Co-ouderschap: Wanneer het niet werkt en welke mogelijkheden er zijn
juni 29, 2025
Het uit elkaar gaan van ouders is een ingrijpende gebeurtenis, met name wanneer er kinderen bij betrokken zijn. Voor ouders die niet getrouwd zijn, gelden specifieke regels en aandachtspunten met betrekking tot de zorg en opvoeding van hun kinderen. Dit artikel biedt een overzicht van de rechten en plichten bij co-ouderschap voor niet-getrouwde ouders, gebaseerd op de huidige wettelijke kaders en aanbevelingen.
Gezamenlijk Ouderlijk Gezag en Erkenning
Sinds 1 januari 2023 hebben ongehuwde ouders automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag wanneer het kind door beide ouders is erkend. Dit betekent dat beide ouders verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en verzorging van het kind. Na een scheiding behouden ouders in principe dit gezamenlijk gezag, tenzij een rechter anders beslist in het belang van het kind. Indien de vader geen gezag heeft, kan dit verkregen worden via een verzoek bij de rechtbank, mits de moeder toestemming geeft. Zonder erkenning en gezamenlijk gezag heeft de vader geen wettelijke vertegenwoordingsbevoegdheid over het kind.
De Verplichting tot een Ouderschapsplan
Wanneer ouders samenwonen en gezamenlijk gezag hebben over minderjarige kinderen, is het opstellen van een ouderschapsplan wettelijk verplicht, ongeacht of er sprake is van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dit geldt ook bij beëindiging van de relatie. Het ouderschapsplan is een cruciaal document waarin afspraken worden vastgelegd over de omgang, opvoeding, ontwikkeling en verzorging van de kinderen. Het dient als basis voor de toekomst en kan helpen bij het oplossen van eventuele conflicten. Zelfs als er geen wettelijke verplichting is tot het indienen van het plan bij de rechtbank, wordt het sterk aangeraden om de afspraken schriftelijk vast te leggen.
Inhoud van het Ouderschapsplan
Een ouderschapsplan moet ten minste de volgende onderwerpen behandelen:
- Zorg- en Opvoedingstaken: Hoe ouders de zorg en opvoeding van de kinderen verdelen.
- Kinderalimentatie: Hoe de kosten van de verzorging en opvoeding worden verdeeld.
- Informatie-uitwisseling: Hoe ouders elkaar informatie geven over het kind, bijvoorbeeld over school, gezondheid en activiteiten.
- Besluitvorming: Hoe ouders samen belangrijke beslissingen nemen over het kind, zoals schoolkeuze of medische behandelingen.
Ouders kunnen in het plan ook andere zaken opnemen die zij belangrijk vinden, zoals afspraken over de opvoeding, contact met familieleden, of de invulling van vakanties.
Co-Ouderschap in de Praktijk
Co-ouderschap houdt in dat beide ouders een gelijkwaardige rol spelen in het leven van hun kinderen na de scheiding. Dit kan zich uiten in een verdeling van de zorgtaken en een gelijkmatige verdeling van de tijd die de kinderen bij beide ouders doorbrengen. Een veelvoorkomend voorbeeld is dat de kinderen van maandag tot woensdag bij de vader verblijven en van donderdag tot zondag bij de moeder. De ouders bepalen zelf hoe de dagen worden verdeeld, rekening houdend met de wensen van de kinderen en de praktische mogelijkheden. Het is belangrijk dat ouders in staat zijn om goed te communiceren en samen te werken, zodat het co-ouderschap soepel verloopt.
Kinderalimentatie bij Co-Ouderschap
Ook bij co-ouderschap kan sprake zijn van kinderalimentatie. De ouder met het hoogste inkomen kan een bijdrage moeten leveren in de kosten voor de kinderen. De hoogte van de alimentatie wordt berekend op basis van verschillende factoren, waaronder de inkomens van beide ouders, de zorgverdeling en de behoeften van het kind. Ouders kunnen samen een afspraak maken over de hoogte van de alimentatie, of ze kunnen de hulp inschakelen van een advocaat of mediator. Het openen van een gezamenlijke bankrekening voor de kosten van de kinderen kan een praktische oplossing zijn.
Omgaan met Conflicten
Het is niet altijd eenvoudig om na een scheiding goed met elkaar te communiceren en samen te werken. Conflicten tussen ouders kunnen een negatieve invloed hebben op de kinderen. Het is daarom belangrijk om te proberen om conflicten op een constructieve manier op te lossen. Mediation kan een waardevolle tool zijn om ouders te helpen om tot een overeenkomst te komen. Indien mediation niet tot een oplossing leidt, kan de rechter een beslissing nemen over de omgangsregeling en andere belangrijke kwesties.
De Rol van de Rechtbank
In sommige gevallen kan het nodig zijn om de rechtbank te betrekken bij de regeling van de zorg en opvoeding van de kinderen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als ouders het niet eens kunnen worden over het ouderschapsplan, of als er zorgen zijn over het welzijn van de kinderen. De rechter zal altijd het belang van het kind voorop stellen bij het nemen van een beslissing. De rechter kan het gezamenlijk gezag wijzigen in eenhoofdig gezag, indien dit in het belang van het kind is.
Onderhoudsplicht
Ouders zijn onderhoudsplichtig tot het kind 21 jaar wordt. Dit geldt ook voor de ouder zonder gezag. Een niet-ouder die een bepaalde periode gezag heeft gehad over een kind, heeft ook een onderhoudsplicht zolang het gezamenlijk gezag heeft geduurd.
Belang van een Goede Relatie
Een goede relatie tussen ouders, ook na de scheiding, is van groot belang voor het welzijn van de kinderen. Ouders die in staat zijn om respectvol met elkaar om te gaan en samen te werken, creëren een stabiele en veilige omgeving voor hun kinderen. Het centraal stellen van het kind en het in gesprek gaan met het kind over zijn of haar wensen en behoeften zijn essentieel voor een succesvol co-ouderschap.
Professionele Hulp
Het uit elkaar gaan met kinderen is een complexe situatie. Het inschakelen van professionele hulp, zoals een advocaat, mediator of therapeut, kan ouders helpen om de uitdagingen het hoofd te bieden en de best mogelijke regeling voor hun kinderen te treffen. Er zijn diverse organisaties die gespecialiseerde hulp bieden op het gebied van scheiding en co-ouderschap.
Nieuwe Beleidsmaatregelen
De Rijksoverheid heeft het programma "Scheiden zonder Schade" gestart om te onderzoeken hoe schade voor kinderen door een scheiding zoveel mogelijk voorkomen kan worden. Dit programma richt zich op het verbeteren van de kennis en vaardigheden van professionals en het ondersteunen van ouders bij het maken van goede afspraken.
Conclusie
Co-ouderschap na een relatiebeëindiging, ook voor niet-getrouwde ouders, is mogelijk en vaak wenselijk. Het vereist echter een goede communicatie, samenwerking en de bereidheid om het belang van het kind voorop te stellen. Het opstellen van een gedetailleerd ouderschapsplan is essentieel, evenals het inwinnen van professionele hulp indien nodig. De wettelijke kaders bieden een basis voor een eerlijke en rechtvaardige regeling, maar de uiteindelijke succes van co-ouderschap hangt af van de inspanningen van beide ouders om een positieve en stabiele omgeving voor hun kinderen te creëren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
