Ouderlijke Ondersteuning bij Scheiding: Workshops en Hulpbronnen in Zoetermeer en Omgeving
juni 29, 2025
De afgelopen jaren is co-ouderschap, waarbij beide ouders na een scheiding gezamenlijk de zorg en opvoeding van hun kinderen op zich nemen, steeds vaker toegepast. Echter, de vraag of co-ouderschap geschikt is voor jonge kinderen, in het bijzonder kinderen onder de zes jaar, is een onderwerp van discussie. Uit diverse bronnen blijkt dat een succesvolle implementatie van co-ouderschap afhankelijk is van de leeftijd van het kind, de bereidheid van beide ouders tot constructieve samenwerking en een geleidelijke opbouw van de regeling. Dit artikel biedt een overzicht van de overwegingen en aanbevelingen met betrekking tot co-ouderschap voor jonge kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Kinderen reageren op scheiding verschillend, afhankelijk van hun leeftijd. Baby’s en dreumesen (0-2 jaar) kunnen de gevolgen van een scheiding merken door veranderingen in de stemming van hun ouders. Hun tijdsbesef is beperkt, waardoor een langere periode zonder een van de ouders als zeer lang kan worden ervaren. Deze kinderen kunnen reageren met meer huilen of lichamelijke klachten, en soms vertonen ze een terugval in eerder behaalde ontwikkelingsmijlpalen, zoals zindelijkheid.
Peuters en kleuters (3-5 jaar) kunnen verlatingsangst, verwarring en schuldgevoelens ervaren. Ze hebben moeite om de situatie te begrijpen en kunnen hun fantasie gebruiken om gaten in hun begrip op te vullen. Het is belangrijk dat ouders in deze fase structuur bieden en positief over de andere ouder spreken, om loyaliteitsconflicten te voorkomen.
Oudere kinderen (vanaf 6 jaar) zijn beter in staat om de situatie te begrijpen, maar kunnen nog steeds last hebben van boosheid en loyaliteitsconflicten, vooral als de communicatie tussen de ouders slecht verloopt.
Co-ouderschap houdt in dat beide ouders gezamenlijk het ouderlijk gezag hebben en de zorg- en opvoedtaken delen. Dit kan variëren van een 50/50 verdeling, waarbij de kinderen afwisselend bij beide ouders verblijven, tot een minder gelijke verdeling. Het is essentieel dat de gekozen regeling in het belang van het kind is en rekening houdt met zijn of haar behoeften.
Een ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor scheidende ouders met minderjarige kinderen. Dit plan bevat onder andere een zorgregeling of omgangsregeling, waarin de verdeling van de zorg- en opvoedtaken wordt vastgelegd.
Voor baby’s en dreumesen is het van groot belang dat ze een sterke hechting ontwikkelen met een primaire verzorger. Deze hechting biedt een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Een gelijkmatige verdeling van de zorg, waarbij de baby lange perioden zonder de primaire verzorger doorbrengt, wordt over het algemeen niet aanbevolen. Het is cruciaal dat de baby weet dat er een vaste verzorgingsfiguur is die consistent in zijn of haar behoeften voorziet.
Een mogelijke oplossing is om de zorg geleidelijk op te bouwen. De vader kan bijvoorbeeld regelmatig op hetzelfde tijdstip dezelfde handeling uitvoeren, zoals in bad doen en naar bed brengen. Overnachtingen bij de vader worden in deze fase afgeraden. Het is belangrijk dat de vader nauw betrokken blijft bij de verzorging, maar dat de moeder de primaire verzorging op zich neemt.
Sommige experts stellen voor dat de vader in het begin enkele uren per week langs komt in de woning van de moeder om contact te hebben met het kind. Dit kan geleidelijk worden uitgebreid naarmate het kind ouder wordt.
Voor peuters en kleuters is het belangrijk dat ze structuur en duidelijkheid ervaren. Een regelmatige invulling van de dag en een voorspelbare omgangsregeling kunnen hen helpen om zich veilig en geborgen te voelen.
Overnachtingen bij de uitwonende ouder zijn mogelijk, maar het is belangrijk om terughoudend te zijn als dit leidt tot slaapproblemen. Het is aan te raden dat de uitwonende ouder regelmatig contact heeft met het kind, bijvoorbeeld één of meerdere keren per week.
Het is essentieel om te onthouden dat peuters en kleuters een beperkt tijdsbesef hebben. Lange perioden zonder een van de ouders kunnen voor hen verwarrend en beangstigend zijn. Korte periodes met afwisselend contact zijn daarom vaak effectiever.
Een succesvol co-ouderschap is sterk afhankelijk van de communicatie en samenwerking tussen de ouders. Het is belangrijk dat ouders in staat zijn om op een respectvolle en constructieve manier met elkaar te overleggen over de zorg en opvoeding van hun kinderen.
Ouders moeten proberen om ruzies en conflicten te vermijden in het bijzijn van de kinderen. Positief spreken over de andere ouder is essentieel om loyaliteitsconflicten te voorkomen.
Een digitale vorm van overleg, zoals een co-ouderforum, kan een praktische manier zijn om de communicatie te verbeteren. Het is belangrijk om te onthouden dat het doel is om het welzijn van het kind voorop te stellen.
Het is belangrijk om te erkennen dat de behoeften van kinderen veranderen naarmate ze ouder worden. Een omgangsregeling die geschikt is voor een baby, is mogelijk niet geschikt voor een peuter of kleuter. Het is daarom belangrijk om de regeling regelmatig te evalueren en aan te passen aan de veranderende behoeften van het kind.
Oudere kinderen (vanaf 12 jaar) hebben behoefte aan meer autonomie en inspraak in de omgangsregeling. Het is goed om hen intensief te betrekken bij het inrichten van de regeling, maar ouders moeten wel de eindverantwoordelijkheid behouden.
Het opstellen van een ouderschapsplan kan complex zijn. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen om ervoor te zorgen dat de regeling juridisch correct is en in het belang van het kind.
Professionele hulp, zoals mediation of begeleiding door een scheidingscoach, kan ouders helpen om tot een constructieve overeenkomst te komen en de communicatie te verbeteren.
Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om de zorg en opvoeding van kinderen na een scheiding te organiseren. Echter, voor jonge kinderen is het van groot belang dat de regeling zorgvuldig wordt overwogen en aangepast aan hun leeftijd en ontwikkelingsbehoeften. Een geleidelijke opbouw, goede communicatie tussen de ouders en een focus op het welzijn van het kind zijn essentieel voor een succesvolle implementatie. Het is belangrijk om te onthouden dat er geen one-size-fits-all oplossing is en dat de regeling moet worden afgestemd op de specifieke situatie van elk gezin.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet