Samenwerking tussen Ouders en Professionals: Een Sleutel tot Kindontwikkeling
juni 28, 2025
Ouderschap met Liefde en Grenzen (OLG) is een intensieve behandelmethode gericht op gezinnen met jongeren tussen de 12 en 18 jaar die te maken hebben met gedragsproblemen en mogelijk delictgedrag. De kern van deze aanpak ligt in het herstellen van relaties binnen het gezin en het verbeteren van de opvoedingsvaardigheden van ouders of verzorgers. Dit artikel beschrijft de principes, doelen en resultaten van OLG, gebaseerd op beschikbare gegevens.
OLG is gebaseerd op een systeemgerichte, oplossingsgerichte en cognitief gedragsmatige aanpak. Het programma erkent dat gedragsproblemen van jongeren vaak voortkomen uit verstoorde gezinsrelaties en opvoedingsonmacht. Het primaire doel is om de gezinsstructuur te herstellen en de affectie en zorgzaamheid te vergroten. Dit wordt bereikt door te werken aan de communicatie tussen gezinsleden en de opvoedingsvaardigheden van de ouders.
Een belangrijk uitgangspunt is dat liefde en grenzen niet tegenover elkaar staan, maar elkaar juist versterken. Grenzen bieden duidelijkheid en veiligheid, wat essentieel is voor de ontwikkeling van een kind. Echter, het stellen van grenzen moet gebeuren op een respectvolle en liefdevolle manier. Dit betekent uitleggen waarom iets niet mag en consequent zijn in het handhaven van de grenzen.
OLG is specifiek ontwikkeld voor gezinnen met jongeren die matig tot ernstige externaliserende gedragsproblemen vertonen, zoals agressie, spijbelen of delinquent gedrag. Het programma is bedoeld voor gezinnen waarbij sprake is van problematische en verstoorde gezinsrelaties, vaak in combinatie met opvoedingsonmacht bij de ouders. Ook gezinnen waarbij kind-oudergeweld een rol speelt, kunnen baat hebben bij OLG.
Het programma richt zich niet alleen op het verminderen van gedragsproblemen, maar ook op het bevorderen van de competenties van de jongeren en het verbeteren van het welzijn van het hele gezin. Dit omvat het bevorderen van positief ouderschap, het verminderen van verwaarlozing of mishandeling, en het verbeteren van de fysieke en emotionele gezondheid van alle gezinsleden.
De OLG-interventie bestaat uit zes groepsbijeenkomsten, parallel aan individuele gezinsgesprekken. De groepsbijeenkomsten bieden een platform voor ouders om ervaringen uit te wisselen, van elkaar te leren en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. De individuele gezinsgesprekken zijn gericht op het aanpakken van specifieke problemen en het op maat afstemmen van de interventie op de behoeften van het gezin.
Een belangrijk onderdeel van de interventie is het werken aan de communicatie binnen het gezin. Ouders leren hoe ze effectiever kunnen luisteren naar hun kinderen, hun gevoelens kunnen erkennen en hun behoeften kunnen beantwoorden. Ook leren ze hoe ze conflicten op een constructieve manier kunnen oplossen en hoe ze positieve interacties kunnen bevorderen.
Daarnaast besteedt OLG aandacht aan het verbeteren van de opvoedingsvaardigheden van de ouders. Ze leren hoe ze duidelijke grenzen kunnen stellen, consistente regels kunnen handhaven en effectieve discipline kunnen toepassen. Ook leren ze hoe ze hun kinderen kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling en hoe ze hun zelfvertrouwen kunnen vergroten.
De betrokkenheid van de vader is een cruciaal aspect van OLG. Het programma investeert expliciet in de deelname van vaders, omdat hun betrokkenheid een positieve invloed kan hebben op de resultaten van de interventie. Vaders worden aangemoedigd om hun zorgen te uiten, hun sterke punten te benadrukken en actief deel te nemen aan de behandeling.
In sommige gevallen kan de ouder zelf de aangemelde cliënt zijn, bijvoorbeeld bij opvoedingsproblemen of huiselijk geweld jegens de puber. In deze situaties is het belangrijk om de risicofactoren van geweld te verminderen en de protectieve factoren te versterken.
Onderzoek heeft aangetoond dat OLG positieve effecten kan hebben op het functioneren van gezinnen met jongeren die gedragsproblemen vertonen. Een studie toonde aan dat na een OLG-behandeling van bijna acht maanden, er sterke positieve veranderingen werden waargenomen in communicatie, opvoeding en agressief gedrag. Bij een derde van de jongeren werd een statistisch significante afname van agressief gedrag geconstateerd.
Het is echter belangrijk op te merken dat OLG niet voor alle gezinnen even effectief is. Vervolgonderzoek is nodig om de werkzame elementen van het programma te identificeren en om te bepalen voor wie de interventie het meest effectief is onder welke omstandigheden.
Bij de implementatie van OLG kunnen er uitdagingen ontstaan. Gezinnen met kind-oudergeweld kunnen soms erg weerbarstig zijn voor interventies, omdat de jongeren vaak gedrags- en opstandigheidsstoornissen hebben. Het is belangrijk om te onderzoeken welke problematiek toebehoort aan de jongere en welke aan de ouders, en om rekening te houden met de eigen problemen van het gezinssysteem.
Een andere uitdaging is het betrekken van de vader bij de behandeling. Vaders hebben soms de neiging om zich af te melden, omdat ze denken dat ze te druk zijn of dat de behandeling alleen de verantwoordelijkheid van de moeder is. Het is belangrijk om de vaders te overtuigen van het belang van hun deelname en om hen een zakelijke en respectvolle benadering te bieden.
Het programma benadrukt het belang van een evenwicht tussen liefde en grenzen. Te veel liefde zonder grenzen kan leiden tot verwaarlozing en gebrek aan structuur, terwijl te weinig liefde en te veel grenzen kan leiden tot angst en onzekerheid. Het is belangrijk om een omgeving te creëren waarin kinderen zich geliefd en veilig voelen, maar ook leren om verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag.
Een techniek die gebruikt wordt is het vertellen van "parallelle verhalen", waarbij de behandelaar een verhaal vertelt dat identiek is aan de ervaringen van de vader, om hem te laten inzien wat het probleem kan zijn. Ook het gebruik van metaforen en het in kaart brengen van de gezinsstructuur met een genogram kunnen helpen om inzicht te krijgen in de dynamiek van het gezin.
Ouderschap met Liefde en Grenzen is een veelbelovende interventie voor gezinnen met jongeren die gedragsproblemen vertonen. Door te werken aan de relaties binnen het gezin, de communicatie tussen gezinsleden en de opvoedingsvaardigheden van de ouders, kan OLG bijdragen aan het verminderen van gedragsproblemen en het verbeteren van het welzijn van het hele gezin. Hoewel verder onderzoek nodig is om de effectiviteit van het programma te optimaliseren, biedt OLG een waardevolle aanpak voor het ondersteunen van gezinnen in moeilijke situaties.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet