Navigeren door Hoog-Conflict Scheidingen: Welzijn van Ouders en Kinderen Voorop
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een veelvoorkomende vorm van ouderschap na een scheiding of het beëindigen van een relatie, waarbij beide ouders betrokken blijven bij de zorg en opvoeding van hun kinderen. Meer dan 90 procent van de ouders behoudt na een scheiding gezamenlijk ouderlijk gezag, wat betekent dat beide ouders beslissingen mogen nemen over hun kind. Er zijn verschillende manieren waarop dit georganiseerd kan worden, variërend van een gelijkwaardige verdeling van de zorg tot meer parallelle opvoedingsstijlen. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende vormen van co-ouderschap, de afspraken die gemaakt kunnen worden, en de juridische aspecten die hierbij een rol spelen.
Verschillende Vormen van Co-ouderschap
Er zijn hoofdzakelijk twee vormen van co-ouderschap te onderscheiden: coöperatief ouderschap en parallel ouderschap. Coöperatief ouderschap kenmerkt zich door regelmatige communicatie en samenwerking tussen de ouders. Zij nemen samen belangrijke beslissingen, bespreken de opvoeding en werken samen om problemen op te lossen. Er is vaak sprake van samenkomen van het oude gezin, bijvoorbeeld bij schoolgesprekken of feestdagen, en ouders zorgen voor een prettige overgang van het ene naar het andere huis.
Parallel ouderschap daarentegen, impliceert dat ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder veel overleg. De communicatie is minimaal en vaak beperkt tot noodzakelijke informatie. Afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan en er is weinig ruimte voor aanpassingen. Soms wordt een onafhankelijke derde partij, zoals een bemiddelaar, ingeschakeld om het contact tussen de ouders te ondersteunen, vooral bij belangrijke beslissingen.
Het is belangrijk te benadrukken dat de wet de term 'co-ouderschap' niet expliciet erkent. De focus ligt op het waarborgen van het recht van het kind op omgang met en verzorging door beide ouders. De verdeling van de zorg hoeft niet per se 50/50 te zijn; een verdeling van 70/30 is ook mogelijk, zolang het in het belang van het kind is.
Het Ouderschapsplan: De Basis voor Goede Afspraken
Een ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben jonger dan 18 jaar. Dit plan bevat een zorgregeling of een omgangsregeling. Bij gezamenlijk gezag spreken we van een zorgregeling, waarin de verdeling van de zorg- en opvoedtaken wordt vastgelegd. Als slechts één ouder gezag heeft, is er sprake van een omgangsregeling voor de ouder zonder gezag, waarin staat hoe vaak deze ouder het kind ziet.
Bij het opstellen van een ouderschapsplan is het belangrijk om over verschillende zaken na te denken. Denk aan de verdeling van de kosten voor de opvoeding, zoals kleding, voeding en schoolspullen. Ook afspraken over het gedrag en de opvoeding zijn essentieel, om te voorkomen dat er discussies ontstaan over wat wel en niet mag. Daarnaast is een duidelijke praktische verdeling van de tijd die de kinderen bij elke ouder doorbrengen belangrijk, inclusief afspraken over feestdagen en vakanties.
Het is raadzaam om de wensen van de kinderen mee te nemen in het ouderschapsplan. Veel kinderen vinden het prettig als er zo min mogelijk wisseldagen zijn. Het ouderschapsplan kan ook een maximale afstand tussen de woonplaatsen van de ouders bevatten, om te zorgen voor een goede balans tussen de betrokkenheid van beide ouders en de stabiliteit voor het kind.
Juridische Aspecten en Wijziging van Afspraken
De afspraken die in het ouderschapsplan zijn gemaakt, zijn bindend. Echter, er kunnen situaties ontstaan waarin een wijziging van de afspraken noodzakelijk is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een ouder een omgangsregeling niet nakomt. In dat geval heeft de andere ouder een sterke positie om de regeling te wijzigen.
Een ouder kan ook een verzoek tot voorlopige voorziening indienen bij de rechtbank, een spoedprocedure om een tijdelijke omgangsregeling vast te stellen. Dit kan nuttig zijn als er snel duidelijkheid nodig is. Ook als ouders het niet eens worden over het ouderschapsplan, kan een bemiddelaar helpen om een rechtszaak te voorkomen.
Het is belangrijk om te weten dat een kind van 14 jaar of ouder invloed kan hebben op de wijziging van een co-ouderschapsregeling. De rechter zal de mening van het kind serieus overwegen bij de beslissing.
In situaties waarin een ouder contact verbiedt, kan de verzorgende ouder een contact- of straatverbod vorderen bij de rechter, om de situatie te stabiliseren totdat er een definitieve beslissing is genomen over de omgangsregeling.
Gelijkwaardig Ouderschap en de Rol van de Rechtbank
De wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding benadrukt het belang van het recht van het kind op omgang met en verzorging door beide ouders. Gezamenlijk gezag is het uitgangspunt, tenzij er zeer uitzonderlijke omstandigheden zijn. De wet verplicht ouders om een ouderschapsplan op te stellen, waarin regelingen worden getroffen voor de toekomstige verzorging van het kind.
De Hoge Raad heeft echter benadrukt dat gelijkwaardig ouderschap niet automatisch betekent dat de tijd die een kind bij elke ouder doorbrengt, 50/50 verdeeld moet zijn. De rechtbank zal altijd maatwerk leveren en kijken naar wat het beste is voor het kind. Factoren zoals de afstand tussen de ouders, de schoolroosters en de werkschema’s spelen hierbij een rol.
Het is belangrijk dat ouders in staat zijn om goed te communiceren over de kinderen, om een goede verdeling van de zorgtaken te realiseren. In veel gevallen is co-ouderschap praktisch mogelijk en door beide ouders gewenst.
Praktische Tips voor een Goede Samenwerking
Een goede samenwerking tussen ouders is essentieel voor een succesvol co-ouderschap. Hier zijn enkele praktische tips:
- Communiceer regelmatig en open met elkaar.
- Neem samen belangrijke beslissingen.
- Werk samen om problemen op te lossen.
- Stimuleer de band van het kind met de andere ouder.
- Zorg voor een prettige overgang van het ene naar het andere huis.
- Bespreek veranderingen in schema's en vakanties in overleg.
- Bespreek de opvoeding en eventuele problemen met elkaar.
Conclusie
Co-ouderschap is een veelvoorkomende en vaak wenselijke vorm van ouderschap na een scheiding. Het is belangrijk dat ouders afspraken maken over de zorg en opvoeding van hun kinderen, en deze afspraken vastleggen in een ouderschapsplan. De wet benadrukt het belang van het recht van het kind op omgang met en verzorging door beide ouders, maar laat ruimte voor maatwerk. Een goede samenwerking tussen ouders is essentieel voor een succesvol co-ouderschap, waarbij het belang van het kind altijd voorop staat. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen bij het opstellen van een ouderschapsplan en bij eventuele geschillen over de omgangsregeling.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
