Co-Ouderschap in Tijden van Beperkingen: Richtlijnen en Overwegingen
juni 28, 2025
Co-ouderschap is een steeds vaker voorkomende vorm van opvoeding na een scheiding of beëindiging van een relatie. Het omvat een zorgregeling waarbij beide ouders de verzorging en opvoeding van hun kind(eren) zoveel mogelijk gelijk verdelen. Deze regeling brengt praktische, juridische en financiële overwegingen met zich mee, waar ouders zich bewust van moeten zijn. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste aspecten van co-ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie.
Co-ouderschap houdt in dat kinderen na een scheiding afwisselend bij beide ouders verblijven. De verdeling kan variëren, van een wekelijkse afwisseling tot een regeling waarbij de kinderen de even en oneven weken bij een andere ouder verblijven. Een essentieel aspect is dat het kind minimaal 156 dagen per kalenderjaar bij beide ouders doorbrengt, wat neerkomt op een aanzienlijke betrokkenheid van beide ouders in het dagelijks leven van het kind. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap meer is dan alleen gezamenlijk ouderlijk gezag; het vereist een actieve en gelijkwaardige verdeling van de zorg en opvoeding.
Bij co-ouderschap rijst vaak de vraag waar een kind officieel ingeschreven moet worden bij de gemeente. Wettelijk gezien kan een kind slechts op één adres staan ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit adres wordt beschouwd als de hoofdverblijfplaats van het kind. In de praktijk betekent dit dat ouders in overleg moeten bepalen waar het kind wordt ingeschreven, aangezien dit gevolgen kan hebben voor toeslagen, kinderbijslag en gemeentelijke voorzieningen. Het is raadzaam om deze afspraken goed te documenteren. Als een ouder verhuist, moet de nieuwe adresgegevens worden doorgegeven aan de gemeente, wat de hoofdverblijfplaats van het kind kan beïnvloeden.
Co-ouderschap heeft aanzienlijke financiële implicaties. Omdat beide ouders de zorg en opvoeding van het kind delen, worden de kosten hiervan ook in principe gelijk verdeeld. Voor de Belastingdienst is het van belang te weten bij wie het kind is ingeschreven, omdat dit bepaalt wie in aanmerking komt voor bepaalde toeslagen, zoals het kindgebonden budget en huurtoeslag. In sommige gevallen kunnen beide ouders in aanmerking komen voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting, afhankelijk van de verdeling van de zorg en de gemaakte afspraken. Het openen van een gezamenlijke bankrekening voor de kosten van de kinderen kan een praktische oplossing zijn om de financiën overzichtelijk te houden.
De verplichting tot het betalen van kinderalimentatie kan veranderen bij co-ouderschap. Als de ouders ongeveer gelijke kosten maken voor de verzorging en opvoeding van het kind, kan het zijn dat er geen of slechts een beperkte alimentatie verschuldigd is. Echter, als één ouder minder verdient, kan de andere ouder verplicht zijn om alimentatie te betalen om het verschil in kosten te compenseren. De hoogte van de alimentatie wordt bepaald aan de hand van de inkomens van beide ouders en de kosten van de opvoeding.
Het is essentieel om alle afspraken over co-ouderschap vast te leggen in een ouderschapsplan. Dit plan bevat afspraken over de zorgregeling, alimentatie, vakanties, onderwijs en andere belangrijke aspecten van de opvoeding. Als ouders scheiden of uit elkaar gaan, zijn ze verplicht om een ouderschapsplan te maken. Dit plan moet worden ondertekend door beide ouders en kan, afhankelijk van de situatie, worden ingediend bij de rechtbank. Het ouderschapsplan biedt duidelijkheid en voorkomt misverstanden in de toekomst.
Het is mogelijk om een ouderschapsovereenkomst met keuze voor fiscaal co-ouderschap kosteloos te laten registreren. Dit kan via een scheidingsprofessional, die de registratie eenvoudig per e-mail kan regelen bij het bevoegde registratiekantoor. Registratie kan van belang zijn voor de fiscale voordelen die aan co-ouderschap verbonden zijn.
Om te bewijzen dat er sprake is van co-ouderschap, moet worden aangetoond dat het kind ten minste 3 hele dagen per week bij elke ouder verblijft. De dagen hoeven niet aaneengesloten te zijn en kunnen over de week worden verdeeld. De Belastingdienst beoordeelt dit aan de hand van een herhalend ritme, waarbij het kind minimaal 156 dagen per kalenderjaar bij elke ouder moet verblijven.
Co-ouderschap is niet altijd eenvoudig. Het vereist een goede communicatie en bereidheid tot samenwerking tussen de ouders. Als er sprake is van conflicten of een slechte communicatie, kan co-ouderschap belastend zijn voor het kind. Het is belangrijk om te overwegen of co-ouderschap in zo'n situatie wel de beste optie is. Indien nodig kan een mediator worden ingeschakeld om te helpen bij het maken van afspraken en het oplossen van conflicten.
Afspraken over co-ouderschap kunnen in de loop der tijd worden aangepast. Als de omstandigheden veranderen, kunnen ouders in overleg besluiten om de zorgregeling aan te passen. Deze aanpassingen moeten worden vastgelegd in een nieuw of aangepast ouderschapsplan. Als ouders er samen niet uitkomen, kan de rechter worden gevraagd om een beslissing te nemen.
Bij co-ouderschap wordt de kinderbijslag in principe gelijk verdeeld tussen beide ouders. De SVB (Sociale Verzekeringsbank) kan de kinderbijslag uitbetalen aan één ouder, waarna deze de helft aan de andere ouder overmaakt. Als ouders dit anders willen regelen, kunnen ze dit schriftelijk vastleggen.
In gevallen waarin ouders er niet in slagen om zelf afspraken te maken, kan de rechtbank worden ingeschakeld. De rechtbank kan een beslissing nemen over de zorgregeling, alimentatie en andere belangrijke aspecten van de opvoeding. Mediation kan een waardevol alternatief zijn voor een rechtszaak. Een mediator helpt ouders om samen tot een oplossing te komen die in het belang is van het kind.
Co-ouderschap is een complexe maar vaak succesvolle manier om kinderen na een scheiding of beëindiging van een relatie op te voeden. Het vereist een goede communicatie, samenwerking en bereidheid tot compromissen van beide ouders. Door de juridische en financiële aspecten zorgvuldig te overwegen en afspraken vast te leggen in een ouderschapsplan, kunnen ouders een stabiele en liefdevolle omgeving creëren voor hun kinderen. Het is van belang om te onthouden dat het welzijn van het kind altijd voorop moet staan.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet