Fiscaal Co-ouderschap: Registratie, Voordelen en Belangrijke Aandachtspunten
juni 28, 2025
De medische zorg voor kinderen in gescheiden gezinnen kan complex zijn, met name als ouders het niet eens zijn over behandelingen of informatievoorziening. Huisartsen spelen een cruciale rol bij het navigeren door deze situaties, waarbij het belang van het kind altijd voorop moet staan. Deze artikel beschrijft de richtlijnen en overwegingen voor huisartsen en ouders met betrekking tot toestemming, informatie-uitwisseling en besluitvorming in de medische zorg van kinderen met gescheiden ouders.
Toestemming en Gezag
In de basis geldt dat bij gezamenlijk ouderlijk gezag beide ouders toestemming moeten geven voor medische behandelingen van hun kind, mits het kind jonger is dan 12 jaar. Dit is vastgelegd in de wet. Echter, de praktijk is vaak complexer. Als één ouder de toestemming weigert, ontstaat er een patstelling. De wet biedt de arts echter ruimte om toch te handelen, met name als dit in het belang van het kind is.
Een arts kan zich beroepen op ‘goed hulpverlenerschap’ als niet-handelen de zorg voor het kind in gevaar brengt, de motieven van de weigerende ouder niet in het belang van het kind zijn, of als het gaat om een ingrijpende behandeling waarbij het afwachten van vervangende toestemming van een rechter niet verantwoord is. Dit betekent dat een arts in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij een jongste kind met ernstige allergieën, een kopie van het dossier naar een nieuwe huisarts kan sturen, ook zonder toestemming van beide ouders, mits beide ouders hierover geïnformeerd worden.
Voor kinderen tussen de 12 en 16 jaar is naast de toestemming van de gezagdragende ouder(s) ook de toestemming van het kind zelf vereist, mits het kind wilsbekwaam is. Vanaf 16 jaar kan het kind zelfstandig beslissen over zijn of haar medische behandeling.
Informatievoorziening aan Ouders
Ouders hebben in principe recht op informatie over de gezondheidstoestand en behandeling van hun minderjarige kind. Dit recht is gebaseerd op het feit dat zij verantwoordelijk zijn voor de toestemming voor de behandeling. Echter, er zijn uitzonderingen op deze regel.
In spoedgevallen is toestemming niet vereist en kan de arts direct handelen. Ook als een kind 16 jaar of ouder is en wilsbekwaam wordt geacht, heeft de arts geen toestemming van de ouders nodig. Als een kind tussen de 12 en 16 jaar is en niet-behandelen ernstig nadeel zou opleveren, kan de arts de behandeling uitvoeren, zelfs als de ouders het er niet mee eens zijn, mits het kind zelf wel instemt.
Als ouders in een vechtscheiding verwikkeld zijn, kan de situatie complexer worden. Als één ouder informatie opvraagt met het doel deze te gebruiken in een juridische procedure, moet de arts zich beperken tot het verstrekken van feitelijke medische informatie en geen waardeoordeel geven over de vraag wie van beide ouders het best in staat is de verzorging van het kind op zich te nemen.
De Rol van de Huisarts in Gescheiden Gezinnen
Huisartsen bevinden zich vaak in een lastige positie bij het omgaan met ouders in een vechtscheiding. Het is belangrijk dat de huisarts goed op de hoogte is van de regels en richtlijnen om misstappen te voorkomen. Een goede relatie met beide ouders is essentieel. Het kan nuttig zijn om bij de inschrijving van een eenoudergezin of bij het vaststellen van een echtscheiding een afspraak te maken met beide ouders om de werkwijze van de praktijk uit te leggen en afspraken te maken over informatie-uitwisseling.
In de praktijk begeleidt vaak één ouder het kind bij een bezoek aan de arts. De arts mag er in principe van uitgaan dat deze ouder mede namens de andere ouder spreekt, zolang er geen aanwijzingen zijn dat de niet-aanwezige ouder een andere mening is toegedaan. Als er twijfel is over de gezagsverhoudingen, kan het gezagsregister geraadpleegd worden.
Het is belangrijk dat de huisarts het belang van het kind altijd voorop stelt. Dit betekent dat de arts in staat moet zijn om een weloverwogen beslissing te nemen, ook als de ouders het niet eens zijn. In sommige gevallen kan het nodig zijn om door te verwijzen naar een kinderrechter voor een beslissing over vervangende toestemming.
Praktische Overwegingen en Communicatie
Bij een niet-ingrijpende, noodzakelijke en gebruikelijke behandeling mag de arts er in het algemeen van uitgaan dat de andere ouder toestemming geeft, zelfs als er sprake is van een echtscheiding. Echter, als de arts weet dat de ouders in conflict zijn en de vader bijvoorbeeld vooraf geïnformeerd wil worden over elke behandeling, is het verstandig om alsnog zijn toestemming te vragen.
Als de vader niet bereikbaar is, kan de arts in het belang van het kind toch handelen, bijvoorbeeld door een antibioticakuur voor te schrijven bij een acute middenoorontsteking. Wel moet de vader hierover zo snel mogelijk geïnformeerd worden, met een uitleg over de redenen voor de beslissing.
Het is belangrijk om te onthouden dat de arts geen rechercheur is en geen beoordelingen mag geven over de geschiktheid van ouders. De arts moet zich beperken tot het verstrekken van feitelijke medische informatie.
Beperkingen van de Beschikbare Informatie
De beschikbare informatie is voornamelijk gericht op de juridische en praktische aspecten van toestemming en informatievoorziening. Er is weinig aandacht voor de emotionele impact van een vechtscheiding op kinderen en de rol van de huisarts bij het bieden van ondersteuning aan kinderen en ouders in deze moeilijke situatie.
Conclusie
De medische zorg voor kinderen in gescheiden gezinnen vereist een zorgvuldige afweging van juridische, ethische en praktische overwegingen. Het is essentieel dat huisartsen op de hoogte zijn van de geldende richtlijnen en in staat zijn om een weloverwogen beslissing te nemen, waarbij het belang van het kind altijd voorop staat. Open communicatie met beide ouders en een goede relatie met het kind zijn cruciaal voor het bieden van optimale zorg.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
