Co-ouderschap en Nieuwe Relaties: Uitdagingen en Tips voor een Harmonieuze Gezinssituatie
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die na een scheiding steeds vaker wordt toegepast. Het houdt in dat beide ouders gezamenlijk de zorg en opvoeding van hun kind(eren) op zich nemen, met als doel een gelijkwaardige betrokkenheid te waarborgen. De vraag wanneer co-ouderschap geschikt is en hoe dit in de praktijk vormgegeven kan worden, is complex en afhankelijk van diverse factoren, waaronder de leeftijd van het kind. Deze artikel beschrijft de overwegingen rondom co-ouderschap, rekening houdend met de verschillende ontwikkelingsfasen van kinderen.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap impliceert een gelijkwaardige verdeling van de dagelijkse opvang en opvoeding van een minderjarig kind. In 2024 betekent dit concreet dat een kind minimaal 156 dagen per kalenderjaar bij elke ouder verblijft. Dit kan in verschillende vormen worden georganiseerd, variërend van een 50/50 verdeling waarbij de dagen in een periode van twee weken worden geschoven, tot meer flexibele regelingen die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van het kind en de ouders. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap niet hetzelfde is als gelijkwaardig ouderschap, waarbij de ouders wel de verzorgings- en opvoedingstaken uitoefenen, maar de verdeling niet noodzakelijk 50/50 hoeft te zijn.
Co-ouderschap en de Leeftijd van het Kind
Er is geen wettelijke minimumleeftijd voor co-ouderschap. De beslissing om voor co-ouderschap te kiezen, hangt af van de afspraken tussen de ouders en de specifieke situatie. Echter, de leeftijd van het kind speelt een cruciale rol bij de praktische uitvoering en de impact op het welzijn van het kind.
Baby’s en Dreumessen (0 tot 2 jaar)
Voor baby’s en dreumessen is het van groot belang dat er een sterke hechting ontstaat met de primaire verzorger, doorgaans de moeder. Langere periodes weg van de verzorgende ouder worden over het algemeen niet aanbevolen, omdat dit het hechtingsproces kan verstoren. Frequent contact met de andere ouder, idealiter in het huis van de verzorgende ouder, is wel wenselijk. Overnachten wordt in deze fase afgeraden. Het is belangrijk dat de niet-verzorgende ouder regelmatig contact heeft met het kind, maar de duur van het contact is minder belangrijk dan de frequentie.
Peuters en Kleuters (2 tot 5 jaar)
Peuters en kleuters kunnen al iets langer weg zijn bij de hoofdverzorgende ouder, waardoor overnachten een optie kan worden. Het is echter belangrijk om te letten op eventuele slaapproblemen. Een regelmatige omgang, waarbij de uitwonende ouder één of meerdere keren per week contact heeft met het kind, wordt aangeraden. Kinderen in deze leeftijdsgroep hebben behoefte aan structuur, dus duidelijke afspraken en consistentie zijn essentieel.
Basisschoolleeftijd (5 tot 12 jaar)
Kinderen in de basisschoolleeftijd ontwikkelen zich snel op verschillende gebieden. Ze hebben behoefte aan zowel duidelijkheid als inspraak. Het is goed om hen te betrekken bij het inrichten van de omgangsregeling en serieus te luisteren naar hun wensen. Frequent contact met beide ouders is belangrijk, en de niet-verzorgende ouder kan tussendoor geregeld contact onderhouden via bijvoorbeeld Skype of telefoon.
Tieners (12 tot 18 jaar)
Tieners hebben behoefte aan autonomie en willen graag inspraak in hun eigen leven. Het is daarom belangrijk om hen intensief te betrekken bij de omgangsregeling. De omgangsregeling kan als extra druk worden ervaren, gezien hun drukke sociale leven en schoolverplichtingen. Een flexibele regeling die rekening houdt met hun wensen en behoeften is in deze fase vaak het meest geschikt.
Juridische Aspecten en de Rol van het Kind
Wettelijk gezien vervalt een omgangsregeling zodra het kind 18 jaar wordt, omdat het kind dan volledig handelingsbekwaam is. Vanaf 12 jaar heeft een kind het recht om zijn mening kenbaar te maken aan de rechtbank bij een eventueel geschil over de omgangsregeling. De rechter weegt de mening van het kind mee, maar neemt uiteindelijk een beslissing op basis van wat in het belang van het kind is. Vanaf 16 jaar kan een omgangsregeling in de praktijk vaak niet meer worden uitgevoerd als het kind dit niet wil.
Praktische Overwegingen bij Co-ouderschap
Naast de leeftijd van het kind zijn er nog andere praktische zaken om rekening mee te houden bij co-ouderschap. Denk hierbij aan:
- Afstand tussen de woonplaatsen: Als de ouders meer dan 12 à 20 kilometer uit elkaar wonen, kan co-ouderschap praktisch onhaalbaar zijn.
- Afspraken over de dagelijkse gang van zaken: Wie haalt het kind van school, wie gaat naar de dokter, wie betaalt de kosten voor hobby’s en sport?
- Verhuizingen: In het ouderschapsplan kan een afspraak worden opgenomen over de maximale afstand waarbinnen de ouders mogen verhuizen.
- Communicatie: Een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders is essentieel voor een succesvol co-ouderschap.
- Financiën: Duidelijke afspraken over de financiële verdeling, bijvoorbeeld via een kinderrekening, zijn belangrijk.
Alternatieve Vormen van Co-ouderschap
Naast de traditionele vorm van co-ouderschap, waarbij de kinderen regelmatig tussen beide ouders wisselen, zijn er ook alternatieve vormen, zoals birdnesting. Bij birdnesting blijven de kinderen in het ouderlijke huis wonen en wisselen de ouders om beurten. Dit kan een goede optie zijn om de kinderen te beschermen tegen de veranderingen die een scheiding met zich meebrengt, maar het kan financieel belastend zijn.
Belang van een Ouderschapsplan
Het opstellen van een ouderschapsplan is essentieel bij co-ouderschap. In dit plan worden alle afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen vastgelegd. Het is belangrijk om het kind, afhankelijk van zijn leeftijd, te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan. De wet vereist dat ouders aangeven op welke wijze zij met hun kind overleg hebben gevoerd over de zorgregeling.
Conclusie
Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om de zorg en opvoeding van kinderen na een scheiding te organiseren. De leeftijd van het kind is een belangrijke factor bij het bepalen van de meest geschikte vorm van co-ouderschap. Het is essentieel om rekening te houden met de ontwikkelingsfase van het kind en om duidelijke afspraken te maken over de praktische uitvoering. Een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders zijn cruciaal voor het welzijn van het kind. Het opstellen van een gedetailleerd ouderschapsplan, waarin alle afspraken zijn vastgelegd, is een belangrijke stap in het proces.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
