Ouderlijk Gezag en Omgangsrecht na Scheiding: Rechten en Mogelijkheden in België
juni 29, 2025
Een scheiding of uit elkaar gaan brengt veel veranderingen met zich mee, en de regelingen voor de kinderen zijn vaak een belangrijk aandachtspunt. Ouders staan voor de uitdaging om afspraken te maken over de zorg en opvoeding van hun kinderen, waarbij zowel hun eigen behoeften als het welzijn van de kinderen centraal staan. Twee veelvoorkomende opties zijn een omgangsregeling en co-ouderschap. De keuze tussen deze twee, en de praktische invulling ervan, kan complexer worden wanneer één of beide ouders onregelmatige werktijden hebben. Dit artikel biedt een overzicht van de mogelijkheden, aandachtspunten en juridische aspecten rondom omgangsregelingen en co-ouderschap, met speciale aandacht voor situaties waarin sprake is van ploegendienst of andere onregelmatige diensten.
Wat is een Omgangsregeling?
Een omgangsregeling is een vastgelegde overeenkomst tussen de verzorgende en de niet-verzorgende ouder, waarin wordt bepaald hoe zij omgaan met hun kind(eren). Deze regeling is niet noodzakelijk als beide ouders gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de opvoeding, bijvoorbeeld door middel van co-ouderschap. Een omgangsregeling regelt in essentie het “bezoekrecht” van de niet-verzorgende ouder. Bij het opstellen van een omgangsregeling spelen verschillende factoren een rol, waaronder de leeftijd van de kinderen, hun hobbies en sportactiviteiten, en de werksituatie van de ouders. Het is raadzaam om oudere kinderen te betrekken bij het opstellen van de regeling, aangezien zij zelf ook een mening kunnen hebben over hoe zij de tijd met beide ouders willen verdelen.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap is een vorm van gedeeld ouderschap waarbij beide ouders na een scheiding een ongeveer gelijke rol spelen in de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Dit betekent dat de kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen bij beide ouders. Een veelvoorkomende verdeling is een week bij de ene ouder, gevolgd door een week bij de andere ouder, maar ook andere varianten zijn mogelijk, zoals een verdeling van 60/40. Co-ouderschap vereist een goede samenwerking en open communicatie tussen beide ouders, en is het meest geschikt wanneer beide ouders vóór de scheiding al actief betrokken waren bij de opvoeding.
Verschillen tussen Co-ouderschap en een Omgangsregeling
Het belangrijkste verschil tussen co-ouderschap en een omgangsregeling ligt in de verdeling van de zorgtaken. Bij een omgangsregeling verblijven de kinderen het merendeel van de tijd bij één ouder, terwijl de andere ouder op vaste momenten contact heeft. Bij co-ouderschap is de verdeling gelijkwaardiger, waarbij beide ouders actief betrokken zijn bij het dagelijks leven van het kind. Dit vereist meer afstemming, maar vergroot ook de betrokkenheid van beide ouders. Juridisch gezien kan bij een omgangsregeling de rechter bepalen bij wie de kinderen hun hoofdverblijfplaats hebben, terwijl bij co-ouderschap de ouders onderling afspraken maken die door de rechter kunnen worden bekrachtigd.
De Invloed van Onregelmatige Werkroosters
Wanneer één of beide ouders onregelmatige werktijden hebben, zoals in de ploegendienst, kan dit de invulling van zowel een omgangsregeling als co-ouderschap bemoeilijken. Het is belangrijk om bij het opstellen van de regeling rekening te houden met de werkroosters van beide ouders, zodat de kinderen zoveel mogelijk stabiliteit en regelmaat ervaren. Een schema dat ook per periode kan worden uitgewerkt, kan in deze situaties uitkomst bieden. Het is belangrijk te onthouden dat de kinderen waarschijnlijk al gewend zijn aan de onregelmatige werktijden van hun ouders, en dat het doel is om de veranderingen voor hen zo minimaal mogelijk te maken.
Aanpassing van de Regeling
Naarmate kinderen ouder worden, kan het nodig zijn om de omgangsregeling of het co-ouderschap aan te passen. Veranderingen in de werksituatie van de ouders, zoals een verhuizing of een ander dienstrooster, kunnen ook aanleiding zijn tot aanpassing. Het is belangrijk om in het ouderschapsplan op te nemen dat de regeling voor een bepaalde periode als proef wordt aangegaan, zodat deze indien nodig kan worden bijgesteld.
Juridische Aspecten en Vastlegging
De afspraken over co-ouderschap of de omgangsregeling worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Dit plan is verplicht als ouders uit elkaar gaan, ongeacht of ze getrouwd waren, een geregistreerd partnerschap hadden of alleen samenwoonden. In het ouderschapsplan worden niet alleen afspraken over de omgang vastgelegd, maar ook over kinderalimentatie en andere belangrijke beslissingen met betrekking tot de kinderen.
Kinderalimentatie en de Omgangsregeling
Het alimentatiebedrag dat een ouder moet betalen, kan worden beïnvloed door de omgangsregeling. Naarmate een ouder meer tijd met de kinderen doorbrengt, kan het alimentatiebedrag worden verlaagd, omdat de kosten voor de opvoeding dan meer gelijkmatig worden verdeeld. Bij co-ouderschap is het gebruikelijk om een gezamenlijke kinderrekening aan te leggen om de kosten te delen.
Wat te doen bij Problemen?
Als de omgangsregeling of het co-ouderschap niet goed werkt, of als een ouder zijn afspraken niet nakomt, zijn er verschillende stappen die kunnen worden ondernomen. In eerste instantie is het belangrijk om te proberen om met de andere ouder tot een oplossing te komen. Als dit niet lukt, kan een advocaat worden ingeschakeld om de rechter te vragen een wijziging van de regeling te bewerkstelligen. Ook kan een kind zelf contact opnemen met de rechter, met een kindverklaring.
Wanneer Co-ouderschap Weigeren?
Er zijn verschillende redenen waarom een ouder ervoor kan kiezen om co-ouderschap te weigeren. Dit kan het geval zijn als de communicatie tussen de ouders slecht is, als het kind aangeeft dat het co-ouderschap te veel vraagt, of als de regeling leidt tot spanningen die schadelijk zijn voor het kind. Het is belangrijk om in dergelijke gevallen aan te geven waarom co-ouderschap wordt geweigerd, en om met een alternatief voorstel te komen.
De Belangen van het Kind Voorop
Bij alle beslissingen rondom de omgangsregeling en het co-ouderschap staat het welzijn van het kind voorop. Het is belangrijk om te bedenken wat het beste is voor het kind, en om de regeling daarop af te stemmen. Een proeftijd kan helpen om te bepalen of een bepaalde regeling werkt voor het kind.
Conclusie
De keuze tussen een omgangsregeling en co-ouderschap is een persoonlijke beslissing die afhankelijk is van de specifieke situatie van de ouders en de kinderen. Onregelmatige werkroosters kunnen de invulling van de regeling bemoeilijken, maar met goede communicatie en flexibiliteit is het mogelijk om een regeling te vinden die voor alle partijen werkt. Het is essentieel om de belangen van het kind voorop te stellen en om de regeling indien nodig aan te passen. Het ouderschapsplan is een belangrijk instrument om de afspraken vast te leggen en te zorgen voor duidelijkheid en stabiliteit voor de kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
