Co-ouderschap met jonge kinderen: mogelijkheden en overwegingen
juni 28, 2025
Parallel ouderschap is een vorm van co-ouderschap die steeds vaker wordt overwogen na een scheiding of wanneer samenwerking tussen ouders moeilijk is. Deze benadering kenmerkt zich door een verminderde directe interactie en onafhankelijke besluitvorming door beide ouders, met als doel een stabiele en conflictarme omgeving voor de kinderen te creëren. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van parallel ouderschap, de kenmerken, de potentiële voordelen en de overwegingen die van belang zijn bij de implementatie ervan.
Parallel ouderschap houdt in dat ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder dat zij dit onderling afstemmen. De communicatie tussen de ouders is minimaal en beperkt zich tot noodzakelijke informatie over de kinderen. Elke ouder heeft een eigen huishouden en neemt zelfstandig beslissingen over de opvoeding tijdens de tijd dat de kinderen bij hen verblijven. Deze vorm van ouderschap wordt vaak gezien als een alternatief voor coöperatief ouderschap, wanneer samenwerking niet mogelijk is. Het is een methodiek die door hulpverlening en jeugdbescherming wordt gehanteerd bij conflictueuze situaties na scheiding.
Het concept werd in 2009 geïntroduceerd door Lieve Cottyn en wordt omschreven als een situatie waarin beide huishoudens geheel los van elkaar bestaan, met weinig communicatie of emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Het is belangrijk te benadrukken dat parallel ouderschap niet betekent dat ouders geen verantwoordelijkheid meer dragen voor de opvoeding van hun kinderen, maar eerder dat zij deze verantwoordelijkheid op een onafhankelijke manier invullen.
Verschillende kenmerken definiëren parallel ouderschap. Ouders communiceren onregelmatig of alleen in noodgevallen. Communicatie verloopt vaak via e-mail, whatsapp, een derde persoon of een speciaal schrift. De twee gezinnen hebben zo min mogelijk met elkaar te maken en elke ouder neemt eigen beslissingen over de kinderen, zolang deze zich in het huis van die ouder bevinden. Ouders zetten zich los van elkaar in voor de belangen van de kinderen. Overgangen tussen de huizen vinden plaats op een neutrale plek, met minimale communicatie tussen de ouders, of via de school. Beide ouders houden zich aan de afspraken in het ouderschapsplan, en bij geschillen wordt vaak een externe instantie ingeschakeld.
Een belangrijk aspect is dat ouders de verantwoordelijkheid voor hun eigen ouderschap nemen en zich niet bemoeien met de opvoedmethoden van de andere ouder. Er is een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden en er wordt gestreefd naar stabiliteit en voorspelbaarheid voor de kinderen.
Parallel ouderschap kan een geschikte oplossing zijn wanneer ouders niet in staat zijn om effectief te communiceren of samen te werken. Dit kan het geval zijn bij een slechte relatie, veel conflicten of een gebrek aan vertrouwen. Het is vooral relevant in situaties waarin voortdurende pogingen tot co-ouderschap leiden tot verdere escalatie en stress voor alle betrokkenen.
Het is echter belangrijk om te erkennen dat parallel ouderschap niet voor elk gezin geschikt is. Het vereist een hoge mate van zelfdiscipline en de bereidheid om de behoeften van de kinderen boven de eigen gevoelens te stellen. Het is essentieel dat beide ouders in staat zijn om zich aan de afspraken te houden en de andere ouder te respecteren, ondanks eventuele persoonlijke verschillen.
Hoewel parallel ouderschap niet de meest ideale vorm van ouderschap is, kan het wel degelijk voordelen bieden. Een van de belangrijkste voordelen is de vermindering van conflicten tussen de ouders. Door de beperkte interactie en onafhankelijke besluitvorming wordt de kans op ruzies en spanningen aanzienlijk verkleind. Dit kan een positieve invloed hebben op het welzijn van de kinderen, die niet langer getuige hoeven te zijn van conflicten tussen hun ouders.
Parallel ouderschap kan ook stabiliteit bieden aan kinderen, doordat zij regelmatig tijd met beide ouders kunnen doorbrengen. Het stelt ouders in staat om zich te concentreren op hun eigen leven en hun eigen relatie met hun kinderen, zonder dat zij constant hoeven te onderhandelen of compromissen te sluiten met de andere ouder. Bovendien kan het kinderen in staat stellen om individuele relaties met elke ouder te ontwikkelen.
Ondanks de potentiële voordelen zijn er ook uitdagingen en overwegingen verbonden aan parallel ouderschap. Een van de belangrijkste uitdagingen is het handhaven van een consistente opvoeding voor de kinderen. Omdat elke ouder zijn eigen regels en routines heeft, kan het voor kinderen verwarrend zijn om te schakelen tussen twee verschillende huishoudens.
Het is daarom belangrijk om duidelijke afspraken te maken over belangrijke aspecten van de opvoeding, zoals bedtijd, huiswerk en discipline. Deze afspraken moeten in een ouderschapsplan worden vastgelegd en door beide ouders worden nageleefd.
Een andere uitdaging is de communicatie over de kinderen. Hoewel de directe interactie tussen de ouders beperkt is, is het nog steeds belangrijk om informatie uit te wisselen over de gezondheid, het welzijn en de ontwikkeling van de kinderen. Dit kan bijvoorbeeld via e-mail, een gedeeld document of een derde persoon.
Een specifieke vorm van parallel ouderschap is parallel solo ouderschap (PSO). Hierbij zijn beide ouders fundamenteel ankers voor het kind, maar functioneren ze volledig onafhankelijk van elkaar. De focus ligt op het eigen ouderschap en het creëren van een stabiele omgeving voor het kind, zonder afhankelijk te zijn van de andere ouder. PSO kan een uitkomst bieden voor ouders die na een scheiding nog steeds veel conflicten ervaren en moeite hebben om samen te werken.
Een traject van parallel solo ouderschap duurt doorgaans 6 tot 8 maanden en bestaat uit ongeveer 10 gesprekken met een hulpverlener. Met toestemming van de ouders kunnen er ook gesprekken met de kinderen plaatsvinden, om hun beleving te verkennen en hen een stem te geven.
In sommige gevallen kan een onafhankelijke derde persoon, zoals een bemiddelaar, een rol spelen bij parallel ouderschap. Een bemiddelaar kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan, het oplossen van conflicten en het ondersteunen van het contact tussen ouders. Dit kan vooral nuttig zijn wanneer ouders het niet eens kunnen worden over belangrijke beslissingen over het kind.
Een ouderschapsplan is essentieel bij parallel ouderschap. Het ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst waarin de afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen zijn vastgelegd. Het plan bevat onder meer informatie over de verblijfsregeling, de ouderbijdragen, de communicatie tussen de ouders en de besluitvorming over belangrijke zaken.
Het is belangrijk dat het ouderschapsplan duidelijk, gedetailleerd en realistisch is. Beide ouders moeten het plan volledig begrijpen en ermee instemmen. Het ouderschapsplan kan worden opgesteld met behulp van een advocaat, een mediator of een andere deskundige.
Parallel ouderschap is een vorm van co-ouderschap die een oplossing kan bieden voor ouders die niet in staat zijn om effectief samen te werken. Het kenmerkt zich door een verminderde directe interactie en onafhankelijke besluitvorming, met als doel een stabiele en conflictarme omgeving voor de kinderen te creëren. Hoewel het niet de meest ideale vorm van ouderschap is, kan het wel degelijk voordelen bieden, zoals de vermindering van conflicten en de stabiliteit voor de kinderen. Het is echter belangrijk om de uitdagingen en overwegingen in overweging te nemen en een duidelijk ouderschapsplan op te stellen. Parallel ouderschap vereist een hoge mate van zelfdiscipline en de bereidheid om de behoeften van de kinderen boven de eigen gevoelens te stellen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet