Co-ouderschap binnen Regenbooggezinnen: Juridische Aspecten en Praktische Overwegingen
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een steeds vaker gekozen vorm van ouderschap na een scheiding of beëindiging van een relatie, waarbij beide ouders betrokken blijven bij de opvoeding en zorg voor hun kinderen. Er bestaan verschillende manieren om co-ouderschap te organiseren, variërend van een gelijke verdeling van de tijd tot meer specifieke regelingen. Dit artikel biedt een overzicht van de mogelijkheden, overwegingen en juridische aspecten van co-ouderschap, met speciale aandacht voor de meest voorkomende regelingen.
Co-ouderschap impliceert een gedeelde verantwoordelijkheid voor de opvoeding en verzorging van kinderen na een scheiding. Het is niet per definitie een 50/50 verdeling van de tijd, maar eerder een streven naar een evenwichtige betrokkenheid van beide ouders. Het concept is niet in de wet vastgelegd, waardoor ouders enige vrijheid hebben bij het opstellen van de regels, mits deze eerlijk en in het belang van het kind zijn. Het gezamenlijk ouderlijk gezag blijft in de meeste gevallen van kracht, wat betekent dat beide ouders samen fundamentele beslissingen nemen over het leven van hun kinderen.
Er zijn diverse manieren om co-ouderschap te organiseren, afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de ouders en de behoeften van het kind.
De meest gekozen regeling is de “week op, week af” regeling. Hierbij verblijven de kinderen de ene week bij de moeder en de andere week bij de vader. Deze regeling wordt vaak als prettig ervaren omdat het een duidelijke structuur biedt en beide ouders een aanzienlijke hoeveelheid tijd met hun kinderen doorbrengen. Het is echter belangrijk om te overwegen of het kind de frequente wisselingen goed kan verdragen, aangezien dit onrust kan veroorzaken.
Een alternatief is om de week op te knippen in meerdere delen, waarbij de kinderen vaker wisselen tussen beide ouders. Dit kan voordelig zijn als de ouders dicht bij elkaar wonen en de kinderen niet te veel last hebben van de wisselingen. Een nadeel is dat dit meer gereis met zich meebrengt en meer spullen mee moeten worden verplaatst.
Soms past een schevere verdeling beter bij het werkrooster, persoonlijke omstandigheden of de thuissituatie van één van beide ouders. Bij een 60/40 regeling woont het kind nét iets meer bij de ene ouder dan de ander. Een voorbeeld is dat de kinderen van maandag tot en met donderdag bij ouder 1 wonen en van vrijdag tot en met zondag bij ouder 2. Bij een 70/30 regeling woont het kind grotendeels bij de ene ouder en gaat af en toe naar de andere ouder. Dit kan bijvoorbeeld van toepassing zijn als één ouder meer zorgtaken op zich neemt vanwege werk of afstand.
Een opkomende vorm van co-ouderschap is birdnesting. Hierbij blijft het ouderlijk huis staan en wonen de kinderen hier permanent. De ouders wisselen in plaats van de kinderen. Het voordeel hiervan is dat de kinderen in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven en niet worden blootgesteld aan de onrust van frequente wisselingen. Een nadeel is dat beide ouders een eigen woonruimte nodig hebben, wat aanzienlijke kosten met zich mee kan brengen.
Bij het kiezen van een co-ouderschapsregeling is het essentieel om de belangen van het kind voorop te stellen. Het is belangrijk om te kijken naar wat het kind prettig vindt en waar het zich goed bij voelt. Voor jongere kinderen kan een regeling met minder wisselingen wenselijk zijn, terwijl oudere kinderen wellicht meer behoefte hebben aan flexibiliteit en inspraak. Het is raadzaam om de wensen van het kind te bespreken en te betrekken bij het maken van de afspraken.
Na een scheiding zijn ouders verplicht een ouderschapsplan op te stellen, waarin afspraken worden gemaakt over de zorg en opvoeding van de kinderen. Dit plan moet in het belang van het kind zijn en moet door beide ouders worden ondertekend. Het ouderschapsplan kan de gekozen co-ouderschapsregeling, de verantwoordelijkheden van elke ouder en de manier waarop belangrijke beslissingen worden genomen, bevatten.
Het ouderschapsplan moet onder andere de volgende punten bevatten:
Het is belangrijk om te onthouden dat eenmaal overeengekomen regeling niet zomaar gewijzigd kan worden. Ouders dienen zich goed te laten voorlichten voordat ze een bepaalde verdeling van de zorg- en opvoedtaken vastleggen.
Co-ouderschap heeft ook financiële implicaties. Het is belangrijk om afspraken te maken over de verdeling van de kosten voor de kinderen, zoals kinderbijslag, alimentatie en de kosten van kinderopvang.
De kinderbijslag kan worden verdeeld over beide ouders, of de ene ouder kan de kinderbijslag ontvangen en deze gebruiken voor de kosten van de kinderen. Alimentatie is een financiële bijdrage die één ouder aan de andere ouder betaalt om de kosten van de kinderen te dekken. De hoogte van de alimentatie wordt berekend op basis van de inkomens van beide ouders en de behoeften van de kinderen.
Een kindrekening is een gezamenlijke rekening waarop beide ouders geld storten voor de kosten van de kinderen. Dit kan een handige manier zijn om de financiën te regelen en transparantie te creëren.
Co-ouderschap kan ook belastingvoordelen opleveren, zoals de inkomensafhankelijke combinatiekorting en de mogelijkheid om huurtoeslag aan te vragen.
Bij het overwegen van co-ouderschap zijn er een aantal belangrijke punten om in gedachten te houden:
Co-ouderschap is de afgelopen jaren sterk toegenomen in populariteit. In 2001 koos nog slechts 5% van de ouders voor co-ouderschap, terwijl dit in 2013 al was gestegen tot 27%. Inmiddels kiest bijna de helft van alle ouders voor co-ouderschap. Uit onderzoek blijkt dat co-ouderschap vaak succesvol is, maar dat het belangrijk is om de regeling goed af te stemmen op de behoeften van het kind en de omstandigheden van de ouders.
Co-ouderschap kan een goede manier zijn om de zorg voor de kinderen te verdelen na een scheiding. Het is echter belangrijk om de verschillende vormen van co-ouderschap te overwegen en de regeling te kiezen die het beste past bij de specifieke omstandigheden van de ouders en de behoeften van het kind. Goede communicatie, flexibiliteit en de belangen van het kind moeten hierbij centraal staan. Een goed opgesteld ouderschapsplan is essentieel om de afspraken vast te leggen en conflicten te voorkomen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet