Co-ouderschap: Een Overzicht van Regelingen en Overwegingen na Scheiding
juni 29, 2025
Co-ouderschap is een steeds vaker voorkomende vorm van ouderschap na scheiding, waarbij beide ouders een actieve rol blijven spelen in het leven van hun kinderen. Dit brengt specifieke aandachtspunten met zich mee, met name op het gebied van kinderopvang, zowel praktisch als financieel. Dit artikel biedt een overzicht van de relevante informatie voor ouders die te maken hebben met co-ouderschap en kinderopvang, gebaseerd op beschikbare gegevens.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap houdt in dat kinderen nagenoeg evenveel zorg en aandacht krijgen van beide ouders. De Belastingdienst definieert dit als een situatie waarin een kind minimaal 156 dagen per kalenderjaar bij elke ouder verblijft, inclusief dagdelen. Het is een bewuste keuze die goede communicatie en gelijkwaardige verantwoordelijkheid tussen de ouders vereist. Er bestaan verschillende modellen voor de verdeling van de dagen, zoals een week-om-week regeling, een weekendregeling, of flexibele varianten aangepast aan de werktijden van beide ouders. Ook de 'birdnesting' variant, waarbij ouders om beurten in de gezamenlijke woning verblijven, is een mogelijkheid. Hoewel een 50/50 verdeling vaak wordt nagestreefd, is dit niet altijd haalbaar of wenselijk. Een richtlijn is dat een kind minimaal drie volle dagen per week bij elke ouder verblijft.
Juridische Aspecten en Ouderlijk Gezag
Bij een scheiding behouden beide ouders in meer dan 90 procent van de gevallen het gezamenlijk ouderlijk gezag. Dit betekent dat beide ouders beslissingen mogen nemen over hun kind. Een ouderschapsplan is verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben jonger dan 18 jaar. Dit plan bevat afspraken over de zorg- en opvoedtaken, communicatie en de kosten van de verzorging en opvoeding. Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van dit plan, aangepast aan hun leeftijd.
Het delen van het ouderlijk gezag betekent niet automatisch dat beide ouders moeten instemmen met de inschrijving van de kinderen bij een kinderopvangorganisatie. De ouder bij wie de kinderen verblijven, mag de kinderen aanmelden bij de opvang van zijn of haar keuze voor de dagen dat ze daar verblijven. Beide ouders hebben echter recht op informatie over de kinderen op de opvanglocatie. Een ouder zonder gezag heeft recht op informatie over de gezondheid, lichamelijke en geestelijke ontwikkeling, het karakter en de omgang van zijn kind met anderen, maar heeft geen recht op toegang tot het ouderportaal van de opvang, tenzij de opvangorganisatie dit vrijwillig verleent.
Financiële Aspecten: Toeslagen en Alimentatie
Co-ouderschap heeft aanzienlijke invloed op de financiële situatie van beide ouders. Verschillende toeslagen en regelingen kunnen van toepassing zijn, waaronder de kinderbijslag, de kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget.
Kinderbijslag: Bij co-ouderschap kan de kinderbijslag aan beide ouders worden uitbetaald. Het is mogelijk om te bepalen welke ouder de aanvrager van de kinderbijslag wordt, en dit kan van invloed zijn op de hoogte van het kindgebonden budget.
Kinderopvangtoeslag: Voor de kinderopvangtoeslag geldt dat beide ouders een deel van de kosten kunnen declareren, tot een maximum van 230 uur per kind per maand. De toeslag is mogelijk als de kinderen naar geregistreerde opvang gaan en de opvang nodig is omdat de ouder betaald werk doet.
Kindgebonden Budget: Het kindgebonden budget is een extra bijdrage in de kosten voor kinderen tot 18 jaar. De hoogte van de toeslag is afhankelijk van het inkomen, vermogen en het aantal kinderen. Als ouders een 50/50 verdeling hebben, kunnen beide ouders in aanmerking komen voor het kindgebonden budget, mits ze beide de kinderbijslag aanvragen.
Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap niet automatisch betekent dat er geen sprake is van kinderalimentatie. Zelfs bij een gelijke zorgverdeling kan de minst verdienende ouder recht hebben op alimentatie om de kosten van de opvoeding te dekken.
Na een scheiding kunnen de toeslagen veranderen. Het is raadzaam om de situatie bij de Belastingdienst te controleren en eventuele wijzigingen door te geven. Ouders die geen toeslagpartners meer zijn, kunnen vaak meer recht hebben op toeslagen. Dit is het geval zodra er een formeel echtscheidingsverzoek is ingediend en de ouders niet meer op hetzelfde adres wonen.
Praktische Overwegingen bij Kinderopvang
Bij het kiezen van kinderopvang na een scheiding is het belangrijk om rekening te houden met de woonsituatie en de zorgverdeling. De kosten van de kinderopvang worden vaak betaald door de ouder bij wie de kinderen het hoofdverblijf hebben. In het ouderschapsplan kunnen afspraken worden gemaakt over wijzigingen in de kosten voor kinderopvang.
Het is essentieel om duidelijke afspraken te maken over wie de kinderen naar de opvang brengt en haalt, en wie verantwoordelijk is voor de communicatie met de opvangorganisatie. Ouders kunnen afspreken om de informatie over de kinderen rechtstreeks met elkaar te delen, of om de opvangorganisatie te vragen om de informatie aan beide ouders te verstrekken.
Communicatie en Samenwerking
Een succesvol co-ouderschap vereist goede communicatie en samenwerking tussen de ouders. Kenmerken van coöperatief ouderschap zijn regelmatige communicatie, rechtstreeks contact, gezamenlijke besluitvorming en samenwerking bij het oplossen van problemen. Het is belangrijk om samen te werken vanuit de belangen van de kinderen en om een prettige overgang van het ene naar het andere huis te creëren.
Parallel ouderschap, waarbij ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden zonder overleg, is een minder ideale situatie. In dit geval zijn duidelijke afspraken in het ouderschapsplan essentieel om conflicten te verminderen.
Het Ouderschapsplan: Een Cruciaal Document
Het ouderschapsplan is een cruciaal document bij co-ouderschap. Het bevat afspraken over de zorg- en opvoedtaken, de omgangsregeling, de communicatie en de kosten van de verzorging en opvoeding. Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van het plan, aangepast aan hun leeftijd. Als ouders er samen niet uitkomen, kan een mediator worden ingeschakeld.
Welzijn van het Kind
Bij alle afspraken rondom co-ouderschap en kinderopvang staat het welzijn van het kind voorop. Het is belangrijk om te overwegen of de kinderen meerdere keren per week wisselen van huis prettig vinden. Ook moet er gekeken worden naar de mogelijkheid om de zorg eerlijk te verdelen, rekening houdend met de werkschema’s van beide ouders. De woonafstand tussen de ouders speelt ook een rol; een te grote afstand kan het co-ouderschap bemoeilijken. Voor baby's en jonge kinderen wordt co-ouderschap over het algemeen afgeraden, omdat zij gehecht zijn aan de eerste verzorger. In deze gevallen wordt een geleidelijke opbouw van de contacten met de andere ouder aanbevolen.
Conclusie
Co-ouderschap en kinderopvang vereisen zorgvuldige planning en afstemming tussen de ouders. Het is belangrijk om de juridische en financiële aspecten goed te begrijpen, en om duidelijke afspraken te maken in het ouderschapsplan. Een goede communicatie en samenwerking zijn essentieel voor een succesvol co-ouderschap, waarbij het welzijn van het kind altijd voorop staat. Het inwinnen van advies van professionals, zoals mediators of juristen, kan waardevol zijn om tot een passende regeling te komen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
