Co-ouderschap: Rechten, Plichten en Mogelijkheden tot Aanpassing
juni 29, 2025
De scheiding van ouders heeft vaak een grote impact op het leven van kinderen, en de rol van grootouders kan hierin van groot belang zijn. Dit artikel bespreekt de positie van grootouders in situaties van co-ouderschap, de juridische aspecten rondom omgangsregelingen, en de manieren waarop grootouders een positieve bijdrage kunnen leveren aan het welzijn van hun kleinkinderen tijdens en na een scheiding. De informatie in dit artikel is gebaseerd op beschikbare gegevens en juridische overwegingen.
Grootouders kunnen een stabiele en veilige omgeving bieden voor kinderen tijdens een periode van verandering. Zij kunnen een vertrouwde factor zijn in het leven van het kind, en een luisterend oor bieden. De positieve invloed van grootouders mag niet onderschat worden, vooral omdat een scheiding al veel veranderingen met zich meebrengt voor kinderen. Regelmatig contact met grootouders kan kinderen helpen de scheiding te verwerken en een gevoel van continuïteit te behouden. Onderzoek suggereert dat als grootouders de scheiding van hun kind accepteren en emotionele en financiële steun bieden, zowel het kind als het kleinkind de scheiding beter kunnen verwerken en zich eraan aanpassen.
Grootouders kunnen praktische hulp bieden, zoals oppassen, halen en brengen van school, en logeerweekenden. Dit kan ouders ontlasten en tegelijkertijd een waardevolle band met de kleinkinderen onderhouden. Het is belangrijk dat grootouders buiten het conflict tussen de ouders blijven en een neutrale positie innemen. Door geen partij te kiezen, vergroten ze de kans dat het contact met de kleinkinderen behouden blijft.
Bij co-ouderschap is veel overleg tussen de ouders nodig over alle aspecten van de opvoeding, inclusief de rol van grootouders. Vragen die aan bod komen zijn: welke regels hanteren de grootouders, hoe vaak mogen de kinderen bij hen spelen, en wie haalt en brengt de kinderen naar de sportclub? Het is essentieel dat ouders en grootouders open communiceren en samenwerken om een regeling te vinden die voor alle partijen werkt en in het belang is van het kind.
Een goede relatie tussen ouders en grootouders is cruciaal voor een succesvol co-ouderschap. Ouders moeten zich realiseren dat grootouders een waardevolle rol kunnen spelen in het leven van hun kinderen, en grootouders moeten respecteren dat de ouders de primaire verantwoordelijkheid hebben voor de opvoeding.
De juridische positie van grootouders met betrekking tot omgangsregelingen is complex. In principe zijn ouders verantwoordelijk voor het vormgeven van het contact tussen grootouders en kleinkinderen. Als ouders er niet in slagen om hierover overeenstemming te bereiken, kunnen grootouders zich tot de rechter wenden.
Tot voor kort moesten grootouders bewijzen dat er een ‘nauwe persoonlijke betrekking’ bestond met hun kleinkind om in aanmerking te komen voor een omgangsregeling. Dit was vaak een lastige opgave. Echter, recentelijk is de wet gewijzigd (Wet drempelverlaging omgang grootouders), waardoor deze band nu wordt vermoed aanwezig te zijn, tenzij het tegendeel wordt bewezen. Dit verlaagt de drempel voor grootouders om een omgangsverzoek in te dienen. De wet ligt momenteel bij de Eerste Kamer ter beoordeling.
Om een omgangsregeling te verkrijgen, moet er sprake zijn van een nauwe persoonlijke betrekking. Dit kan bijvoorbeeld blijken uit een langdurig verblijf van het kind bij de grootouders, een regelmatige oppasregeling, of frequente bezoeken. Het is belangrijk op te merken dat een biologische verwantschap alleen onvoldoende is.
De rechter zal bij de beoordeling van een omgangsverzoek altijd het belang van het kind voorop stellen. Een omgangsregeling zal niet worden vastgesteld als deze ernstig nadeel oplevert voor de geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van het kind, als de grootouder ongeschikt is voor omgang, als het kind (vanaf 12 jaar) ernstige bezwaren heeft, of als de omgang anderszins in strijd is met zwaarwegende belangen van het kind.
Het is belangrijk te beseffen dat een verzoek tot omgang niet altijd succesvol zal zijn. In sommige gevallen kan de rechter beslissen dat er geen sprake is van een voldoende nauwe persoonlijke betrekking, of dat omgang niet in het belang van het kind is. Een mislukte poging tot het afdwingen van een omgangsregeling kan de relatie met de kleinkinderen verder verslechteren, dus het is belangrijk om dit zorgvuldig af te wegen.
Hoewel grootouders een belangrijke rol kunnen spelen, is het essentieel dat zij de grenzen respecteren. Zij moeten zich niet bemoeien met de opvoeding van de kinderen, tenzij hen daar expliciet om wordt gevraagd. Het is ook belangrijk dat zij geen negatieve uitspraken doen over de ouders in aanwezigheid van de kinderen.
Grootouders moeten zich realiseren dat de ouders de primaire verantwoordelijkheid hebben voor de opvoeding en dat zij hun beslissingen moeten respecteren. Het is belangrijk om een goede relatie met de ouders te onderhouden, zodat zij samen kunnen werken aan het welzijn van de kleinkinderen.
Voor grootouders die betrokken zijn bij een scheiding van hun kinderen, zijn er een aantal tips die kunnen helpen om de situatie zo goed mogelijk te navigeren:
De rol van grootouders in co-ouderschap is van groot belang voor het welzijn van kinderen. Door een positieve en ondersteunende rol te spelen, kunnen grootouders bijdragen aan een stabiele en harmonieuze opvoeding, zelfs tijdens en na een scheiding. De juridische positie van grootouders is complex, maar de recente wetswijziging (Wet drempelverlaging omgang grootouders) verlaagt de drempel voor het aanvragen van een omgangsregeling. Het is essentieel dat grootouders de grenzen respecteren en samenwerken met de ouders om het beste te bereiken voor de kleinkinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet