Co-ouderschap in België: Een Overzicht van Juridische Aspecten en Welzijn van het Kind
juni 29, 2025
Bij een scheiding blijven beide ouders verantwoordelijk voor de financiële verzorging van hun kinderen. De manier waarop deze verantwoordelijkheid wordt ingevuld, verschilt echter aanzienlijk bij co-ouderschap, waarbij de kinderen een substantieel deel van hun tijd bij beide ouders doorbrengen. Dit artikel biedt een overzicht van de factoren die een rol spelen bij de berekening van kinderalimentatie in een co-ouderschapssituatie, de mogelijke afspraken die gemaakt kunnen worden en het belang van flexibiliteit.
Beide ouders zijn wettelijk verplicht om bij te dragen aan de kosten van hun kinderen tot 21 jaar, ongeacht of ze vader of moeder zijn. Deze verplichting staat vastgelegd in de wet en is onafhankelijk van de woonsituatie van de ouders. De hoogte van de kinderalimentatie wordt bepaald op basis van de behoefte van het kind en de financiële draagkracht van beide ouders. Het is belangrijk te benadrukken dat de verplichting tot het betalen van kinderalimentatie losstaat van het geslacht van de ouder.
Bij co-ouderschap, waarbij de zorgtaken en de tijd die de kinderen bij beide ouders doorbrengen gelijkwaardig zijn, is de berekening van kinderalimentatie complexer dan bij een traditionele omgangsregeling. Omdat de zorg en de kosten in principe gelijkwaardig worden gedeeld, is het niet automatisch het geval dat er alimentatie verschuldigd is. Echter, als er een significant verschil is in inkomen tussen de ouders, kan het toch noodzakelijk zijn om alimentatie te betalen. Het doel is om te voorkomen dat het kind een lagere levensstandaard heeft bij de ouder met het lagere inkomen.
De berekening van de alimentatie houdt rekening met verschillende factoren, waaronder het inkomen van beide ouders, de behoefte van de kinderen (kosten zoals school, kleding, sport en vrije tijd) en de precieze zorgverdeling. Een familierechtadvocaat kan helpen bij het opstellen van een zorgvuldige berekening om te bepalen wat een eerlijke en redelijke verdeling is van de kosten voor de kinderen.
Een belangrijk onderdeel van de berekening is het bepalen van de draagkracht van beide ouders. Dit is het bedrag dat een ouder, na aftrek van noodzakelijke kosten, beschikbaar heeft om bij te dragen aan de kosten van de kinderen. De draagkracht wordt berekend op basis van het netto inkomen van de ouder.
Daarnaast wordt de kinderbehoefte vastgesteld. Dit is het bedrag dat nodig is om te voorzien in de kosten van de kinderen, zoals levensonderhoud, schoolgeld, kleding en recreatie. De NIBUD-tabellen (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) worden vaak gebruikt om een indicatie te krijgen van de kinderbehoefte, rekening houdend met het aantal kinderen en het gezinsinkomen.
Bij co-ouderschap kan de ouder die de kinderen minder vaak ziet in aanmerking komen voor een zorgkorting op de alimentatie. De hoogte van de zorgkorting is afhankelijk van het aantal dagen dat de kinderen bij de betreffende ouder verblijven. Hoe meer dagen de kinderen bij de ouder verblijven, hoe hoger de zorgkorting. De percentages voor zorgkorting variëren van 5% tot 35%.
Een voorbeeld illustreert dit: als een ouder de kinderen twee dagen per week heeft, kan er een zorgkorting van 25% op de kinderbehoefte worden toegepast. Dit betekent dat de ouder minder alimentatie hoeft te betalen, omdat hij of zij al een aanzienlijk deel van de zorg en de kosten voor zijn rekening neemt.
Co-ouderschap vereist vaak flexibiliteit van beide ouders, omdat situaties kunnen veranderen. Zo kan het inkomen van een van de ouders wijzigen, kan de zorgverdeling veranderen of kunnen de kinderen ouder worden en andere kosten krijgen (zoals studie). Het is daarom raadzaam om periodiek te bekijken of de alimentatie nog klopt bij de huidige situatie.
Een herberekening van de alimentatie kan nodig zijn als er een nieuwe partner in het leven van een van de ouders komt. De inkomensinformatie van de nieuwe partner kan van invloed zijn op de draagkracht van de ouder en dus op de hoogte van de alimentatie.
Goede en duidelijke afspraken zijn essentieel bij co-ouderschap. Zorg ervoor dat de afspraken juridisch goed worden vastgelegd, bijvoorbeeld in een ouderschapsplan. Een ouderschapsplan is een document waarin alle afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen worden vastgelegd, inclusief de afspraken over kinderalimentatie.
Het opstellen van een ouderschapsplan kan met behulp van een mediator of een juridisch adviseur. Een mediator kan helpen om tot een overeenkomst te komen die voor beide ouders acceptabel is. Een juridisch adviseur kan ervoor zorgen dat de afspraken juridisch correct zijn vastgelegd.
Sommige ouders kiezen ervoor om een zogenaamde ‘kindrekening’ te openen. Beide ouders storten hierop maandelijks een bedrag, in verhouding tot hun draagkracht. Van deze rekening worden vervolgens de kosten voor de kinderen betaald. Dit kan zorgen voor meer transparantie en overzicht in de uitgaven voor de kinderen.
Naast kinderalimentatie kan bij co-ouderschap ook partneralimentatie van toepassing zijn. Dit staat los van hoe de zorg voor de kinderen verdeeld is. Partneralimentatie wordt vastgesteld op basis van de draagkracht van de betalende partner en de behoefte van de ontvangende partner. De standaard duur voor partneralimentatie is maximaal vijf jaar, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals jonge kinderen.
Zelfs als de draagkracht van een ouder zeer laag is, is er een minimale bijdrage aan de kinderalimentatie vereist. Als het inkomen lager is dan €1.680 per maand, wordt uitgegaan van een minimumdraagkracht van €25 per kind per maand. Voor twee of meer kinderen geldt een minimumdraagkracht van €50 per maand.
Kinderalimentatie bij co-ouderschap is een complex onderwerp dat afhankelijk is van verschillende factoren, waaronder het inkomen van beide ouders, de kinderbehoefte en de zorgverdeling. Flexibiliteit en goede communicatie tussen de ouders zijn essentieel om tot een eerlijke en duurzame oplossing te komen. Het vastleggen van afspraken in een ouderschapsplan en het periodiek herzien van de alimentatiebijdrage zijn belangrijke stappen om ervoor te zorgen dat de financiële verzorging van de kinderen gewaarborgd blijft. Het inschakelen van een mediator of juridisch adviseur kan helpen om de berekening en de afspraken correct te laten verlopen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet