Donorschap en Ouderschap: Juridische Aspecten en Overwegingen
juni 29, 2025
Co-ouderschap, waarbij beide ouders na een scheiding actief betrokken blijven bij de opvoeding van hun kinderen, heeft aanzienlijke fiscale gevolgen. De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor de beoordeling van co-ouderschap, wat van invloed is op de belastingvoordelen waar gescheiden ouders aanspraak op kunnen maken. Dit artikel geeft een overzicht van de regels, de controlemechanismen en de mogelijke belastingvoordelen die co-ouderschap met zich meebrengt.
Wat wordt verstaan onder co-ouderschap?
Co-ouderschap is niet in de wet gedefinieerd, maar de Belastingdienst hanteert een duidelijke richtlijn. Om als co-ouder te worden beschouwd, moeten ouders een overeenkomst hebben om de dagelijkse opvang en opvoeding van hun kind ongeveer gelijk te verdelen. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt, bijvoorbeeld door een regeling waarbij de kinderen de ene week bij de ene ouder en de andere week bij de andere ouder verblijven, of door een verdeling waarbij de zorg minimaal drie dagen per week wordt verdeeld. Een formele overeenkomst, vastgelegd in een ouderschapsplan of echtscheidingsconvenant, is essentieel om de afspraken te documenteren en te onderbouwen.
Recentelijk zijn de criteria voor co-ouderschap versoepeld. Vroeger was het criterium 156 dagen per kalenderjaar bij elke ouder, maar vanaf 2023 geldt dat een kind in een herhalend ritme minimaal 78 dagen over een periode van zes maanden bij elke ouder moet verblijven. De dagdelen (ochtend, middag, avond) mogen hierbij worden opgeteld.
Controle door de Belastingdienst
De Belastingdienst controleert co-ouderschap vanwege de fiscale gevolgen. De dienst beoordeelt of aan de voorwaarden wordt voldaan door het opvragen van informatie over ouderschapsplannen en het vergelijken van opgegeven gegevens met de basisregistratie personen (BRP). Bij nieuwe aanvragen voor toeslagen wordt vaak een afschrift van het ouderschapsplan of een verklaring van beide ouders gevraagd, waarin wordt bevestigd dat aan de eisen van co-ouderschap wordt voldaan. De Belastingdienst richt zich primair op de formele vastlegging van de afspraken en minder op de daadwerkelijke naleving ervan, maar kan vragen stellen als er inconsistenties worden geconstateerd.
Belastingvoordelen van co-ouderschap
Co-ouderschap kan leiden tot aanzienlijke belastingvoordelen. Enkele van de belangrijkste zijn:
- Inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK): Beide ouders kunnen, indien ze aan de voorwaarden voldoen, de IACK aanvragen. De hoogte van de korting is afhankelijk van het arbeidsinkomen en de leeftijd. De tabel met inkomensgrenzen en bijbehorende kortingen kan op de website van de Belastingdienst worden geraadpleegd.
- Kinderbijslag: Bij co-ouderschap kunnen beide ouders recht hebben op 50% van de kinderbijslag, die door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) wordt uitbetaald. Ouders kunnen afspreken hoe de kinderbijslag wordt verdeeld.
- Kindgebonden budget (KGB): Het KGB kan worden aangevraagd door de ouder die de kinderbijslag ontvangt. In sommige gevallen kan het voordelig zijn om het KGB op naam van de minstverdienende partner aan te vragen, zodat het bedrag hoger uitvalt.
- Huurtoeslag: Beide ouders kunnen huurtoeslag aanvragen, waarbij het kind bij beide huishoudens mag worden meegeteld. Een verklaring co-ouderschap, ondertekend door beide ouders, is hierbij vereist.
- Kinderopvangtoeslag: Beide ouders kunnen kinderopvangtoeslag aanvragen voor maximaal 230 uur per kind per maand.
Verdeling van regelingen en toeslagen
Bij co-ouderschap zijn er verschillende manieren om regelingen en toeslagen te verdelen. Zo kunnen ouders afspreken om de kinderen ‘op papier’ over beide huishoudens te verdelen, zodat beide ouders meer kans hebben om in aanmerking te komen voor bepaalde regelingen. Bij één kind kan het voordelig zijn om het kind in te schrijven op het adres van de ouder met het laagste inkomen, om zo aanspraak te maken op een hoger bedrag aan toeslagen. Deze bedragen kunnen vervolgens onderling worden verrekend.
Het is belangrijk om te overwegen wie de kinderbijslag aanvraagt, aangezien het KGB vaak automatisch op dezelfde rekening wordt gestort. Ook kan het voordelig zijn om de kinderbijslag te laten delen, zodat beide ouders recht hebben op het KGB en de Alleenstaande Ouderkop (AOK).
Het ouderschapsplan: een essentieel document
Een goed opgesteld ouderschapsplan is essentieel bij co-ouderschap. Het ouderschapsplan moet duidelijk de afspraken over de opvang en opvoeding van het kind vastleggen. Het is raadzaam om de afspraken in het ouderschapsplan te laten controleren door een financieel deskundige om te voorkomen dat er fiscale voordelen worden gemist. Het ouderschapsplan moet minimaal vastleggen dat de zorg voor het kind ongeveer gelijk verdeeld is.
Verklaring co-ouderschap
Om aan te tonen dat er sprake is van co-ouderschap, kan een verklaring co-ouderschap worden opgesteld. Deze verklaring moet door beide ouders worden ondertekend en kan worden ingediend bij de Belastingdienst. Een professional kan helpen bij het opstellen van deze verklaring.
Tips voor een optimale fiscale situatie
- Verdeel de kinderen over beide huishoudens: Bij meerdere kinderen kan het fiscaal voordelig zijn om de kinderen over beide huishoudens te verdelen.
- Schrijf het kind in op het adres van de minstverdienende ouder: Bij één kind kan het voordelig zijn om het kind in te schrijven op het adres van de ouder met het laagste inkomen.
- Maak duidelijke afspraken in het ouderschapsplan: Zorg ervoor dat het ouderschapsplan duidelijk de afspraken over de opvang en opvoeding van het kind vastlegt.
- Win advies in: Raadpleeg een financieel deskundige om te optimaliseren van de fiscale situatie.
Let op: de Belastingdienst controleert!
De Belastingdienst kan de opgegeven gegevens controleren door het opvragen van informatie over ouderschapsplannen en het vergelijken van deze gegevens met de BRP. Het is daarom belangrijk om eerlijke en correcte informatie te verstrekken.
Conclusie
Co-ouderschap kan aanzienlijke fiscale voordelen opleveren voor gescheiden ouders. Het is echter belangrijk om de regels en voorwaarden van de Belastingdienst te kennen en om de afspraken over de opvang en opvoeding van het kind zorgvuldig vast te leggen in een ouderschapsplan. Door gebruik te maken van de beschikbare regelingen en toeslagen, kunnen ouders hun financiële situatie optimaliseren en ervoor zorgen dat hun kinderen de best mogelijke zorg krijgen. Het is aan te raden om tijdig advies in te winnen bij een financieel deskundige om te profiteren van alle beschikbare mogelijkheden.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
