Kinderwens Vervullen: Opties voor Co-ouderschap en Donorschap
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een opvoedvorm die steeds vaker wordt gekozen door ouders die uit elkaar gaan. Het houdt in dat beide ouders, ondanks het beëindigen van hun relatie, gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Deze vorm van ouderschap is in Nederland niet wettelijk vastgelegd, waardoor ouders de invulling ervan grotendeels zelf kunnen bepalen, maar wel afspraken moeten maken die in het belang van het kind zijn. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende vormen van co-ouderschap, de afspraken die belangrijk zijn, en praktische overwegingen voor ouders die deze vorm van ouderschap overwegen.
Er zijn verschillende manieren om co-ouderschap te organiseren. Een veelvoorkomende variant is een regeling waarbij de kinderen afwisselend een week of twee weken bij elke ouder verblijven. Voorbeelden hiervan zijn een regeling waarbij het kind de even weken bij de moeder is en de oneven weken bij de vader, of een schema waarbij het kind van zaterdagmiddag tot woensdagmiddag bij de vader is en van woensdagmiddag tot zaterdagmiddag bij de moeder. De specifieke dagen en tijdstippen dienen ter illustratie en kunnen naar wens worden aangepast.
Naast deze afwisselende regelingen kan co-ouderschap ook inhouden dat de zorgtaken en verantwoordelijkheden gelijk verdeeld worden, ongeacht waar het kind verblijft. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat beide ouders evenveel tijd besteden aan het helpen met huiswerk, het begeleiden naar sportactiviteiten, of het bijwonen van schoolvergaderingen.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen coöperatief en parallel ouderschap. Bij coöperatief ouderschap communiceren ouders regelmatig met elkaar, nemen ze samen beslissingen en werken ze samen aan de opvoeding van de kinderen. Bij parallel ouderschap is de communicatie minimaal en nemen ouders elk op hun eigen manier beslissingen over de kinderen, zonder overleg. In beide gevallen is het belangrijk dat ouders zich aan de gemaakte afspraken houden.
Een ouderschapsplan is een essentieel onderdeel van co-ouderschap. Het is een plan of overeenkomst waarin de verwachtingen en onderlinge afspraken tussen de ouders vastgelegd worden. Dit plan dient als leidraad voor de toekomst en kan helpen om conflicten te voorkomen of op te lossen. Het is wettelijk verplicht voor ouders die uit elkaar gaan en kinderen onder de 18 jaar hebben.
In het ouderschapsplan moeten in ieder geval afspraken staan over de zorgregeling of omgangsregeling, de manier waarop ouders elkaar informatie geven over het kind, hoe ze samen beslissingen nemen over belangrijke onderwerpen, en hoe de kosten van de verzorging en opvoeding verdeeld worden. Ouders kunnen er ook voor kiezen om andere afspraken op te nemen, zoals opvattingen over opvoeding, regels en het contact met de families. Het is belangrijk om het kind, indien mogelijk, te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan.
Het ouderschapsplan is niet statisch. Het is belangrijk om de afspraken regelmatig te evalueren en aan te passen indien nodig, rekening houdend met de veranderende behoeften van het kind en de ouders.
Bij de keuze voor co-ouderschap zijn er een aantal praktische overwegingen waar ouders rekening mee moeten houden. Een belangrijke factor is de communicatie tussen de ouders. Goede communicatie is essentieel voor een succesvol co-ouderschap, maar kan lastig zijn als de relatie tussen de ouders gespannen is.
Een andere overweging is de afstand tussen de woonplaatsen van de ouders. Het is belangrijk dat de afstand niet te groot is, zodat het kind gemakkelijk naar school en activiteiten kan gaan. Ook de werk(schema’s) van de ouders spelen een rol. Als een of beide ouders veel op reis zijn voor werk, kan het lastig zijn om de zorg eerlijk te verdelen.
Daarnaast is het belangrijk om te overwegen of het kind moeite heeft met het steeds wisselen van huis. Sommige kinderen vinden dit belastend en hebben behoefte aan meer stabiliteit. In dergelijke gevallen kan co-ouderschap niet de beste optie zijn.
Co-ouderschap heeft ook financiële gevolgen. De kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen moeten verdeeld worden tussen de ouders. Sommige kosten, zoals de huur of hypotheek en de kosten van de inboedel, worden dubbel gemaakt, omdat beide ouders een eigen huis hebben. Andere kosten, zoals verzekeringen, abonnementen en schoolkosten, kunnen verdeeld worden op basis van draagkracht, rekening houdend met het inkomen van beide ouders.
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen eigen kosten en te verdelen kosten om misverstanden te voorkomen. De Belastingdienst is geïnteresseerd in bij wie het hoofdverblijf van het kind is, omdat de ouder waar het kind staat ingeschreven in aanmerking komt voor toeslagen zoals het kindgebonden budget en de kinderbijslag.
Co-ouderschap biedt verschillende voordelen. Kinderen hoeven niet te kiezen tussen hun ouders en komen minder in loyaliteitsconflicten. De zorgtaken worden gelijk verdeeld, waardoor beide ouders optimaal betrokken blijven. Beide ouders hebben ook de tijd voor hun carrière en persoonlijke vrijheid.
Er zijn echter ook nadelen. Kinderen moeten wekelijks verhuizen, wat voor sommige kinderen belastend kan zijn. Voor de ouders is het noodzakelijk om bij elkaar in de buurt te blijven wonen. De kosten kunnen hoger zijn door dubbele aanschaf in beide huishoudens.
Onderzoek suggereert dat co-ouderschap in 80 procent van de gevallen na twee jaar nog steeds in stand is. Het creëert uitstekende voorwaarden om als partners te scheiden, maar als ouders te blijven communiceren en samenwerken.
Co-ouderschap is niet voor iedereen geschikt. Als de verstandhouding tussen de ouders slecht is en er geen of weinig communicatie mogelijk is, is co-ouderschap af te raden. Ook als de kinderen moeite hebben met het steeds wisselen van huis, of als ze behoefte hebben aan meer stabiliteit, kan co-ouderschap niet de beste optie zijn. In dergelijke gevallen kan het beter zijn om een andere omgangsregeling te overwegen, waarbij de kinderen vooral bij één ouder wonen en de andere ouder omgang heeft volgens een vastgesteld schema.
Voor de totstandkoming van een co-ouderschapsovereenkomst is het raadzaam om een gespecialiseerd advocaat of notaris in te schakelen. Deze professionals kunnen helpen bij het opstellen van een juridisch correct en volledig ouderschapsplan, en adviseren over de fiscale en juridische gevolgen van co-ouderschap.
Co-ouderschap is een opvoedvorm die, mits goed georganiseerd en uitgevoerd, veel voordelen kan bieden voor zowel ouders als kinderen. Het vereist echter een goede communicatie, flexibiliteit en de bereidheid om samen te werken in het belang van het kind. Een zorgvuldig opgesteld ouderschapsplan is essentieel om de afspraken vast te leggen en conflicten te voorkomen. Het is belangrijk om de individuele behoeften van het kind in overweging te nemen en te bepalen of co-ouderschap de meest geschikte vorm van ouderschap is in de specifieke situatie.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet