Co-ouderschap en de Mening van het Kind: Een Overzicht voor Ouders
juni 29, 2025
Co-ouderschap en de daarmee samenhangende onderhoudsplicht zijn onderwerpen die vaak vragen oproepen, met name wanneer kinderen de leeftijd van 18 jaar bereiken. Hoewel de wetgeving veranderingen heeft ondergaan om rekening te houden met de financiële behoeften van meerderjarige kinderen, is het belangrijk om de rechten en plichten van ouders en kinderen te begrijpen. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende aspecten van co-ouderschap en onderhoudsplicht na het bereiken van de meerderjarigheid, gebaseerd op de huidige juridische inzichten.
De Omvang van de Omgangsregeling
In principe blijft een omgangsregeling van kracht tot het kind meerderjarig wordt. Echter, in de praktijk kan deze regeling eerder eindigen, bijvoorbeeld wanneer kinderen de huidige afspraken niet langer wensen na te komen. De wet specificeert belangrijke leeftijden in relatie tot omgangsregelingen: 12, 16 en 18 jaar. Vanaf 12 jaar mag het kind zijn mening kenbaar maken aan de rechtbank bij het vaststellen van een omgangsregeling. Op 16-jarige leeftijd kan de praktische uitvoering van een omgangsregeling vaak niet meer worden afgedwongen als het kind dit niet wil. Bij 18 jaar vervalt de omgangsregeling van rechtswege, aangezien het kind dan volledig handelingsbekwaam is.
Het is belangrijk te benadrukken dat, hoewel een kind van 16 of 17 jaar niet meer verplicht is om de omgangsregeling na te leven, ouders nog steeds de plicht hebben om het contact tussen het kind en de andere ouder te ondersteunen. Een expliciete of impliciete weigering van een kind om contact te hebben met een ouder is een complexe situatie waarvoor de rechtspraak nog geen eenduidige oplossingen biedt.
Verschillende Vormen van Ouderschap
Na een scheiding zijn er verschillende vormen van ouderschap mogelijk. Gezamenlijk ouderlijk gezag is de meest voorkomende vorm, waarbij beide ouders beslissingen mogen nemen over hun kind. Binnen dit gezamenlijk gezag kunnen ouders kiezen voor een zorgregeling of een omgangsregeling. Een zorgregeling is van toepassing wanneer beide ouders gezag hebben en gaat over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken. Een omgangsregeling is van toepassing wanneer slechts één ouder gezag heeft en regelt hoe de andere ouder contact heeft met het kind.
Co-ouderschap, waarbij de zorg- en opvoedtaken ongeveer gelijk verdeeld zijn, is een veelvoorkomende vorm van coöperatief ouderschap. Hierbij communiceren ouders regelmatig met elkaar, nemen ze samen belangrijke beslissingen en werken ze samen om problemen op te lossen. Parallel ouderschap daarentegen, kenmerkt zich door weinig communicatie en emotionele betrokkenheid tussen de ouders, waarbij duidelijke afspraken worden gemaakt om conflicten te vermijden.
Onderhoudsplicht na Meerderjarigheid
De onderhoudsplicht van ouders jegens hun kinderen eindigt niet automatisch bij het bereiken van de 18e verjaardag. Voor kinderen tussen de 18 en 21 jaar geldt een verlengde onderhoudsplicht. Ouders zijn verplicht om bij te dragen aan het levensonderhoud en de studie van hun kind, ook al is het kind volwassen. Vanaf 18 jaar wordt de alimentatie rechtstreeks aan het kind zelf uitgekeerd, tenzij het kind anders beslist.
De onderhoudsplicht kan in overleg vervallen, bijvoorbeeld wanneer het kind voldoende eigen inkomsten heeft. Ook na het bereiken van de 21e verjaardag kunnen ouders verplicht zijn om bij te dragen aan het levensonderhoud van hun kind, bijvoorbeeld wanneer het kind een handicap heeft of nog studeert en financieel afhankelijk is. In dergelijke gevallen moeten ouders dit expliciet in het ouderschapsplan vastleggen.
Financiële Aspecten van Co-ouderschap
Bij co-ouderschap is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken over de financiële verdeling. Dit omvat niet alleen de kosten van levensonderhoud en studie, maar ook andere uitgaven zoals kleding, hobby's en vakanties. Ouders kunnen afspraken maken over wie welke kosten betaalt, of ze kunnen een gezamenlijke rekening aanhouden waaruit de kosten worden voldaan.
De belastingdienst hanteert specifieke regels voor het kindgebonden budget bij co-ouderschap. In principe krijgt slechts één ouder het kindgebonden budget uitgekeerd, namelijk de ouder die als 'aanvrager van de kinderbijslag' is geregistreerd. Ouders kunnen samen bepalen welke ouder de aanvrager wordt.
De Rol van het Kind
Vanaf 12 jaar heeft een kind het recht om zijn mening te geven over belangrijke beslissingen die hem of haar aangaan, zoals de woonsituatie. Deze mening wordt gehoord tijdens een kindgesprek met de rechter, waarbij het kind in een vertrouwelijke setting zijn of haar standpunt kan toelichten. Hoewel het kind niet zelf beslist, kan zijn of haar mening wel zwaar meewegen in de uiteindelijke beslissing van de rechter.
Het is belangrijk dat ouders de mening van hun kind respecteren en proberen om tot een oplossing te komen die in het belang van het kind is. Het kind mag op de leeftijd van 16 jaar nog niet zelfstandig besluiten waar het komt te wonen, maar de rechter zal bij het nemen van een beslissing rekening houden met de wensen van het kind.
Ouderschapsplan: Een Cruciaal Document
Een ouderschapsplan is een verplicht onderdeel van een scheiding wanneer er minderjarige kinderen zijn. In dit plan leggen ouders afspraken vast over de zorg- en opvoedtaken, de omgangsregeling en de financiële verdeling. Het ouderschapsplan is een belangrijk instrument om conflicten te voorkomen en om de belangen van de kinderen te waarborgen.
Ook na het bereiken van de meerderjarigheid kan een ouderschapsplan nog relevant zijn, bijvoorbeeld om afspraken te maken over de onderhoudsplicht en de financiële ondersteuning van het kind. Het is raadzaam om het ouderschapsplan regelmatig te evalueren en aan te passen aan de veranderende omstandigheden.
Juridische Hulp en Advies
De juridische aspecten van co-ouderschap en onderhoudsplicht kunnen complex zijn. Het is daarom raadzaam om juridisch advies in te winnen bij een familierechtadvocaat, met name in geval van conflicten of onduidelijkheden. Een advocaat kan u helpen om uw rechten en plichten te begrijpen en om tot een passende oplossing te komen.
Conclusie
De wetgeving rondom co-ouderschap en onderhoudsplicht is erop gericht om de belangen van kinderen te waarborgen, zowel tijdens als na hun minderjarigheid. Hoewel de omgangsregeling van rechtswege eindigt bij het bereiken van de 18e verjaardag, blijft de onderhoudsplicht vaak voortduren tot 21 jaar en soms zelfs langer. Duidelijke afspraken, open communicatie en respect voor de mening van het kind zijn essentieel voor een succesvolle co-ouderschapsrelatie. Het opstellen van een gedetailleerd ouderschapsplan en het inwinnen van juridisch advies kunnen bijdragen aan een harmonieuze en stabiele opvoedingssituatie voor het kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
