Co-ouderschap: Een Gids voor Ouders en Bemiddeling

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die steeds vaker wordt overwogen na een scheiding of beëindiging van een relatie. Het omvat alle aspecten van gezamenlijk ouderschap, waaronder verblijf, gezag en alimentatie. Dit artikel biedt een overzicht van co-ouderschap, de verschillende vormen, de bemiddelingsprocessen en de belangrijke overwegingen voor ouders. De informatie is gebaseerd op de principes en praktijken die door verschillende bemiddelingsinstanties en deskundigen worden gehanteerd.

Wat is Co-ouderschap?

Co-ouderschap impliceert dat beide ouders, ondanks het beëindigen van hun relatie, samen verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Dit betekent dat zij samen beslissingen nemen over belangrijke zaken, zoals onderwijs, gezondheid en vrijetijdsbesteding. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap altijd bestaat, zelfs als de praktische invulling ervan varieert. Zelfs bij een regeling waarbij kinderen voornamelijk bij één ouder verblijven, blijven beide ouders verantwoordelijk voor de opvoeding.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende vormen van co-ouderschap. Verblijfsco-ouderschap, ook wel bilocatie genoemd, houdt in dat kinderen ongeveer evenveel tijd bij beide ouders doorbrengen. Parallel ouderschap daarentegen, kenmerkt zich door een meer onafhankelijke opvoeding door beide ouders, met weinig communicatie en overleg.

De Bemiddelingsprocedure

Wanneer ouders uit elkaar gaan en een co-ouderschapsregeling willen treffen, is bemiddeling vaak een effectieve manier om tot een overeenkomst te komen. Bemiddeling biedt een veilige omgeving waarin ouders, met de hulp van een neutrale bemiddelaar, kunnen onderhandelen over de afspraken met betrekking tot hun kinderen.

De bemiddelingsprocedure kent een aantal belangrijke principes. Ten eerste nemen alle partijen vrijwillig deel. Niemand kan gedwongen worden tot bemiddeling. Ten tweede kan elke deelnemer op elk moment besluiten te stoppen met de bemiddeling. Ten derde vereist bemiddeling een serieuze inspanning van beide ouders, waaronder aanwezigheid bij gesprekken, het verstrekken van informatie en het respectvol communiceren. Tijdens de bemiddeling mag geen nieuwe juridische procedure worden gestart.

Een bemiddelaar helpt ouders om eerlijk en helder te communiceren, luistert naar elkaar en houdt het belang van de kinderen voor ogen. De bemiddelaar geeft informatie en ondersteunt ouders bij het onderhandelen en het maken van afspraken over verblijf, alimentatie en communicatie.

De Rol van Specialisten

In sommige gevallen kan het nuttig zijn om naast een bemiddelaar ook andere specialisten te betrekken. Bijvoorbeeld, als de kinderen jong zijn, kunnen specialisten het gesprek met hen aangaan en rapporteren over hun wensen en behoeften. Wanneer er sprake is van complexe emotionele problemen, kan een kinder- en jeugdpsycholoog worden ingeschakeld. Deze psycholoog kan de ouders begeleiden en ondersteunen bij het omgaan met de emotionele gevolgen van de scheiding voor de kinderen. Een combinatie van juridische en psychologische hulpverlening kan de procedure versnellen en tot betere resultaten leiden.

Voorwaarden voor een Succesvol Co-ouderschap

Voor een succesvol co-ouderschap is het essentieel dat ouders in staat zijn om op een verantwoordelijke manier en in het belang van de kinderen overleg te plegen. Ze moeten elkaar respecteren en de wijze en invulling van de opvoeding en verzorging duidelijk en consistent naleven. Het is belangrijk dat ouders elkaar niet afvallen en samenwerken om een stabiele en liefdevolle omgeving voor hun kinderen te creëren.

Een goede communicatie is cruciaal. Ouders moeten regelmatig met elkaar communiceren, rechtstreeks of via de telefoon, en samen belangrijke beslissingen nemen. Ze moeten samenwerken om problemen op te lossen en activiteiten te plannen. Het is ook belangrijk dat er nog momenten zijn van samenkomen van het oude gezin, bijvoorbeeld bij schoolgesprekken.

Het Ouderschapsplan

Een ouderschapsplan is een document waarin alle afspraken over de co-ouderschapsregeling worden vastgelegd. Het plan bevat informatie over verblijf, alimentatie, communicatie, besluitvorming en andere relevante zaken. Het ouderschapsplan dient als basis voor de co-ouderschapsregeling en helpt ouders om conflicten te voorkomen.

Het is raadzaam om het ouderschapsplan te laten homologeren door de rechtbank. Homologatie betekent dat de rechtbank de overeenkomst goedkeurt en uitvoerbaar maakt. Dit biedt zekerheid en maakt het mogelijk om de afspraken af te dwingen in geval van een conflict.

De Belangen van het Kind Voorop

Bij alle beslissingen met betrekking tot co-ouderschap moet het belang van het kind voorop staan. Ouders moeten zich realiseren dat een scheiding een ingrijpende gebeurtenis is voor kinderen en dat zij behoefte hebben aan stabiliteit, veiligheid en liefde. Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij het proces en hun wensen en behoeften te respecteren.

Ouders moeten proberen om een regeling te treffen die voor alle betrokkenen aanvaardbaar is en die de kinderen in staat stelt om een goede relatie met beide ouders te onderhouden. Het is belangrijk om te onthouden dat de beste verblijfsregeling de regeling is waarover ouders een akkoord hebben, omdat kinderen behoefte hebben aan ouders die samenwerken en veiligheid bieden.

Wanneer Bemiddeling Niet Voldoende Is

In sommige gevallen kan bemiddeling niet voldoende zijn om tot een overeenkomst te komen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als er sprake is van ernstige conflicten, misbruik of verwaarlozing. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om de zaak aan de rechtbank voor te leggen. De rechtbank zal dan een beslissing nemen over de co-ouderschapsregeling, rekening houdend met het belang van het kind.

Alternatieve Vormen van Bemiddeling

Naast traditionele bemiddeling zijn er ook andere vormen van bemiddeling beschikbaar. Parallel-solo ouderschap is een vorm waarbij ouders afzonderlijk van elkaar begeleiding krijgen, terwijl ze toch samenwerken aan een co-ouderschapsregeling. Er zijn ook bemiddelaars die gespecialiseerd zijn in het werken met kinderen en die de kinderen actief betrekken bij het bemiddelingsproces.

Conclusie

Co-ouderschap is een complexe maar vaak waardevolle manier om het ouderschap na een scheiding te organiseren. Het vereist een serieuze inspanning van beide ouders, een goede communicatie en een focus op het belang van de kinderen. Bemiddeling kan een effectief middel zijn om tot een overeenkomst te komen, maar het is belangrijk om te onthouden dat het uiteindelijke doel is om een stabiele en liefdevolle omgeving voor de kinderen te creëren. Het is essentieel dat ouders samenwerken en elkaar respecteren, zodat de kinderen kunnen opgroeien met beide ouders in hun leven.

Bronnen

1. Orato.be: https://www.orato.be/scheiding/co-ouderschap/
2. Neo Bemiddeling: https://www.neobemiddeling.be/blog/co-ouderschap-weigeren-tegenhouden-zijn-er-geldige-redenen
3. Kind Centraal: https://kindcentraal.org/ouderschapsbemiddeling-na-echtscheiding/
4. NJI: https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
5. All Family: https://allfamily.nl/subsubmenu/psychologische-bemiddeling/
6. CAW: https://www.caw.be/hoe-wij-helpen/begeleiding/relatie-gezin-omgeving/scheidings-en-ouderschapsbemiddeling/
7. Resolve Visie: https://resolvevisie.nl/scheidingsbemiddeling/co-ouderschap/
8. iHub: https://www.ihub.nl/aanbod/ouderschap-blijft
9. De Gezinsmanager: https://www.degezinsmanager.nl/diensten/ouderschapsbemiddeling/
10. Professionele Mediators: https://professionelemediators.nl/blog/co-ouderschap-of-omgangsregeling-waarvoor-kiest-u/
11. Bemiddelaar bij Echtscheiding: https://www.bemiddelaarbijechtscheiding.nl/publicaties/co-ouderschap-de-voor-en-de-nadelen/