Co-ouderschap: Wanneer en Hoe Kan het Tegengehouden Worden?
juni 28, 2025
Een ouderschapsplan is een essentieel document voor ouders die uit elkaar gaan en kinderen hebben. Het is wettelijk verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen onder de 18 jaar hebben. Dit plan omvat een zorgregeling, die de verdeling van de zorg- en opvoedtaken regelt, of een omgangsregeling, die van toepassing is wanneer slechts één ouder het gezag heeft. In de meeste gevallen behouden beide ouders gezamenlijk het ouderlijk gezag, wat betekent dat ze beiden beslissingen mogen nemen over hun kind.
Het Belang van een Ouderschapsplan
Het ouderschapsplan dient als bewijs van gemaakte afspraken tussen de ouders. Beide ouders onderschrijven hiermee het recht van de kinderen op een gelijkwaardige verzorging en opvoeding. Het is een instrument om conflicten te minimaliseren en de belangen van de kinderen voorop te stellen. Het plan kan worden overgelegd aan een rechter, en zowel ouders als advocaten zijn vrij om dit te doen. Het is belangrijk dat de kinderen, afhankelijk van hun leeftijd, op een passende wijze bij de totstandkoming van het plan betrokken worden en dat de gevolgen van de scheiding met hen besproken worden.
Gezag en Ouderlijke Verplichtingen
Ouders achten het in het belang van de kinderen dat de huidige gezagssituatie gehandhaafd blijft. Indien ouders gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, hebben ze automatisch beiden het ouderlijk gezag over hun kinderen. Voor samenwoners was dit voorheen anders, maar sinds 2023 geldt dat ook de vader automatisch het ouderlijk gezag krijgt, mits hij het kind erkend heeft. Het ouderlijk gezag omvat het recht om beslissingen te nemen over de schoolinschrijving, medische behandelingen en andere belangrijke zaken betreffende het kind. Beide ouders hebben de verplichting om goed voor de kinderen te zorgen en beslissingen te baseren op dit uitgangspunt.
Vormen van Ouderschap
Naast gezamenlijk ouderlijk gezag zijn er verschillende vormen van ouderschap mogelijk. Parallel ouderschap wordt gekenmerkt door onregelmatige of minimale communicatie tussen ouders, waarbij elk ouder eigen beslissingen neemt over de kinderen tijdens hun verblijf bij hen. In dit geval kan een onafhankelijke derde, zoals een bemiddelaar, worden ingeschakeld om het contact tussen ouders te ondersteunen en te helpen bij het maken van belangrijke beslissingen.
Co-ouderschap, waarbij de zorg en opvoeding gelijkwaardig verdeeld worden, is een andere optie. Dit kan variëren van een 50/50 verdeling tot een minder gelijke verdeling, zoals 70/30. Bij co-ouderschap is het belangrijk dat ouders in staat zijn om goed te communiceren en samen te werken, hoewel dit niet altijd vereist is.
Co-Ouderschap in de Praktijk
Co-ouderschap kan verschillende vormen aannemen. Een veelvoorkomende vorm is het delen van de kinderbijslag en andere toeslagen. De aanvrager van de kinderbijslag heeft recht op de combinatiekorting, maar deze kan onderling verdeeld worden of op een kinderrekening gestort worden. Bij twee kinderen kan elke ouder één kind op zijn adres inschrijven en zelf de kinderbijslag aanvragen. Beide ouders kunnen dan ook in aanmerking komen voor de kindgebonden budget (KGB), afhankelijk van hun inkomen en de leeftijd van het kind.
De verdeling van dagen bij co-ouderschap kan variëren. Voor baby's wordt co-ouderschap over het algemeen afgeraden tot een leeftijd van 4 jaar, omdat het belangrijk is dat de hechtingsprocessen met de eerst verzorgende, meestal de moeder, niet verstoord worden. In deze periode wordt geadviseerd om meerdere keren per week voor een korte tijd contact te hebben met de vader. Naarmate het kind ouder wordt, kan de verdeling geleidelijk uitgebreid worden.
Bewijs van Co-Ouderschap en Toeslagen
De regels voor het aantonen van co-ouderschap voor toeslagen zijn in de loop der jaren veranderd. Voor 13 maart 2020 was sprake van co-ouderschap als het kind doorgaans tenminste 3 hele dagen per week bij de ouder woonde op wiens adres hij niet was ingeschreven. Na 13 maart 2020, naar aanleiding van een uitspraak van de Hoge Raad, is de eis dat de zorg ongeveer gelijk verdeeld moet worden, waarbij het kind in een kalenderjaar minimaal 156 dagen bij de andere ouder verblijft. Ook dagdelen kunnen hierbij worden opgeteld. Sinds 30 september 2022, eveneens na een uitspraak van de Hoge Raad, is er sprake van co-ouderschap als het kind in een herhalend ritme in een half jaar tijd tenminste 78 dagen bij de ouder is verbleven waar het kind niet ingeschreven staat. Ook hier kunnen dagdelen worden opgeteld. Deze regels gelden voor kinderen jonger dan 12 jaar.
Praktische Zaken en Afspraken
Naast de zorgregeling en de verdeling van toeslagen zijn er nog andere praktische zaken die in het ouderschapsplan geregeld kunnen worden. Denk aan verzekeringen, waarbij afspraken gemaakt kunnen worden over wie de kinderen verzekert tegen wettelijke aansprakelijkheid en ziektekosten. Ook de overdracht van spullen, zoals een “heen en weer” tas met belangrijke documenten en persoonlijke bezittingen, kan worden geregeld.
Communicatie is cruciaal. Ouders hebben de verplichting elkaar voldoende te informeren over alle relevante zaken betreffende de kinderen, zoals schoolprestaties, ziekte en afspraken. Het is belangrijk om afspraken te maken over hoe beslissingen worden genomen over belangrijke zaken, zoals schoolkeuze, doktersbezoek en hobby's.
Nieuwe Partners en Overige Overwegingen
Wanneer een ouder een nieuwe partner heeft, is het belangrijk om de andere ouder hiervan in kennis te stellen voordat de kinderen op de hoogte worden gesteld. Beide ouders zullen de kinderen pas met een nieuwe partner kennis laten maken wanneer er sprake is van een serieuze relatie. Het is essentieel dat een nieuwe partner of andere derde niet op een negatieve wijze het ouderschap beïnvloedt.
Ook over bijzondere gebeurtenissen, zoals uitvoeringen en diploma-uitreikingen, kunnen afspraken worden gemaakt. Beide ouders moeten elkaar in de gelegenheid stellen om aanwezig te zijn bij deze momenten. Bij ziekte van een kind neemt de ouder waar het kind verblijft de zorg op zich, maar de andere ouder moet direct geïnformeerd worden.
Conflicten en Hulp
Bij conflicten is het belangrijk om eerst te proberen tot overeenstemming te komen door te praten. Als dit niet lukt, kunnen ouders zich wenden tot een onafhankelijke derde, zoals een mediator of een andere professionele dienstverlener, voor objectief advies.
Conclusie
Een goed ouderschapsplan is van onschatbare waarde voor ouders die uit elkaar gaan. Het biedt een kader voor de zorg en opvoeding van de kinderen en helpt om conflicten te minimaliseren. Het is belangrijk om de specifieke behoeften van de kinderen in overweging te nemen en afspraken te maken die in hun belang zijn. Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om de zorg en opvoeding te delen, maar vereist goede communicatie en samenwerking tussen de ouders. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen bij het opstellen van een ouderschapsplan om ervoor te zorgen dat alle aspecten goed geregeld zijn.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
