Co-ouderschap: Leeftijd en Belangen van het Kind
juni 28, 2025
Natuurlijk ouderschap, ook wel bekend als Attachment Parenting, is een opvoedingsmethode die de hechting tussen ouders en kind centraal stelt. Deze benadering, die zijn oorsprong vindt in het werk van de Amerikaanse kinderarts William Sears, benadrukt het belang van het afstemmen op de behoeften van het kind en het creëren van een veilige en liefdevolle omgeving. Binnen de kinderopvang wordt deze filosofie steeds vaker toegepast, met als doel een warme en geborgen omgeving te bieden die aansluit bij de principes van natuurlijk ouderschap. Dit artikel belicht de kernprincipes van natuurlijk ouderschap en hoe deze in de praktijk kunnen worden gebracht binnen een kinderopvangsetting.
Natuurlijk ouderschap is gebaseerd op het idee dat ouders de beste deskundigen zijn als het gaat om hun eigen kind. Door hun kind goed te leren kennen, kunnen ouders de signalen van hun kind beter begrijpen en daar adequaat op reageren. Dit leidt tot een sterke hechting, wat essentieel is voor de gezonde ontwikkeling van het kind. Sears formuleerde handvatten om deze doelen te bereiken, waaronder het tegemoetkomen aan de behoeften van het kind, het bevorderen van lichamelijk contact en het actief helpen bij het reguleren van emoties.
De drie hoofddoelen van natuurlijk ouderschap zijn het kind leren kennen, ervoor zorgen dat het zich goed voelt en genieten van het ouderschap. Deze doelen worden bereikt door het toepassen van specifieke principes, zoals het beantwoorden van de signalen van het kind, het bieden van troost en het creëren van een omgeving waarin het kind zich veilig en geborgen voelt. Het is belangrijk te benadrukken dat natuurlijk ouderschap niet noodzakelijkerwijs een strikte set regels is, maar eerder een filosofie die ouders aanmoedigt om creatief te zijn in de manier waarop ze de behoeften van hun kind vervullen.
Een sterke hechting is cruciaal voor de emotionele en sociale ontwikkeling van een kind. Kinderen met een veilige hechting hebben meer zelfvertrouwen, zijn leergieriger en hebben betere relaties met anderen. Binnen de kinderopvang is het belangrijk om een omgeving te creëren die deze hechting ondersteunt. Dit kan door het bieden van een stabiele en vertrouwde omgeving, het reageren op de signalen van het kind en het bieden van troost en warmte wanneer dat nodig is.
Het opbouwen van een secundaire hechting met een verzorger in de kinderopvang is een belangrijk aspect van deze benadering. Dit houdt in dat het kind een band opbouwt met een andere volwassene dan de primaire verzorger, waardoor het kind zich veiliger en zekerder voelt in de opvangomgeving. Om dit te bevorderen, is het belangrijk dat verzorgers een continue en persoonlijke zorg bieden, en dat ze actief de baby’s en peuters aanmoedigen om een band met hen aan te gaan. Ouders kunnen hieraan bijdragen door mee te werken aan dit proces en hun kind te ondersteunen bij het aangaan van een nieuwe relatie.
Verschillende praktische maatregelen kunnen worden genomen om de principes van natuurlijk ouderschap toe te passen in de kinderopvang. Zo kan er bijvoorbeeld snel worden gereageerd op de signalen van het kind, waardoor het kind zich gehoord en begrepen voelt. Het bieden van (borst)voeding op verzoek, het toestaan dat kinderen samen slapen in een veilige omgeving en het hanteren van een positieve benadering zijn allemaal voorbeelden van manieren om tegemoet te komen aan de behoeften van het kind.
Een draagzak of doek kan worden gebruikt om een kindje geborgenheid te geven, vooral als dit thuis ook gebruikelijk is. In plaats van een huilende baby te sussen, wordt er geprobeerd te achterhalen waarom het kind huilt en daar woorden aan te geven. Dit helpt het kind zich gehoord te voelen en versterkt de verbinding met de verzorger. Het is belangrijk om te streven naar een grote verbondenheid tussen leidsters, kinderen, ouders en collega’s, waardoor een sterk team wordt gecreëerd dat voor elkaar klaarstaat.
Natuurlijk ouderschap benadrukt het belang van het respecteren van de individuele behoeften van het kind. Dit betekent dat er niet zomaar regels worden opgelegd, maar dat er samen met het kind regels worden gemaakt die voor iedereen fijn en veilig zijn. Binnen de grenzen van deze regels is er ruimte voor individuele behoeftes. Dit vereist een flexibele en empathische houding van de verzorgers, die in staat moeten zijn om de signalen van het kind te interpreteren en daar adequaat op te reageren.
Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle kinderen hetzelfde zijn. Sommige kinderen hebben meer behoefte aan nabijheid en troost dan anderen. Verzorgers moeten in staat zijn om deze verschillen te herkennen en daarop in te spelen. Dit kan bijvoorbeeld door een kind extra lang te knuffelen, of door het kind een rustige plek te bieden waar het zich kan terugtrekken.
De wenperiode is een cruciale fase bij het starten met kinderopvang. Het is belangrijk om deze periode voldoende tijd te geven en om de overgang van thuis naar de opvang zo vloeiend mogelijk te laten verlopen. Ouders kunnen samen met de verzorgers bekijken wat het kind nodig heeft om zich veilig en vertrouwd te voelen. Het kan helpen om samen met het kind te spelen in de opvangomgeving, of om de eerste dagen samen te blijven.
Het afscheid nemen van het kind kan voor zowel ouders als kind emotioneel zijn. Het is belangrijk om het kind met een goed gevoel achter te laten, en om te vertrouwen op de verzorgers. Een vast afscheidsritueel kan helpen om het kind zich veilig te laten voelen. Het is ook belangrijk om te beseffen dat een kort moment van verdriet normaal is en dat het kind de ruimte moet worden gegeven om zijn emoties te uiten.
Hoewel natuurlijk ouderschap veel voordelen kan bieden, is het belangrijk om ook kritisch te kijken naar de beperkingen. Sommige critici stellen dat het te intensief kan zijn en dat het de onafhankelijkheid van het kind kan belemmeren. Het is ook belangrijk om te erkennen dat niet alle ouders in staat zijn om de principes van natuurlijk ouderschap volledig toe te passen, bijvoorbeeld vanwege praktische of financiële redenen.
Bovendien is het wetenschappelijk niet bewezen dat een kind zich beter ontwikkelt als al zijn behoeften steeds worden vervuld. Een al te toegeeflijke opvoedingsstijl kan juist negatieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het kind. Het is daarom belangrijk om een balans te vinden tussen het tegemoetkomen aan de behoeften van het kind en het stellen van grenzen.
Natuurlijk ouderschap biedt een waardevolle benadering voor het opvoeden van kinderen, met de nadruk op hechting, verbinding en het respecteren van de individuele behoeften van het kind. Binnen de kinderopvang kan deze filosofie worden toegepast door het creëren van een warme en geborgen omgeving, het reageren op de signalen van het kind en het bevorderen van een sterke band tussen het kind en de verzorgers. Hoewel er ook kritische kanttekeningen zijn, kan de toepassing van de principes van natuurlijk ouderschap bijdragen aan de gezonde emotionele en sociale ontwikkeling van het kind. Het is essentieel om een evenwicht te vinden en de behoeften van het kind af te stemmen op de mogelijkheden en grenzen van de opvangomgeving.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet