Wanneer Kinderen Weigeren Omgang met een Ouder: Een Gids voor Ouders
juni 29, 2025
De komst van een baby is een bijzondere gebeurtenis, maar een scheiding tijdens de eerste levensjaren van een kind brengt extra uitdagingen met zich mee. Co-ouderschap, waarbij beide ouders betrokken blijven bij de opvoeding en verzorging, kan een goede oplossing zijn, maar vereist een zorgvuldige aanpak, vooral in de eerste maanden en jaren. Dit artikel biedt een overzicht van de overwegingen en aanbevelingen voor co-ouderschap met een baby, gebaseerd op inzichten in de ontwikkeling van jonge kinderen en de dynamiek van gescheiden ouders.
De behoefte van de baby voorop
De eerste prioriteit bij een scheiding met een baby is het begrijpen van de behoeften van het kind. Een baby heeft behoefte aan stabiliteit, een veilige omgeving en een consistente verzorging. Dit omvat regelmatige voeding, slaap en affectie. De manier waarop ouders deze behoeften invullen, heeft invloed op de scheiding en de gemaakte keuzes. Het is belangrijk om rekening te houden met de tijden en de manier van voeden, en om te bespreken hoe dit geregeld zal worden na de scheiding. In sommige gevallen kan het overwogen worden om borstvoeding te stoppen, afhankelijk van de praktische haalbaarheid en de wensen van de moeder. De voeding kan een belangrijke factor zijn bij het indelen van de zorg, omdat dit van invloed is op het halen en brengen van de baby. Ook de werktijden en het slaapritme van de baby moeten in overweging worden genomen bij het maken van afspraken. Het is raadzaam om afspraken te maken waarbij het brengen of halen van de baby plaatsvindt op momenten dat de baby schoon is en net gevoed is.
Hechting en de rol van beide ouders
Hechting is cruciaal voor de ontwikkeling van een kind. In de eerste drie jaar van het leven legt een kind de basis voor een veilige hechting, wat essentieel is voor alle latere relaties. Een stabiele en harmonische relatie tussen ouders, waarin sensitief en responsief wordt gereageerd op de behoeften van het kind, bevordert een veilige hechting. Het is belangrijk dat een kind minimaal één vaste verzorger heeft, maar uit onderzoek blijkt dat het ook in het belang van het kind is als beide ouders betrokken zijn bij de dagelijkse verzorging en opvoeding. Dit betekent dat beide ouders de kans moeten krijgen om een band op te bouwen met de baby en een actieve rol te spelen in het leven van het kind.
De eerste maanden: de 4e trimester
De eerste drie maanden na de geboorte worden vaak het ‘vierde trimester’ genoemd. Baby en moeder hebben in deze periode een sterke lichamelijke band. Hoewel de vader uiteraard voor de baby kan zorgen, zoals knuffelen, verschonen en in slaap wiegen, is het belangrijk dat de moeder zoveel mogelijk in de buurt is. Afspraken zouden idealiter in het huis van de moeder plaatsvinden, bij voorkeur een paar keer per week voor een uur. Dit bevordert de hechting tussen moeder en kind en biedt de vader de mogelijkheid om geleidelijk aan een band op te bouwen.
Van 3 tot 9 maanden: frequente, korte contacten
Ook in de periode van 3 tot 9 maanden geldt dat frequente, korte contacten de voorkeur hebben boven minder frequente, lange contacten. Een langdurige scheiding van de moeder wordt over het algemeen afgeraden. Als de vader niet eerder betrokken was bij de verzorging of als de baby hem al een tijdje niet heeft gezien, is het raadzaam om af te spreken bij de moeder thuis. De band kan worden opgebouwd door de baby in bad te doen, in bed te stoppen, eten te geven en vooral veel te knuffelen. Zodra de vader de verzorging onder de knie heeft en de baby goed op hem reageert, kan de tijd worden verlengd. Als de vader vanaf het begin regelmatig betrokken was, kan de moeder in deze periode eventueel even weggaan of de baby een paar uur meenemen naar zijn eigen huis.
Van 9 tot 18 maanden: regelmaat en herkenning
Tussen de 9 en 18 maanden kunnen kinderen nog steeds bang worden als de moeder afwezig is en niet getroost kan worden. Veel baby’s zijn in deze periode eenkennig. Voor een gezonde hechting is het belangrijk dat er regelmatig contact is met de vader, minstens iedere 3 tot 4 dagen. Als de vader niet eerder betrokken was bij de verzorging of als de baby hem een poosje niet heeft gezien, is het verstandig om in het begin een paar keer per week op bezoek te komen en wat zorgtaken op zich te nemen. Korte bezoekjes op vaste tijdstippen met bekende rituelen kunnen helpen om de baby zich veilig te laten voelen.
Co-ouderschap: wanneer is het haalbaar?
Co-ouderschap, waarbij de kinderen evenveel tijd bij beide ouders doorbrengen, is niet altijd geschikt, vooral niet in de eerste levensjaren. Het is belangrijk om te overwegen of beide ouders in staat zijn om goed te communiceren en de zorg- en opvoedingstaken eerlijk te verdelen. Factoren zoals de woonafstand, de werkschema’s en de bereidheid om samen te werken spelen een belangrijke rol. Voor vaders die pas na de geboorte van het kind uit elkaar gaan, kan het verstandig zijn om niet direct te streven naar een strikte 50/50 regeling, maar om geleidelijk aan de zorgtaken uit te breiden, bijvoorbeeld vanaf 9 maanden. Consistentie en voorspelbaarheid zijn essentieel.
Praktische overwegingen en het ouderschapsplan
Bij een scheiding met een baby zijn er veel praktische zaken waar rekening mee moet worden gehouden, zoals de kinderalimentatie, de aanschaf van babybenodigdheden en de oppas. Het is belangrijk om deze zaken goed te regelen en om afspraken vast te leggen in een ouderschapsplan. In dit plan kunnen ook afspraken worden gemaakt over de manier van opvoeden en de rol van beide ouders. Het is raadzaam om bij het maken van het ouderschapsplan verder vooruit te denken dan de babytijd en rekening te houden met de toekomstige behoeften van het kind.
De invloed van de rechtbank
Als ouders er niet uitkomen, kan de rechtbank een omgangsregeling vaststellen. Bij jonge kinderen is het belangrijk dat de regeling in het belang van het kind wordt vastgesteld, met aandacht voor de hechting en de ontwikkeling. Rechters houden er rekening mee dat jonge kinderen baat hebben bij een stabiele omgeving en regelmatige contacten met beide ouders. Recent onderzoek suggereert dat jonge kinderen prima in twee huizen kunnen opgroeien, mits er aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Belangrijke aandachtspunten
- Stel het kind centraal: Alle beslissingen moeten in het belang van het kind worden genomen.
- Ga met het kind in gesprek: Luister naar de wensen en behoeften van het kind.
- Maak duidelijke afspraken: Zorg voor een helder en realistisch ouderschapsplan.
- Wees consistent en voorspelbaar: Een vast ritme en herkenbare situaties bieden het kind veiligheid.
- Blijf communiceren: Een goede communicatie tussen de ouders is essentieel voor een succesvolle co-ouderschap.
Conclusie
Co-ouderschap met een jonge baby is een uitdaging, maar kan zeker succesvol zijn. Het vereist een zorgvuldige aanpak, waarbij de behoeften van de baby centraal staan en beide ouders bereid zijn om samen te werken. Door rekening te houden met de ontwikkelingsfase van het kind, duidelijke afspraken te maken en een stabiele omgeving te creëren, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun baby een gezonde en evenwichtige ontwikkeling doormaakt, ondanks de scheiding. Het is belangrijk om te onthouden dat elke situatie uniek is en dat er geen one-size-fits-all oplossing bestaat. Maatwerk en flexibiliteit zijn essentieel.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
