essentieel voor een succesvolle co-ouderschapsregeling.
Er zijn verschillende vormen van co-ouderschap mogelijk. Naast de 50-50 regeling, waarbij de kinderen exact evenveel tijd bij beide ouders doorbrengen, kan er ook sprake zijn van een flexibeler model, waarbij de verdeling afgestemd is op de specifieke behoeften en mogelijkheden van het gezin. Het is belangrijk dat de gekozen vorm van co-ouderschap in het ouderschapsplan wordt vastgelegd.
Een onderscheid wordt gemaakt tussen coöperatief en parallel ouderschap. Bij coöperatief ouderschap is er sprake van regelmatige communicatie, gezamenlijke besluitvorming en samenwerking tussen de ouders. Bij parallel ouderschap zijn de ouders meer op zichzelf aangewezen en nemen ze elk hun eigen beslissingen over de opvoeding, met minimale interactie. Hoewel parallel ouderschap mogelijk is, wordt coöperatief ouderschap over het algemeen als wenselijker beschouwd, omdat het de kans op conflicten vermindert en de betrokkenheid van beide ouders bij de opvoeding bevordert.
Na een scheiding zijn ouders verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Dit plan bevat afspraken over de zorg, opvoeding en omgang met de kinderen. De rechter keurt het ouderschapsplan goed, mits de afspraken eerlijk zijn en in het belang van het kind. Het ouderschapsplan is een belangrijk instrument om conflicten te voorkomen en een stabiele omgeving voor de kinderen te creëren.
In het geval van ongehuwde ouders zijn er specifieke aandachtspunten. Hoewel de wetgeving steeds meer gericht is op gelijkwaardig ouderschap, is het belangrijk om te realiseren dat dit niet automatisch een verplicht co-ouderschap betekent. De ouders hebben vrijheid om de regels rondom het co-ouderschap zelf te bepalen, maar de rechter zal de afspraken alleen goedkeuren als ze eerlijk en in het belang van het kind zijn.
Wanneer een van de ouders naar het buitenland verhuist, kan een co-ouderschapsregeling complexer worden. In principe kan de ouder met het eenhoofdig gezag zonder toestemming van de andere ouder met de kinderen verhuizen, maar in sommige gevallen is toestemming van de rechter vereist. Dit is afhankelijk van de belangen van het kind en de mogelijkheid om contact met de andere ouder te behouden. Een internationale zorgregeling moet zorgvuldig worden overwogen en vastgelegd, rekening houdend met de specifieke wetgeving van beide landen.
Verschillende factoren kunnen de kans op succesvol co-ouderschap beïnvloeden. Onderzoek toont aan dat de afstand tussen de woonplaatsen van de ouders een belangrijke rol speelt. Ouders die dicht bij elkaar wonen, hebben meer mogelijkheden om de zorg en opvoeding te delen en de kinderen regelmatig te zien. Stedelijke omgevingen bieden vaak meer mogelijkheden om geschikte woonruimte te vinden en de logistiek van co-ouderschap te organiseren.
Ook de sociaaleconomische status van de ouders speelt een rol. Ouders met een hoger opleidingsniveau en een stabiel inkomen hebben vaak meer mogelijkheden om een co-ouderschapsregeling te realiseren. Daarnaast kan de migratieachtergrond van de ouders van invloed zijn op de woonplaatskeuze en de afstand tussen de ouders.
Bij alle beslissingen rondom co-ouderschap moeten de belangen van het kind voorop staan. Dit betekent dat de ouders zich moeten richten op het creëren van een stabiele en liefdevolle omgeving voor de kinderen, waarin ze zich veilig en geborgen voelen. Het is belangrijk dat de ouders in staat zijn om conflicten te vermijden en samen te werken, zodat de kinderen niet in een loyaliteitsconflict terechtkomen.
Een goede communicatie tussen de ouders is essentieel. Ouders moeten regelmatig met elkaar overleggen over de opvoeding, schoolprestaties en andere belangrijke zaken die de kinderen betreffen. Het is ook belangrijk om de kinderen de ruimte te geven om hun eigen mening te uiten en hun gevoelens te delen.
De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor het bepalen of ouders in aanmerking komen voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting bij co-ouderschap. Om in aanmerking te komen, moeten de kinderen 3 volle dagen per week bij beide ouders verblijven. Dit kan in de vorm van een 50-50 regeling of een om-de-week regeling.
Co-ouderschap is een complexe, maar vaak succesvolle manier om de zorg en opvoeding van kinderen na een scheiding te organiseren. Het vereist een goede communicatie, samenwerking en een focus op de belangen van het kind. Hoewel de wetgeving ruimte biedt voor flexibiliteit, is het belangrijk om de afspraken vast te leggen in een ouderschapsplan en rekening te houden met de specifieke omstandigheden van het gezin. In internationale situaties en bij verhuizingen is extra aandacht vereist om de rechten van beide ouders en de belangen van de kinderen te waarborgen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet