Ouderlijk Gezag en Medische Zorg: Richtlijnen voor Huisartsen en Ouders
juni 27, 2025
Parallel ouderschap is een opvoedvorm die steeds vaker wordt overwogen door ouders na een scheiding, met name wanneer samenwerking moeilijk of onmogelijk blijkt te zijn. Het biedt een alternatief voor co-ouderschap, waarbij de focus ligt op het minimaliseren van conflicten en het creëren van een stabiele omgeving voor de kinderen. Deze vorm van ouderschap kenmerkt zich door een minimale emotionele betrokkenheid en communicatie tussen de ouders, waarbij beide ouders zelfstandig de regie voeren over hun ouderrol.
Wat is Parallel Ouderschap?
Parallel ouderschap, ook wel parallel solo-ouderschap genoemd, houdt in dat ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder dat ze daar samen overleggen. De interactie tussen de ouders is beperkt tot het hoogstnoodzakelijke, en afspraken zijn strak, gedetailleerd en inflexibel. Het wordt vaak vergeleken met twee leggers van een turnbrug: ze raken elkaar niet, maar bieden wel beiden steun aan het kind. Het is een vorm van ouderschap waarbij ouders zich losmaken van elkaar, met als doel de kinderen te beschermen tegen de voortdurende strijd.
Het is belangrijk te benadrukken dat parallel ouderschap niet per definitie de meest ideale scenario is, maar het kan een oplossing bieden wanneer onderling overleg niet lukt en de conflicten aanhouden na de scheiding. Het kan ouders in staat stellen om zich te concentreren op hun eigen ouderschap, zonder te worden belemmerd door de conflicten met de andere ouder.
Voor wie is Parallel Ouderschap Geschikt?
Parallel ouderschap is met name geschikt voor ouders die na een scheiding blijven vastlopen in conflicten en ruzies. Wanneer adviezen over samen ouderschap niet helpen, kan parallel ouderschap een uitweg bieden. Het is een optie voor ouders waarbij de emoties hoog oplopen en elke vorm van interactie resulteert in ruzie, vaak in het bijzijn van de kinderen. Door de interactie te minimaliseren, wordt de kans op conflicten verkleind.
Het is ook geschikt voor situaties waarin één van de ouders al verder in het afscheidsproces zit dan de ander. Deze verschillende fases kunnen wrijving veroorzaken, en parallel ouderschap kan ruimte bieden om met deze verschillen om te gaan. Het is een manier om te werken vanuit de visie van solo-ouderschap, waarbij de communicatie teruggebracht wordt tot een minimum.
Belangrijke Voorwaarden voor Succesvol Parallel Ouderschap
Om parallel ouderschap succesvol te laten verlopen, zijn er enkele belangrijke voorwaarden:
- Ouderlijk Gezag: Beide ouders moeten het ouderlijk gezag behouden.
- Schriftelijke Afspraken: Alle punten moeten zoveel mogelijk schriftelijk worden vastgelegd in een ouderschapsplan.
- Spelregels: Hulpverleners kunnen spelregels opstellen om te bereiken dat de discussie met en over elkaar stopt.
- Parallelle Organisatie: De zorg voor de kinderen moet daadwerkelijk parallel worden georganiseerd.
- Respect voor Opvoedmethoden: Ouders moeten elkaars opvoedmethoden en stijlen respecteren en accepteren dat de situatie is zoals die is.
- Beperkte Communicatie: De communicatielijnen tussen de ouders moeten worden ontvlochten en anders vormgegeven. Ouders beperken zich tot hun eigen verantwoordelijkheid voor de relatie met de kinderen.
- Focus op het Kind: De focus moet liggen op wat de kinderen nodig hebben van hun ouders, en wat de ouders nodig hebben om zichzelf op te kunnen laden.
- Geen Discussies over Contactregeling: Het doel is om discussies over de contactregeling met de kinderen te voorkomen.
Communicatie in Parallel Ouderschap
Een cruciaal aspect van parallel ouderschap is de manier waarop ouders communiceren. In deze vorm van ouderschap is de communicatie minimaal en beperkt tot het hoogstnoodzakelijke. Ouders kunnen e-mail, WhatsApp, een derde persoon of een speciaal schrift gebruiken om te communiceren over de kinderen. Het is belangrijk dat de communicatie zakelijk en feitelijk blijft, zonder emotionele lading.
De twee gezinnen hebben zo min mogelijk met elkaar te maken. Elke ouder neemt eigen beslissingen over de kinderen, zolang ze in het huis van die ouder zijn. De overgangen van de kinderen van het ene naar het andere huis vinden plaats op een neutrale plek, met weinig communicatie tussen de ouders, of via de school.
Parallel Ouderschap versus Co-ouderschap
Parallel ouderschap verschilt significant van co-ouderschap. Bij co-ouderschap is er sprake van regelmatige communicatie, gezamenlijke besluitvorming en samenwerking tussen de ouders. Bij parallel ouderschap is de communicatie minimaal en neemt elke ouder zelfstandig beslissingen over de kinderen. Co-ouderschap vereist een goede relatie tussen de ouders, terwijl parallel ouderschap juist een oplossing is wanneer die relatie verstoord is.
Het gezag bij parallel ouderschap is niet anders dan bij co-ouderschap; beide ouders behouden in dezelfde mate het gezag over de kinderen. Echter, de manier waarop dit gezag wordt uitgeoefend, is fundamenteel anders.
Mogelijke Valkuilen en Beperkingen
Hoewel parallel ouderschap een oplossing kan bieden, zijn er ook mogelijke valkuilen. Het is belangrijk om te beseffen dat parallel ouderschap niet altijd de beste oplossing is en in sommige gevallen zelfs schadelijk kan zijn voor de kinderen.
Het Nederlands Jeugdinstituut hanteert een restrictieve interpretatie van parallel ouderschap en waarschuwt dat het een excuus kan zijn voor ouders om niet te overleggen over het kind, wat kan leiden tot loyaliteitsbeïnvloeding en ouderverstoting.
Het is belangrijk dat ouders zich aan de afspraken houden en dat er een onafhankelijke derde persoon betrokken is die het contact tussen ouders kan ondersteunen, bijvoorbeeld bij belangrijke beslissingen over het kind.
Er bestaat een risico dat parallel ouderschap wordt misbruikt als argument voor zelfbepalend gedrag, waarbij ouders eenzijdig beslissingen nemen die in strijd zijn met de gedachte van parallel ouderschap.
De Rol van Hulpverlening
Een hulpverlener kan een belangrijke rol spelen bij parallel ouderschap. De hulpverlener kan fungeren als tussenpersoon bij de communicatie, knopen doorhakken bij onenigheid en de ouders begeleiden bij het opstellen van een ouderschapsplan. Bij parallel solo ouderschap heeft iedere ouder een eigen hulpverlener en is er geen contact tussen de hulpverleners op inhoud, alleen op procesniveau. Een derde hulpverlener kan gesprekken voeren met de kinderen om hun beleving te begrijpen en hen een stem te geven.
Parallel Solo Ouderschap
Parallel solo ouderschap is een variant waarbij de ouders nog verder van elkaar verwijderd zijn. Hierbij bestaat elk huishouden geheel los van elkaar, met weinig communicatie of emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Het is belangrijk dat ouders in deze situatie de realiteit accepteren en zich focussen op hun eigen proces.
Conclusie
Parallel ouderschap is een opvoedvorm die een oplossing kan bieden voor ouders die na een scheiding blijven vastlopen in conflicten. Het kenmerkt zich door minimale communicatie en een focus op het creëren van een stabiele omgeving voor de kinderen. Het is echter belangrijk om te beseffen dat parallel ouderschap niet voor iedereen geschikt is en dat er mogelijke valkuilen zijn. Een hulpverlener kan een belangrijke rol spelen bij het begeleiden van ouders bij het implementeren van parallel ouderschap, waarbij het welzijn van het kind altijd voorop staat. Het vereist een bewuste keuze en de bereidheid van beide ouders om de focus te leggen op hun eigen verantwoordelijkheid en de behoeften van hun kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
