Navigeren door Hoog Conflict: Ondersteuning voor Ouders en Kinderen na Scheiding
juni 29, 2025
In toenemende mate groeien kinderen in Nederland en België op met gescheiden ouders. Een belangrijke vraag die bij een scheiding opkomt, is hoe het ouderschap verder vormgegeven wordt. Co-ouderschap, waarbij beide ouders betrokken blijven bij de opvoeding en zorg voor de kinderen, wordt steeds gebruikelijker. Een cruciale factor voor een succesvol co-ouderschap is de afstand tussen de woonplaatsen van de ouders. Dit artikel biedt een overzicht van de overwegingen rondom woonplaats en co-ouderschap, gebaseerd op recent onderzoek en juridische aspecten.
Vormen van Co-ouderschap
In België bestaan er drie vormen van co-ouderschap. De eerste is gezagsco-ouderschap, waarbij beide ouders het ouderlijk gezag behouden, ook na de scheiding. Dit betekent dat zij samen beslissingen nemen over belangrijke zaken zoals schoolkeuze, medische behandelingen en de levensbeschouwelijke opvoeding van het kind. Gezagsco-ouderschap zegt echter niets over de verblijfsregeling.
De tweede vorm is verblijfsco-ouderschap, waarbij kinderen tijd doorbrengen bij beide ouders. Volgens onderzoek van de Universiteit Antwerpen kiest 30,4% van de scheidende ouders in België voor deze regeling, wat hoger is dan het Europees gemiddelde van 21,1%. Dit maakt België een koploper op dit gebied. Het is belangrijk te benadrukken dat de rechter niet verplicht is om een verblijfsco-ouderschap toe te kennen; de beslissing moet altijd in het belang van het kind genomen worden.
Een derde vorm wordt niet expliciet beschreven in de beschikbare bronnen, maar gezagsco-ouderschap en verblijfsco-ouderschap zijn de meest voorkomende.
De Invloed van Afstand
De afstand tussen de woonplaatsen van gescheiden ouders speelt een significante rol bij de haalbaarheid en het succes van co-ouderschap. Een korte afstand maakt het gemakkelijker voor kinderen om regelmatig contact te hebben met beide ouders en om deel te nemen aan activiteiten met beide ouders. Onderzoek toont aan dat ouders die een co-ouderschapsregeling hanteren, doorgaans dichter bij elkaar wonen dan ouders waarbij de kinderen uitsluitend bij één ouder wonen.
In stedelijke omgevingen is er vaak een groter en diverser aanbod van woningen, banen en voorzieningen, wat het voor ouders gemakkelijker kan maken om geschikte woonruimte te vinden en de logistiek van co-ouderschap te organiseren. Verhuizen naar een stedelijke omgeving na een scheiding komt relatief vaak voor. Echter, in krappe en dure woningmarkten kan het moeilijker zijn om op korte afstand van elkaar geschikte woonruimte te vinden.
Factoren die de Woonplaatskeuze Beïnvloeden
Verschillende factoren kunnen de woonplaatskeuze van gescheiden ouders beïnvloeden. Naast de wens om dicht bij elkaar te wonen, spelen ook de volgende aspecten een rol:
- Leeftijd van de kinderen: De leeftijd van de kinderen tijdens de scheiding kan van invloed zijn op de wens van de ouders om dicht bij elkaar te wonen.
- Welvaartsniveau: Het financiële vermogen van het gezin kan de mogelijkheden om een geschikte woning te vinden beperken.
- Stedelijkheid van de woonomgeving: Zoals eerder vermeld, kan de stedelijkheid van de woonomgeving de beschikbaarheid van woningen en voorzieningen beïnvloeden.
- Nieuwe partners: Het krijgen van een nieuwe partner kan de woonplaatskeuze beïnvloeden, omdat de belangen van de nieuwe partner ook moeten worden meegewogen. Onderzoek suggereert dat vaders vaker verder van hun ex-partner gaan wonen als zij een nieuwe partner hebben.
Internationale Situaties
Wanneer één van de ouders naar het buitenland verhuist, wordt co-ouderschap aanzienlijk complexer. Co-ouderschap vereist immers een gelijkwaardige verdeling van de opvoedingstaken, wat lastig te realiseren is over grote afstanden. In dergelijke gevallen is het belangrijk om een internationale omgangsregeling te treffen, waarbij afspraken worden gemaakt over de verblijfs- en contactrechten van de kinderen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen bij een advocaat die gespecialiseerd is in internationaal familierecht.
Living Together Apart
Een alternatieve woonvorm die steeds meer aandacht krijgt, is 'living together apart'. Hierbij blijven de ouders onder één dak wonen, maar hebben ze ieder een eigen woonruimte. Deze vorm kan geschikt zijn voor ouders die een goede relatie willen onderhouden voor de kinderen, maar niet langer als partners willen samenleven. Een voorbeeld hiervan is een gezin dat na een scheiding een groot huis koopt met een uitbouw waarin beide ouders een eigen woning hebben, terwijl de kinderen een centraal gelegen ruimte delen.
Juridische Aspecten en Ondersteuning
In België is er een verplichting voor de rechter om bij een scheiding een verblijfsco-ouderschap te overwegen, indien één van de ouders hierom verzoekt. Het is belangrijk om te onthouden dat de belangen van de kinderen altijd voorop staan. De rechter zal de voorgestelde regeling beoordelen en motiveren, rekening houdend met de specifieke omstandigheden van het geval.
Er zijn verschillende overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties die ondersteuning bieden bij scheidingen, zoals de Raad voor Rechtsbijstand, het Juridisch Loket en het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Uitelkaar.nl is een online platform dat voldoet aan de kwaliteitscriteria van de Raad voor Rechtsbijstand en ouders helpt bij het regelen van hun scheiding.
Het Belang van Communicatie en Afspraken
Ongeacht de gekozen woonvorm is goede communicatie en duidelijke afspraken essentieel voor een succesvol co-ouderschap. Ouders moeten in staat zijn om samen te werken en compromissen te sluiten in het belang van hun kinderen. Het is belangrijk om afspraken te maken over financiële zaken, de verdeling van de zorgtaken en de omgangsregeling.
Een 'Bruggesprek', waarbij de ouders samen met hun kinderen de scheiding bespreken, kan een waardevol instrument zijn om de gevoelens en behoeften van de kinderen te bespreken. Tijdens dit gesprek moeten ouders echter vermijden om ruzie te maken en de kinderen nooit dwingen om een keuze te maken tussen de ouders.
Conclusie
Co-ouderschap is een steeds vaker gekozen vorm van ouderschap na een scheiding. De afstand tussen de woonplaatsen van de ouders speelt een cruciale rol bij de haalbaarheid en het succes van co-ouderschap. Een korte afstand maakt het gemakkelijker voor kinderen om contact te houden met beide ouders en om deel te nemen aan activiteiten met beide ouders. Verschillende factoren, zoals de leeftijd van de kinderen, het welvaartsniveau en de aanwezigheid van nieuwe partners, kunnen de woonplaatskeuze beïnvloeden. Het is belangrijk dat ouders goede afspraken maken en open communiceren om een succesvol co-ouderschap te realiseren, waarbij de belangen van de kinderen altijd voorop staan.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
