Co-ouderschap: Praktische en Juridische Aspecten voor Ouders
juni 28, 2025
Ouderschapsverlof biedt werkende ouders de mogelijkheid om meer tijd door te brengen met hun kinderen tot hun achtste levensjaar. Dit verlof is een wettelijk recht, maar de details omtrent aanvraag, duur, en betaalde verlofuren kunnen complex zijn. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste aspecten van ouderschapsverlof, gebaseerd op de huidige regelgeving en praktische overwegingen.
Ouderschapsverlof is een verlofvorm die ouders de gelegenheid biedt om de opvoeding van hun kind(eren) te combineren met hun werk. Het is in principe onbetaald verlof, hoewel er mogelijkheden zijn voor betaald ouderschapsverlof, met name in het eerste levensjaar van het kind. Het recht op ouderschapsverlof geldt tot het kind acht jaar oud is, met uitzondering van situaties waarin de cao andere afspraken bevat. Zowel moeders als vaders hebben recht op ouderschapsverlof, en voor meerlingen geldt dit recht per kind.
De duur van het ouderschapsverlof is afhankelijk van het aantal uren dat de ouder per week werkt. De wetgeving stelt dat ouders recht hebben op 26 keer het aantal uren dat zij per week werken. Voor een werknemer die 36 uur per week werkt, komt dit neer op 936 uur ouderschapsverlof. Dit kan worden omgezet in een totale verlofperiode van weken of maanden, afhankelijk van de gekozen indeling.
De aanvraag voor ouderschapsverlof verloopt rechtstreeks via de werkgever. Het is raadzaam om de plannen eerst informeel te bespreken met de werkgever of leidinggevende om verrassingen te voorkomen. De aanvraag moet schriftelijk worden ingediend, per brief of e-mail, en moet de gewenste ingangsdatum, de duur van het verlof, en de gewenste indeling vermelden. De werkgever heeft vier weken de tijd om schriftelijk te reageren. Het verzoek mag in principe niet worden geweigerd, tenzij de voorgestelde indeling ernstige problemen voor het bedrijf zou veroorzaken. In dat geval kan de werkgever een alternatief voorstel doen. Het is belangrijk om de afspraken schriftelijk te bevestigen om misverstanden te voorkomen. De aanvraag moet minimaal twee maanden voor de gewenste ingangsdatum worden ingediend.
Hoewel ouderschapsverlof in principe onbetaald is, zijn er mogelijkheden voor betaald ouderschapsverlof. Sinds augustus 2022 hebben beide ouders recht op negen weken betaald ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind. Tijdens deze negen weken ontvangen ouders 70% van hun dagloon, met een maximum van € 282,95 bruto per dag. In sommige gevallen vullen werkgevers het dagloon aan tot 100%. De resterende weken van het ouderschapsverlof kunnen worden opgenomen als onbetaald verlof, of, afhankelijk van de afspraken in de cao, tegen een gereduceerde vergoeding van 75% van het dagloon. Het is belangrijk om de opgenomen uren betaald ouderschapsverlof vóór de eerste verjaardag van het kind te registreren.
De wettelijke regeling voor ouderschapsverlof kan worden aangevuld of gewijzigd door afspraken in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Het is daarom belangrijk om de cao te raadplegen om te zien of er gunstigere regelingen van toepassing zijn. De afspraken in de cao gaan altijd voor de wettelijke regeling.
Ouderschapsverlof heeft financiële consequenties. Omdat het verlof in principe onbetaald is, betekent een vermindering van de werkuren ook een vermindering van het inkomen. Het is belangrijk om de financiële impact van het ouderschapsverlof zorgvuldig te overwegen en het gezinsbudget hierop aan te passen. Daarnaast kan ouderschapsverlof gevolgen hebben voor inkomensafhankelijke regelingen, zoals huurtoeslag en kinderopvangtoeslag. Het is raadzaam om de website van de Belastingdienst te raadplegen voor meer informatie.
Tijdens betaald en onbetaald ouderschapsverlof blijft de pensioenopbouw in principe ongewijzigd. De werkgever houdt het werknemersdeel van de pensioenpremie in op het salaris. Echter, bij langdurig onbetaald verlof kan dit leiden tot een negatief salaris, waarbij de werknemer zelf een bedrag moet bijbetalen. De werkgever verrekent dit tekort zodra de werknemer weer voldoende salaris ontvangt om de pensioenpremie te betalen.
De werkgever is verantwoordelijk voor het aanvragen van de uitkering voor betaald ouderschapsverlof bij het UWV. Dit kan via het werkgeversportaal of via een formulier. De ouder bespreekt het verlof minimaal twee maanden voor de eerste verlofdag met de werkgever en neemt het verlof op binnen een jaar na de geboorte van het kind.
Als een werknemer van werkgever verandert tijdens het ouderschapsverlof, kan het resterende verlof in principe worden meegenomen naar de nieuwe werkgever. De werknemer kan een verklaring over het resterende verlof aanvragen bij de vorige werkgever en deze overleggen aan de nieuwe werkgever.
Als een werknemer tijdens het ouderschapsverlof opnieuw zwanger raakt, stopt het ouderschapsverlof automatisch wanneer het zwangerschapsverlof begint. De werknemer behoudt echter het recht op het resterende ouderschapsverlof, dat kan worden opgenomen na de zwangerschapsperiode.
Bij de aanvraag van ouderschapsverlof en de communicatie hierover is correct taalgebruik belangrijk. In het Nederlands is er discussie over het aaneenschrijven of los schrijven van samenstellingen. Over het algemeen geldt dat samenstellingen die een nieuwe betekenis vormen aan elkaar geschreven worden. Echter, er zijn uitzonderingen en regels voor klinkerbotsingen en het gebruik van koppelteken. Het is raadzaam om bij twijfel een taalgids te raadplegen.
Ouderschapsverlof is een waardevol recht voor werkende ouders, dat hen de mogelijkheid biedt om meer tijd met hun kinderen door te brengen. Het is belangrijk om de regels en voorwaarden zorgvuldig te bestuderen en de aanvraagprocedure correct te volgen. Door de plannen tijdig te bespreken met de werkgever en de financiële aspecten te overwegen, kan het ouderschapsverlof een positieve ervaring zijn voor zowel de ouders als het kind. Het is essentieel om de geldende cao-afspraken te controleren, aangezien deze afwijken van de wettelijke regeling.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet