Co-ouderschap: Een Soepele Overdracht voor Kinderen
juni 29, 2025
Co-ouderschap, waarbij beide ouders na een scheiding gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de opvoeding van hun kind, brengt aanzienlijke financiële en juridische gevolgen met zich mee. Hoewel gericht op het creëren van stabiliteit voor het kind, vereist deze vorm van ouderschap duidelijke afspraken en inzicht in de financiële verplichtingen en beschikbare regelingen. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste financiële aspecten van co-ouderschap, inclusief alimentatie, toeslagen en belastingvoordelen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Een van de belangrijkste financiële vraagstukken bij co-ouderschap is de verdeling van de kosten voor het kind. Deze kosten omvatten basisbehoeften zoals voeding en kleding, maar ook uitgaven voor school, sportactiviteiten en medische zorg. In de meeste gevallen wordt een financiële regeling getroffen waarin beide ouders naar draagkracht bijdragen aan deze kosten. Deze regeling kan worden vastgelegd in een ouderschapsplan of via een rechterlijke uitspraak.
De verdeling van de kosten kan op verschillende manieren plaatsvinden: naar draagkracht, naar het aantal dagen dat het kind in elk huishouden verblijft, of door een vast bedrag per periode te verstrekken. Een gelijkmatige verdeling, waarbij beide ouders de helft van de kosten betalen, is overzichtelijk maar kan als oneerlijk worden ervaren door de ouder met het laagste inkomen. Het is essentieel om regelmatig te overleggen en de verdeling aan te passen bij veranderingen in de inkomens van beide ouders.
Traditioneel gezien is alimentatie een belangrijke factor bij scheidingen. Echter, bij co-ouderschap, waarbij de zorgtaken en de verdeling van de tijd met het kind gelijkwaardig zijn, is alimentatie niet altijd verplicht. De wet gaat er vanuit dat beide ouders in theorie opdraaien voor de kosten. In de praktijk kan het echter wenselijk zijn dat de meestverdienende ouder een extra bijdrage levert aan de kosten van het kind. Dit kan worden vastgelegd in het ouderschapsplan. Een gezamenlijke rekening voor de basiskosten van de kinderen kan het overzicht bevorderen.
De onderhoudsplicht geldt ook als de ouders niet bij elkaar wonen. Als ouders uit elkaar gaan, moeten ze een financiële regeling afspreken, ook wel kinderalimentatie genoemd. Een stiefouder kan ook onderhoudsplichtig zijn voor het stiefkind, afhankelijk van de situatie. De biologische vader heeft een onderhoudsplicht als hij het kind heeft erkend, of als hij als verwekker kan worden aangewezen.
Co-ouderschap heeft gevolgen voor verschillende toeslagen, waaronder de kinderbijslag, het kindgebonden budget, de huurtoeslag en de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK). Het is belangrijk om de Belastingdienst te informeren over de co-ouderschapsregeling om de juiste toeslagen te ontvangen.
Kinderbijslag: Bij co-ouderschap hoort het kind bij de huishoudens van beide ouders. Beide ouders hebben recht op de helft van de kinderbijslag. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) kan de kinderbijslag uitbetalen aan één ouder, die het bedrag vervolgens verdeelt.
Kindgebonden Budget: De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor co-ouderschap om te bepalen of ouders in aanmerking komen voor het kindgebonden budget. Als de dagelijkse opvang en opvoeding van het kind ongeveer gelijk verdeeld zijn volgens een vast patroon, kunnen beide ouders een deel van het kindgebonden budget ontvangen, mits er twee of meer kinderen zijn.
Huurtoeslag: Zowel de ene als de andere ouder kan huurtoeslag aanvragen. Het kind kan slechts bij één ouder zijn ingeschreven voor de huurtoeslag, maar de andere ouder kan het kind wel meetellen bij het huishouden. Hiervoor is een ondertekende verklaring co-ouderschap vereist.
Inkomensafhankelijke Combinatiekorting (IACK): Vanaf 2024 is de regelgeving rondom de IACK aangepast. Beide ouders kunnen in aanmerking komen voor deze korting als zij de zorg voor een kind tijdens een kalenderjaar gelijk hebben verdeeld. De maximale hoogte van de IACK bedraagt € 2.950. Het is belangrijk te weten dat de IACK vanaf 2027 gefaseerd zal worden afgeschaft.
Het opstellen van een ouderschapsplan is verplicht bij scheiding, ook bij co-ouderschap. Dit plan bevat afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen, de omgangsregeling, de communicatie tussen de ouders en de financiële verdeling. Het ouderschapsplan moet minimaal de volgende punten bevatten: hoe de zorg en opvoeding en de omgang met de kinderen worden geregeld, hoe de communicatie over belangrijke onderwerpen verloopt, en hoe de kosten van de verzorging en opvoeding van minderjarige kinderen worden geregeld.
Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Ouders zijn verplicht om in het plan op te nemen hoe zij dit gaan doen. Een goed en compleet opgesteld ouderschapsplan kan veel conflicten voorkomen.
Bij co-ouderschap is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken over de verdeling van kosten, de inschrijving van het kind en de aanvraag van toeslagen. Het is raadzaam om de afspraken zwart op wit vast te leggen en regelmatig te evalueren.
Tips:
Volgens de fiscus begint de duurzame scheiding wanneer één van de partners naar een ander adres verhuist. Het is belangrijk om dezelfde datum van vertrek in de aangifte te zetten om financiële correcties te voorkomen. Bij co-ouderschap bestaat het risico dat de tweejaarstermijn voor hypotheekrenteaftrek wordt vergeten als het oorspronkelijke huis wordt aangehouden door de niet-vertrekkende partner.
Het is verstandig om bij het opstellen van het convenant goed na te denken over de financiële regeling, vooral als er jonge kinderen zijn. Het kan verstandig zijn om de twee huishoudens financieel uit elkaar te trekken, ook al lijkt het op het eerste gezicht logisch om bepaalde financiën te delen.
Uit onderzoek blijkt dat co-ouderschap in 80 procent van de gevallen na twee jaar nog steeds in stand is. Co-ouderschap schept uitstekende voorwaarden om als partners te scheiden, maar als ouders te blijven communiceren en samenwerken. Het is belangrijk dat kinderen loyaal kunnen zijn aan beide ouders en dat de zorgtaken gelijk verdeeld zijn.
Co-ouderschap kan zowel financieel als juridisch complex zijn, maar met duidelijke afspraken en inzicht in de beschikbare regelingen kunnen veel problemen worden voorkomen. Het is cruciaal dat beide ouders transparant en open zijn over de financiële bijdragen en gezamenlijke verantwoordelijkheden. Een goed opgesteld ouderschapsplan, waarin alle belangrijke afspraken worden vastgelegd, helpt om eventuele conflicten te vermijden. Zo blijft het belang van het kind voorop staan, terwijl beide ouders hun verantwoordelijkheden effectief kunnen dragen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet