Sensitief Ouderschap: Begrip en Handvatten voor Gevoelige Kinderen en Ouders
juni 29, 2025
Het co-ouderschap is een steeds vaker voorkomende vorm van ouderschap na een scheiding, waarbij beide ouders gezamenlijk de zorg en verantwoordelijkheid voor hun kinderen dragen. Wanneer één van de ouders echter de wens heeft om naar het buitenland te verhuizen, ontstaan er complexe juridische en praktische vraagstukken. Dit artikel biedt een overzicht van de relevante overwegingen, gebaseerd op beschikbare informatie, met betrekking tot co-ouderschap en verhuizen naar het buitenland, waarbij het belang van het kind centraal staat.
In principe is voor het reizen met een minderjarig kind naar het buitenland de toestemming van beide ouders noodzakelijk, zeker wanneer het om een permanente verhuizing gaat. Zonder deze toestemming kan de verhuizing juridisch gezien als onrechtmatig worden beschouwd en in ernstige gevallen zelfs als kinderontvoering. Deze toestemming dient expliciet en schriftelijk te zijn vastgelegd. Een formulier voor toestemming reizen met minderjarige naar het buitenland is hiervoor beschikbaar en vereist een kopie van het paspoort of identiteitskaart van de andere ouder, evenals een internationaal uittreksel uit de gemeentelijke basisregistratie (BRP) van het kind, met vermelding van de namen van de ouders en wie het gezag heeft, of een internationale geboorteakte.
Indien de andere ouder weigert toestemming te geven, kan vervangende toestemming worden aangevraagd bij de rechter. Dit vereist echter de hulp van een advocaat. Zolang er geen toestemming is, mag het kind niet naar het buitenland reizen; anders kan dit strafbaar zijn. Indien een ouder geen gezag heeft, is de toestemming van de ouder met gezag vereist.
Co-ouderschap houdt in dat beide ouders gezamenlijk het gezag over een kind uitoefenen en de zorg en verantwoordelijkheid delen. Hoewel een 50/50 verdeling vaak voorkomt, zijn ouders vrij om hier zelf invulling aan te geven. Het is mogelijk om te kiezen voor een andere verdeling, zoals 60/40 of 70/30. Bij co-ouderschap is het belangrijk om afspraken te maken over de financiering van de reis- en verblijfskosten voor het kind, de communicatie tussen de ouders en de oplossing van eventuele geschillen. Mediation kan hierbij een nuttig instrument zijn.
De belastingdienst hanteert specifieke regels voor co-ouderschap. Vanaf 2023 geldt dat er sprake is van co-ouderschap als het kind in een herhalend ritme minimaal 78 dagen over een periode van zes maanden bij elke ouder verblijft. Dagdelen mogen hierbij worden opgeteld.
Wanneer ouders het niet eens kunnen worden over een verhuizing naar het buitenland, zal de rechter uiteindelijk een beslissing nemen. De rechter zal hierbij primair kijken naar het belang van het kind. Het is over het algemeen onwaarschijnlijk dat een rechter toestemming zal geven voor een verhuizing als dit niet in het belang van het kind wordt geacht. Factoren die hierbij een rol spelen, zijn onder andere de band van het kind met beide ouders, de schoolomgeving, vrienden en de algemene stabiliteit van het leven van het kind.
Er zijn rapporten die aangeven dat de rechter waarschijnlijk zal oordelen dat het niet in het belang van het kind is om naar een vreemd land te gaan, waardoor de kans groter is dat het kind bij de andere ouder blijft wonen met een omgangsregeling voor de verhuisende ouder. Een baan in het buitenland alleen is niet voldoende om een rechter te overtuigen.
Naast de juridische aspecten zijn er ook praktische overwegingen waar rekening mee moet worden gehouden. Het is belangrijk om afspraken te maken over de financiering van de reis- en verblijfskosten, de communicatie tussen de ouders en de oplossing van eventuele geschillen. Een gedegen voorbereiding is essentieel om problemen te voorkomen.
Het is van groot belang om te benadrukken dat het vertrekken met een kind naar het buitenland zonder toestemming van de andere ouder juridisch gezien kinderontvoering is. De gevolgen hiervan kunnen groot zijn, waaronder aanhouding op de luchthaven, strafrechtelijke vervolging en de gedwongen terugkeer van het kind.
Co-ouderschap vereist idealiter dat de ouders relatief dicht bij elkaar wonen. Wanneer de afstand groot is, kan dit de praktische uitvoering van het co-ouderschap bemoeilijken. Er zijn situaties waarin co-ouderschap niet werkt, bijvoorbeeld wanneer de ouders te ver uit elkaar wonen, de werkzaamheden van één ouder niet afgestemd kunnen worden op de zorg voor de kinderen, of er geen goede communicatie en samenwerking mogelijk is.
Naarmate kinderen ouder worden, wordt hun mening steeds belangrijker. Vooral bij oudere tieners kan het stopzetten van co-ouderschap vaker voorkomen, omdat zij een uitgesproken mening hebben over de zorgverdeling en de wens hebben om hun sociale leven te behouden.
Co-ouderschap kan verschillende fiscale voordelen opleveren, zoals kinderbijslag, kindgebonden budget, alleenstaande ouderkop, inkomensafhankelijke combinatiekorting, kinderopvangtoeslag en huurtoeslag. De regels en voorwaarden voor deze toeslagen kunnen complex zijn en het is raadzaam om hierover informatie in te winnen bij de belastingdienst.
Co-ouderschap is niet altijd de beste oplossing. Het is belangrijk om te beoordelen of de ouders in staat zijn om goed te communiceren en samen te werken, en of zij bereid zijn om ongeveer dezelfde huisregels toe te passen. Als er sprake is van conflicten of een gebrek aan vertrouwen, is co-ouderschap mogelijk niet haalbaar.
Co-ouderschap is de afgelopen jaren sterk toegenomen. In 2001 koos nog slechts 5% van de ouders voor co-ouderschap, terwijl dit in 2013 al 27% was. Inmiddels kiest bijna de helft van alle ouders voor co-ouderschap. Uit onderzoek blijkt dat 8 van de 10 ouders nog steeds aan co-ouderschap doen twee jaar na de scheiding.
Verhuizen naar het buitenland met co-ouderschap is een complexe kwestie die zorgvuldige planning en juridische begeleiding vereist. De toestemming van beide ouders is essentieel, en de rechter zal uiteindelijk beslissen of de verhuizing in het belang van het kind is. Het is van groot belang om het belang van het kind centraal te stellen en te streven naar een oplossing die voor alle partijen acceptabel is. Een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders zijn cruciaal, evenals een gedegen voorbereiding en het inwinnen van juridisch advies.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet