Co-ouderschap: Juridische en Financiële Aspecten voor Ouders
juni 28, 2025
Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis voor het hele gezin, en brengt vaak complexe emoties en praktische uitdagingen met zich mee. Voor kinderen kan een scheiding gevoelens van onzekerheid, angst en verdriet veroorzaken. Het is daarom van groot belang dat ouders, ondanks hun eigen emoties, het welzijn van hun kinderen voorop stellen en samenwerken om een stabiele en veilige omgeving te creëren. Verschillende vormen van ondersteuning zijn beschikbaar om ouders te helpen bij het navigeren door dit proces, met als doel een goede omgang tussen kind en beide ouders te waarborgen.
Verschillende Vormen van Ouderschap Na Scheiding
Na een scheiding behouden meer dan 90 procent van de ouders gezamenlijk het ouderlijk gezag over hun kinderen. Dit betekent dat beide ouders beslissingen mogen nemen over hun kind. De manier waarop dit georganiseerd wordt, kan variëren. Een belangrijk onderdeel van de organisatie is de zorg- of omgangsregeling, die wettelijk verplicht vastgelegd moet worden in een ouderschapsplan voor kinderen jonger dan 18 jaar. Wanneer beide ouders gezag hebben, spreken we van een zorgregeling, die de verdeling van de zorg- en opvoedtaken regelt. Indien slechts één ouder gezag heeft, is er een omgangsregeling voor de ouder zonder gezag, waarin staat hoe vaak deze ouder het kind ziet.
De verdeling van de zorgtaken kan variëren van 50/50 tot een ongelijke verdeling, zoals 70/30. Een regeling met een ongeveer gelijke verdeling wordt co-ouderschap genoemd.
Co-ouderschap: Samenwerking in het Belang van het Kind
Co-ouderschap vereist een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders. Kenmerken van coöperatief ouderschap zijn regelmatige communicatie, direct contact (persoonlijk of telefonisch), gezamenlijke besluitvorming, samenwerking bij het oplossen van problemen en het plannen van activiteiten, en het werken vanuit de belangen van de kinderen. Ook het onderhouden van momenten van samenkomen als gezin, gezamenlijk naar gesprekken op school gaan, en het zorgen voor een prettige overgang tussen de huizen van de ouders zijn belangrijk. Ouders bespreken veranderingen in schema's en vakanties in overleg en met een open houding.
Een bijzondere vorm van co-ouderschap is waarbij ouders, na de scheiding, in een groot huis gaan wonen met ieder een eigen woonomgeving en een gezamenlijk deel voor de kinderen. Dit is een constructie die niet voor iedereen weggelegd is en uitdagingen met zich meebrengt, maar het uitgangspunt is om samen een thuis voor de kinderen te creëren.
Parallel Ouderschap: Minimale Communicatie en Duidelijke Afspraken
Parallel ouderschap daarentegen, kenmerkt zich door minimale communicatie en afstemming tussen de ouders. Elke ouder opvoedt de kinderen op zijn of haar eigen manier, zonder overleg. Duidelijke afspraken, vastgelegd in een ouderschapsplan, zijn essentieel om conflicten te vermijden. Deze afspraken worden strikt nageleefd en er is weinig ruimte voor aanpassingen. Communicatie verloopt vaak via e-mail, WhatsApp, een derde persoon of een speciaal schrift. De overgangen van de kinderen tussen de huizen van de ouders vinden plaats op een neutrale plek, met weinig communicatie tussen de ouders, of via de school.
In sommige gevallen kan een onafhankelijke derde persoon, zoals een bemiddelaar, betrokken worden om het contact tussen de ouders te ondersteunen, vooral bij belangrijke beslissingen over het kind. Een bemiddelaar kan ook helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan als ouders er niet uitkomen.
De Rol van Ouderschapsbemiddeling
Ouderschapsbemiddeling is een specialistische vorm van ondersteuning die als doel heeft om tijdens en na de scheiding rust en veiligheid te creëren voor een goede omgang tussen kind en beide ouders. Onenigheid tussen ouders heeft negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Tijdens het traject leren ouders om op een positieve en opbouwende wijze met elkaar over te leggen en samen te werken in het belang van de kinderen.
Een traject ouderschapsbemiddeling omvat oudergesprekken om de beste manier te vinden om de kinderen op te voeden in de nieuwe situatie. Ook worden er gesprekken gevoerd met de kinderen (indien oud genoeg) en een kindercoach om hun wensen en ideeën in kaart te brengen en mee te nemen in de oudergesprekken. Tijdens deze gesprekken worden onderwerpen besproken zoals de gewenste situatie, de problemen die daarbij komen kijken, de manier waarop ouders zich opstellen naar elkaar en hun kind, en het opstellen van een ouderschapsplan waar beide ouders achter staan.
Belangrijke Overwegingen bij het Opstellen van een Ouderschapsplan
Bij het opstellen van een ouderschapsplan is het belangrijk om te kijken naar de pijnpunten en te werken aan het opbouwen van vertrouwen en motivatie tussen de ouders. Ouders moeten benaderd worden als ouders, maar ook als individuen met hun eigen behoeften en achtergrond. Het is cruciaal om goed te luisteren naar de wensen en behoeften van de kinderen en deze mee te nemen in het plan. Het netwerk van de ouders kan ook betrokken worden bij de uitvoering van de afspraken.
Als beide ouders gezamenlijk gezag hebben, moet gekeken worden naar de afspraken in het ouderschapsplan en beoordeeld worden of het kind voldoende ondersteuning krijgt op het gebied van veiligheid, zorg, toekomstmogelijkheden en persoonlijke wensen. Het is belangrijk om te beseffen dat afspraken tussentijds aangepast kunnen worden indien nodig. Bij eenhoofdig gezag gelden dezelfde overwegingen, maar dan met betrekking tot de omgangsregeling.
De Impact van Conflicten en Scheidingstrauma
Voortdurende conflicten tussen ouders kunnen een negatieve impact hebben op het welzijn van kinderen. In sommige gevallen kan dit leiden tot scheidingstrauma, waarbij kinderen de emotionele gevolgen van de scheiding en de conflicten tussen hun ouders ervaren. Het is belangrijk dat ouders hun conflicten leren beheersen voordat ze in gesprek gaan over een nieuwe zorg- of omgangsregeling. Professionele hulp kan hierbij van onschatbare waarde zijn.
Het is essentieel dat ouders zich realiseren dat het voor hun kind belangrijk is dat ze samen instemmen met de afspraken over omgang en zorg, ook als bemiddeling en begeleide omgang nodig is. Ouders moeten vermijden om negatief over elkaar te praten in aanwezigheid van hun kinderen en rustig blijven, zonder hun stem te verheffen. Kinderen lijden onder de ruzies van hun ouders.
Ondersteuning voor Gezinnen met Complexe Problematiek
Voor gezinnen waar meerdere problemen tegelijk spelen, zoals een kind met een (vermoeden van een) psychiatrische diagnose, kan gezinsondersteuning geboden worden. Deze vorm van zorg kan ook ingezet worden bij gezinnen waarbij het kind niet thuis woont, met als doel om het kind weer thuis te laten wonen. Gezinsondersteuning richt zich op het aanpakken van problemen op verschillende leefgebieden die elkaar beïnvloeden en in standhouden.
Gezinsbehandeling richt zich op het onderzoeken van dieperliggende oorzaken van problemen, zoals trauma of familiegeschiedenis, en het verbeteren van de situatie door middel van therapeutische interventies. Gezinsbegeleiding daarentegen, richt zich op het vergroten van de veerkracht van het gezin en het ontwikkelen van vaardigheden om effectiever met stress en veranderingen om te gaan.
Conclusie
Een scheiding is een uitdagende periode voor het hele gezin. Door te focussen op het welzijn van de kinderen, samen te werken en gebruik te maken van de beschikbare ondersteuning, kunnen ouders de negatieve impact van de scheiding minimaliseren en een stabiele en veilige omgeving creëren voor hun kinderen. Verschillende vormen van ouderschap, zoals co-ouderschap en parallel ouderschap, bieden mogelijkheden om de zorg- en opvoedtaken te organiseren. Ouderschapsbemiddeling kan ouders helpen om tot een constructieve overeenkomst te komen en de communicatie te verbeteren. Het is essentieel om de wensen en behoeften van de kinderen centraal te stellen en conflicten te vermijden, zodat zij de scheiding zo goed mogelijk kunnen verwerken.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
