Nieuwe Gezinsvormen en Juridisch Ouderschap: Een Overzicht van Recente Ontwikkelingen
juni 29, 2025
De fiscale gevolgen van scheiding en de verdeling van de zorg voor kinderen zijn complexe materies. Voor ouders die kiezen voor co-ouderschap, of die onderhoudsgeld betalen of ontvangen, is het essentieel om de beschikbare regelingen en de impact op hun belastingaangifte te begrijpen. Dit artikel biedt een overzicht van de fiscale aspecten van co-ouderschap en onderhoudsgeld, gebaseerd op de huidige regelgeving.
Fiscaal Co-ouderschap: Wanneer is het Voordelig?
Fiscaal co-ouderschap is een regeling die van toepassing is wanneer ouders na een scheiding de dagelijkse opvang en opvoeding van hun kind volgens een vast patroon ongeveer gelijk verdelen. Dit vereist een gelijkmatige verdeling van de huisvesting en gezamenlijk ouderlijk gezag. De regeling is niet vanzelfsprekend voordelig en vereist een zorgvuldige afweging. Het voordeel van fiscaal co-ouderschap kan kleiner zijn dan wanneer één ouder het kind fiscaal ten laste heeft en de andere ouder onderhoudsgeld betaalt en fiscaal aftrekt.
De keuze tussen fiscaal co-ouderschap en de aftrek van onderhoudsgeld hangt af van de specifieke situatie van de ouders. Voor alleenstaande ouders met één of twee kinderen kan fiscaal co-ouderschap interessant zijn, tenzij er sprake is van een aanzienlijk bedrag aan onderhoudsgeld, bijvoorbeeld gestort op een kindrekening. Vanaf drie kinderen wordt over het algemeen gesteld dat fiscaal co-ouderschap nadeliger is.
Het is belangrijk te benadrukken dat de fiscale aftrek van onderhoudsgeld en fiscaal co-ouderschap elkaar uitsluiten. De ouder die de meest voordelige keuze maakt, moet deze optie selecteren.
Onderhoudsgeld: Verplichting en Aftrekbaarheid
Elke ouder is verplicht bij te dragen aan de onderhouds-, gezondheids-, toezichts-, opvoedings-, opleidings- en ontplooiingskosten van zijn of haar kinderen, ongeacht de beëindiging van de relatie. De hoogte van het onderhoudsgeld wordt bepaald aan de hand van de inkomsten van de ouders, de kosten voor het kind en de verblijfsregeling.
Betaald onderhoudsgeld is in principe 80% fiscaal aftrekbaar, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Deze voorwaarden omvatten een wettelijk vastgelegde onderhoudsverplichting, regelmatige betalingen en het overleggen van bewijsstukken, zoals bankuittreksels. De onderhoudsverplichting moet zijn vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst.
De aftrekbaarheid van onderhoudsgeld geldt niet voor kosten die al door de Belastingdienst worden vergoed, zoals de kosten voor een rusthuis. Ook is de aftrek niet mogelijk als de kinderen ten laste zijn van de ouder die het onderhoudsgeld betaalt.
Verschillende Soorten Kosten
Bij het bepalen van de onderhoudsbijdrage wordt onderscheid gemaakt tussen verblijfsgebonden kosten en verblijfsoverstijgende kosten. Verblijfsgebonden kosten zijn kosten voor voeding, huisvesting, gas, elektriciteit en andere kosten die direct verband houden met het verblijf van het kind bij een ouder. Verblijfsoverstijgende kosten zijn kosten voor kleding, schoenen, een kapper, abonnementen voor openbaar vervoer en mobiele telefoons. Naast deze kosten zijn er ook buitengewone kosten, zoals onvoorziene medische kosten of kosten voor een speciale opleiding.
Kindgebonden Budget bij Co-ouderschap
Het kindgebonden budget (KGB) is een inkomensafhankelijke toeslag van de overheid die financieel bijdraagt aan de kosten van kinderen. Bij co-ouderschap wordt het KGB in principe aan één ouder uitbetaald. Ouders kunnen er echter voor kiezen om het bedrag te delen, hoewel de Belastingdienst dit niet automatisch splitst. Een mogelijkheid is om de aanvrager van de kinderbijslag te wijzigen, zodat beide ouders het KGB voor één kind kunnen aanvragen. Dit kan in sommige gevallen voordeliger zijn dan wanneer één ouder het KGB voor beide kinderen aanvraagt.
Beperkingen en Wijzigingen in de Wetgeving
De fiscale aftrek voor onderhoudsuitkeringen is in het verleden beperkt, wat vragen oproept over de maatschappelijke wenselijkheid hiervan. De beperking kan leiden tot vechtscheidingen, omdat de hoogte van het onderhoudsgeld mede wordt bepaald door de fiscale aftrek.
De fiscale co-ouderschapsregeling geldt niet langer automatisch na het 18e levensjaar van het kind. Om de regeling te kunnen blijven toepassen, moet er een onderhoudsplicht bestaan, ook na het 18e levensjaar.
Belang van Schriftelijke Overeenkomsten
Het is essentieel om alle afspraken over de verdeling van de zorg en de financiële regeling voor kinderen schriftelijk vast te leggen, bijvoorbeeld in een ouderschapsplan of echtscheidingsconvenant. Dit is niet alleen belangrijk voor de juridische zekerheid, maar ook voor de toepassing van de fiscale regelingen. De overeenkomst moet expliciet vermelden of er sprake is van fiscaal co-ouderschap en hoe de huisvesting van het kind is verdeeld.
Aandachtspunten bij Nieuwe Relaties
In nieuwe samengestelde gezinnen kan de fiscale situatie complex worden. Het is belangrijk om te realiseren dat kinderen niet als fiscale troeven mogen worden beschouwd. Het doel moet zijn om het geld rechtvaardiger te verdelen en te investeren in het welzijn van alle kinderen, ongeacht de gezinssituatie van de ouders.
Conclusie
De fiscale aspecten van co-ouderschap en onderhoudsgeld zijn complex en vereisen een zorgvuldige afweging. De keuze tussen fiscaal co-ouderschap en de aftrek van onderhoudsgeld hangt af van de specifieke situatie van de ouders. Het is essentieel om alle afspraken schriftelijk vast te leggen en om professioneel advies in te winnen om optimaal gebruik te maken van de beschikbare regelingen. De wetgeving rondom deze regelingen kan veranderen, waardoor het belangrijk is om op de hoogte te blijven van de actuele ontwikkelingen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
