Co-ouderschap met Jonge Kinderen: Een Gids voor Ouders
juni 28, 2025
Co-ouderschap, waarbij ouders na een scheiding de zorg en opvoeding van hun kinderen gelijkmatig verdelen, heeft aanzienlijke gevolgen voor de fiscale situatie van beide ouders. De Belastingdienst hanteert specifieke criteria bij de beoordeling van co-ouderschap, wat kan leiden tot belastingvoordelen. Dit artikel biedt een overzicht van de regels, controlemechanismen en mogelijke voordelen, gebaseerd op recente informatie.
Co-ouderschap is niet in de wet gedefinieerd, maar de Belastingdienst hanteert een duidelijke richtlijn. Om als co-ouder te worden beschouwd, moeten ouders een overeenkomst hebben om de dagelijkse opvang en opvoeding van hun kind ongeveer gelijk te verdelen. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt. De meest voorkomende vormen zijn dat een kind minimaal drie volledige dagen per week bij elke ouder verblijft, of om en om een week bij elke ouder [1, 4, 9]. Vakanties worden meegerekend bij de beoordeling; een gelijke verdeling van de zorg tijdens vakanties is ook van belang [1, 8]. Vanaf 2023 geldt dat een kind in een herhalend ritme minimaal 78 dagen over een periode van zes maanden bij elke ouder moet verblijven, waarbij dagdelen (ochtend, middag, avond) kunnen worden opgeteld [1].
Bij co-ouderschap kunnen ouders profiteren van verschillende fiscale regelingen. De belangrijkste zijn de inkomensafhankelijke combinatiekorting, de kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget [8, 9].
De inkomensafhankelijke combinatiekorting is een korting op de inkomstenbelasting voor werkende ouders die de zorg voor hun kind combineren [9]. Om in aanmerking te komen, moet het kind geboren zijn na 31 december 2008, minimaal zes maanden per jaar bij de ouder ingeschreven staan, en het arbeidsinkomen van de ouder hoger zijn dan € 5.153 per jaar [9]. Het is belangrijk op te merken dat er specifieke voorwaarden gelden als er een fiscaal partner is [9].
Hoewel niet specifiek benoemd in de context van co-ouderschap, is de kinderopvangtoeslag een relevante regeling voor werkende ouders. Informatie over het aanvragen en wijzigen van toeslagen is beschikbaar via ‘Mijn toeslagen’ op de website van de Belastingdienst [2].
Het kindgebonden budget is een andere toeslag die ouders kunnen ontvangen, afhankelijk van hun inkomen en het aantal kinderen [8].
De Belastingdienst controleert co-ouderschap door de informatie te vergelijken die ouders aanleveren met de gegevens van werkgevers, het UWV en pensioenmaatschappijen [4]. Als er discrepanties zijn, kan de Belastingdienst vragen om nadere uitleg [4]. Hoewel de Belastingdienst zich primair richt op de formele vastlegging van de afspraken, is het niet uitgesloten dat er in sommige gevallen een controle plaatsvindt op de werkelijke situatie, bijvoorbeeld als er signalen zijn dat de afspraken niet worden nageleefd [1]. De Belastingdienst kan ook de inschrijving van het kind in het bevolkingsregister controleren [4].
Wanneer kinderen in een co-ouderschap bij beide ouders wonen, moet er een keuze worden gemaakt op welk adres ze staan ingeschreven [4]. Het is mogelijk om kinderen afwisselend op het adres van beide ouders in te schrijven [4]. Een adreswijziging moet altijd worden doorgegeven aan de gemeente, waarna de Belastingdienst automatisch op de hoogte wordt gesteld [2].
Bij co-ouderschap wordt vaak een maximale alimentatiebijdrage van 35% van de behoefte van het kind gehanteerd [4]. Het bedrag dat daadwerkelijk betaald moet worden, wordt berekend na aftrek van de zorgkorting [4].
Bij een scheiding is het belangrijk om een aantal praktische zaken te regelen met betrekking tot de Belastingdienst [2]. Dit omvat het zorgdragen voor een eigen DigiD, het controleren van het rekeningnummer voor toeslagen en belastingteruggaven, en het doorgeven van een adreswijziging [2]. Het is ook mogelijk om in het jaar van de scheiding nog gezamenlijk belastingaangifte te doen, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan [2].
Ouders zijn geen fiscale partners meer zodra het verzoek tot scheiding is ingediend en ze niet meer op hetzelfde adres staan ingeschreven [2]. Zolang beide ouders op hetzelfde adres staan ingeschreven, blijven ze elkaars fiscale partners [2].
De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitbetaling van toeslagen, zoals de huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget [2]. Als er te veel toeslag is ontvangen, is de aanvrager verantwoordelijk voor de terugbetaling, en ook de toeslagpartner indien van toepassing [2].
Duidelijke afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen zijn essentieel bij co-ouderschap [5]. Deze afspraken moeten zorgvuldig worden vastgelegd en gedocumenteerd om te voldoen aan de criteria van de Belastingdienst en om eventuele problemen in de toekomst te voorkomen [1].
De hoogte van de belastingvoordelen is afhankelijk van de verdeling van de zorgtaken. Hoewel er geen strikte regels zijn over de verdeling, is het belangrijk dat de zorgtaken min of meer gelijk verdeeld zijn om in aanmerking te komen voor de fiscale voordelen [4].
In 2025 zullen de huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget worden verhoogd [8]. Het is raadzaam om op de hoogte te blijven van deze wijzigingen om optimaal te profiteren van de beschikbare regelingen [8].
Gezien de complexiteit van de fiscale regels rondom co-ouderschap, is het raadzaam om advies in te winnen bij een deskundige op het gebied van scheidingen en belastingzaken [1]. Een deskundige kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan, het aanvragen van toeslagen en het optimaliseren van de fiscale situatie [1].
De FIOD (Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst) is de dienst die zich bezighoudt met het bestrijden van belastingfraude en andere financiële delicten [6]. Het is belangrijk om te allen tijde eerlijk en correct te zijn in de belastingaangifte om problemen met de FIOD te voorkomen [6].
De inkomstenbelasting in Nederland is verdeeld in drie boxen: box 1 (inkomen uit werk en woning), box 2 (inkomen uit aanmerkelijk belang) en box 3 (inkomen uit sparen en beleggen) [3]. De regels en tarieven voor elke box zijn verschillend [3].
Co-ouderschap biedt ouders na een scheiding de mogelijkheid om de zorg en opvoeding van hun kinderen gelijkmatig te verdelen. Dit kan leiden tot aanzienlijke fiscale voordelen, zoals de inkomensafhankelijke combinatiekorting, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Het is echter belangrijk om de regels van de Belastingdienst te kennen en te voldoen aan de criteria voor co-ouderschap. Duidelijke afspraken, correcte adresregistratie en professioneel advies kunnen helpen om optimaal te profiteren van de beschikbare regelingen en om problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet