Communicatie en Verbinding: Hulpmiddelen voor Ouders en Kinderen
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die steeds vaker wordt toegepast na een scheiding of het beëindigen van een relatie. Het concept richt zich op het behouden van een gelijkwaardige betrokkenheid van beide ouders bij de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Dit artikel belicht de verschillende aspecten van co-ouderschap, de verschillen met een omgangsregeling, de praktische invulling ervan, en de ondersteuningsmogelijkheden die beschikbaar zijn, met name in de regio Haaglanden. De informatie is gebaseerd op beschikbare bronnen en richt zich op het bieden van inzicht aan ouders, opvoeders en zorgverleners.
Co-ouderschap kenmerkt zich door een gezamenlijke aanpak waarbij beide ouders samen beslissingen nemen over belangrijke zaken betreffende hun kinderen, zoals opvoeding, schoolkeuze en medische zorg. Het is een regeling die is gericht op het waarborgen van de belangen van het kind. In de praktijk betekent dit dat het kind ongeveer evenveel tijd bij beide ouders doorbrengt. Er bestaan verschillende invullingen, zoals een week-op-week-af regeling of een verdeling van dagen in een maand. De specifieke invulling moet passen bij de individuele situatie van het gezin, rekening houdend met schoolroosters, werkschema’s en de behoeften van het kind.
Het is belangrijk om co-ouderschap te onderscheiden van een omgangsregeling. Bij een omgangsregeling is er sprake van eenhoofdig gezag, wat betekent dat één ouder de beslissingsbevoegdheid heeft. De andere ouder heeft dan een omgangsrecht, waarbij afspraken worden gemaakt over wanneer en hoe vaak de kinderen de niet-verzorgende ouder zien. Bij co-ouderschap daarentegen hebben beide ouders gezamenlijk gezag, waardoor zij samen belangrijke beslissingen over de kinderen mogen nemen. De keuze tussen een omgangsregeling en co-ouderschap hangt af van de specifieke situatie van de ouders en de gezagsverhouding.
Een succesvolle co-ouderschapsregeling vereist een goede communicatie en bereidheid tot samenwerking tussen de ouders. Het is essentieel dat ouders elkaar overleggen en elkaars beslissingen niet in twijfel trekken. Wanneer ouders enkel over het hoognodige communiceren en hun eigen huis volledig autonoom runnen, spreekt men niet van co-ouderschap, maar van parallel ouderschap. Echte co-ouderschap vereist een gezamenlijke aanpak.
De Belastingdienst hanteert een eigen definitie van co-ouderschap. Voor de Belastingdienst is het van belang te weten bij wie het hoofdverblijf van het kind is, omdat de ouder waar het kind staat ingeschreven in aanmerking komt voor bepaalde toeslagen. In sommige gevallen kunnen beide ouders in aanmerking komen voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting, afhankelijk van de verdeling van de zorg en de gemaakte afspraken.
Het Kenniscentrum Kind en Scheiding heeft onderzoek gedaan naar de meerwaarde van hun diensten volgens ouders en professionals. Uit dit onderzoek bleek dat het versterken van de communicatie en het verbeteren van de toegankelijkheid van informatie belangrijke aandachtspunten zijn. Als reactie hierop zijn er verschillende ontwikkelingen doorgevoerd, waaronder de ontwikkeling van de “Praat erover” kaarten.
De “Praat erover” kaarten zijn een beeldenbieb met 60 afbeeldingen van woorden die passen bij het thema relaties en scheiding. Deze kaarten kunnen worden gebruikt om gesprekken met kinderen en ouders te ondersteunen, vooral in situaties waarin het moeilijk is om over emoties te praten. De beelden kunnen worden gebruikt om uitleg te versterken, combinaties te maken van verschillende beelden om concepten uit te leggen, of om cliënten te vragen naar hun interpretatie van de beelden.
In de regio Haaglanden zijn er verschillende organisaties die ondersteuning bieden bij co-ouderschap en omgangsbegeleiding. Deze omgangshuizen bieden begeleide omgangsregelingen aan, waarbij een professional aanwezig is tijdens de omgang tussen de kinderen en de niet-verzorgende ouder. Dit kan vooral nuttig zijn in situaties waarin er sprake is van conflicten of spanningen tussen de ouders.
Verschillende omgangshuizen zijn verspreid over Nederland, waaronder in de regio’s Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Noord-Holland en Zuid-Holland. Deze huizen bieden begeleide omgangsregelingen aan, waarbij professionals de omgang tussen ouders en kinderen begeleiden. De begeleiding kan variëren van neutrale aanwezigheid tot actieve ondersteuning bij de communicatie en het oplossen van conflicten.
Voorbeelden van organisaties die begeleide omgang aanbieden zijn Humanitas, Yorneo, Trias Jeugdhulp en Tugra Zorg & Welzijn. De specifieke diensten en contactgegevens van deze organisaties zijn te vinden op hun websites.
Bij co-ouderschap kan het nog steeds nodig zijn om kinderalimentatie te betalen, afhankelijk van de inkomensverschillen tussen de ouders en de kosten die zij elk maken voor de kinderen. Hoewel de zorg evenredig is verdeeld, betekent dit niet altijd dat de financiële lasten gelijk zijn. Ouders kunnen hierover afspraken maken, en bij een geschil over de hoogte van de alimentatie kan de rechter een beslissing nemen, rekening houdend met de behoefte van het kind en de draagkracht van beide ouders.
De financiële gevolgen van co-ouderschap kunnen variëren. Beide ouders moeten een deel van de kosten voor de opvoeding van het kind dragen, zoals kleding, voeding, schoolkosten en activiteiten. Dit kan leiden tot extra kosten, omdat beide ouders mogelijk dubbele voorzieningen moeten hebben. Tegelijkertijd kan het verdelen van de kosten ook zorgen voor een evenredige last voor beide ouders.
Een advocaat kan een belangrijke rol spelen bij het opstellen van een co-ouderschapsregeling. De advocaat helpt bij het opstellen van een ouderschapsplan, waarin de afspraken over de zorgverdeling, alimentatie en opvoeding van het kind worden vastgelegd. Als er geschillen zijn over de invulling van het co-ouderschap, kan de advocaat één van de ouders vertegenwoordigen in een rechtszaak en pleiten voor een oplossing die in het belang van het kind is.
Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die gericht is op het behouden van een gelijkwaardige betrokkenheid van beide ouders bij de opvoeding en verzorging van hun kinderen na een scheiding. Het vereist een goede communicatie, samenwerking en een gezamenlijke aanpak. In de regio Haaglanden zijn er verschillende organisaties die ondersteuning bieden bij co-ouderschap en omgangsbegeleiding. Het is belangrijk om te onthouden dat het welzijn van het kind altijd voorop staat en dat de invulling van het co-ouderschap moet worden afgestemd op de individuele behoeften van het gezin.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet