Co-ouderschap: Rechten, Mogelijkheden en Grenzen na Scheiding
juni 27, 2025
Stevig Ouderschap is een preventief programma dat gezinnen met een minder gemakkelijke start ondersteunt bij de opvoeding van hun kind. Het programma richt zich op het versterken van het zelfvertrouwen, de zelfredzaamheid en het sociale netwerk van ouders, met als doel de kans op opvoedproblemen en kindermishandeling te verkleinen. De ondersteuning wordt geboden door middel van huisbezoeken van een speciaal opgeleide verpleegkundige, zowel tijdens de zwangerschap als na de geboorte van het kind. Deelname aan het programma is vrijwillig en kosteloos.
Doelgroep en Aanmelding
Stevig Ouderschap is bedoeld voor (aanstaande) ouders die behoefte hebben aan extra ondersteuning. Dit kan het geval zijn bij een belaste jeugd, weinig steun vanuit de omgeving, of onzekerheid over het ouderschap. Ouders kunnen op verschillende manieren in aanmerking komen voor het programma. Prenataal kunnen zij zelf of via netwerkpartners worden aangemeld, vanaf 12 weken zwangerschap. Postnataal vindt aanmelding vaak plaats via een vragenlijst die door de jeugdverpleegkundige van het consultatiebureau wordt aangeboden, of via de jeugdverpleegkundige zelf, de ouders of netwerkpartners. Het is ook mogelijk om zelf contact op te nemen met de GGD om deelname te bespreken, zelfs als de vragenlijst niet direct een indicatie geeft. Het programma kan worden gestart tot zes maanden na de geboorte van het kind, maar een vroegere start tijdens de zwangerschap (vanaf 16 weken) wordt aangemoedigd.
De Huisbezoeken: Wat kunt u verwachten?
De kern van Stevig Ouderschap bestaat uit huisbezoeken van een Stevig Ouderschap-verpleegkundige. Het aantal en de timing van deze bezoeken variëren, maar over het algemeen kunnen ouders rekenen op ongeveer vier prenatale bezoeken en zes postnatale bezoeken tot de leeftijd van twee jaar. Tijdens de prenatale bezoeken, die vanaf 16 weken zwangerschap kunnen starten, wordt met de aanstaande ouders gesproken over de voorbereiding op de komst van het kind, hun gezondheid en verwachtingen. Na de geboorte volgen ongeveer zes huisbezoeken, gespreid over de eerste achttien maanden van het kind. Deze bezoeken vinden doorgaans plaats rond de leeftijd van 6 weken, 3 maanden, 6 maanden, 9 maanden, 12 maanden en 18 maanden, maar de planning kan in overleg worden aangepast.
De huisbezoeken duren ongeveer anderhalf uur en bieden een veilige omgeving voor ouders om hun vragen, zorgen en ervaringen te delen. De verpleegkundige luistert, denkt mee en biedt advies op maat. De gesprekken zijn vertrouwelijk en de ouders bepalen zelf welke onderwerpen aan bod komen.
Onderwerpen die aan bod komen
Tijdens de huisbezoeken kunnen diverse onderwerpen worden besproken, afgestemd op de behoeften van de ouders. Enkele veelvoorkomende thema’s zijn:
- De ontwikkeling van het kind: Hoe stimuleer je de ontwikkeling van je kind? Welke signalen geef je kind en hoe reageer je hierop?
- Opvoeding: Welke opvoedstijl past bij jou en je kind? Hoe kun je een positieve en veilige opvoeding bieden?
- Partnerschap en relaties: Hoe verandert het ouderschap je relatie met je partner, vrienden en familie?
- Combinatie werk en gezin: Hoe combineer je werk met de zorg voor je kind?
- Eigen jeugd: Hoe heeft jouw eigen jeugd invloed op je opvoeding?
- Sociale netwerk: Hoe kun je je sociale netwerk versterken en steun vinden?
- Informatie over instanties: Welke instanties kunnen je helpen bij vragen of problemen?
De verpleegkundige biedt geen kant-en-klare oplossingen, maar coacht de ouders en helpt hen om hun eigen kracht te vinden en passende keuzes te maken.
Signalering en Vragenlijst
Een belangrijk onderdeel van Stevig Ouderschap is de signalering. Vlak na de geboorte ontvangen ouders een vragenlijst die gericht is op het identificeren van risico’s voor opvoedingsproblematiek. De vragen richten zich op factoren zoals jeugdervaringen met mishandeling, persoonlijke problemen en sociale isolatie. De antwoorden op de vragenlijst, in combinatie met het oordeel van de jeugdverpleegkundige, bepalen of ouders in aanmerking komen voor de extra ondersteuning van Stevig Ouderschap.
Stevig Ouderschap Prenataal
Naast de postnatale ondersteuning biedt Stevig Ouderschap ook een prenatale variant, Stevig Ouderschap Prenataal. Deze variant is bedoeld voor aanstaande ouders die al vroeg in de zwangerschap (vanaf 16 weken) extra steun willen. Tijdens vier huisbezoeken wordt met de ouders gesproken over de voorbereiding op de komst van het kind, hun verwachtingen en eventuele zorgen. Ook wordt besproken hoe zij zich voorbereiden op hun rol als ouder en hoe zij een positieve start kunnen maken.
Kosten en Vrijwilligheid
Deelname aan Stevig Ouderschap is volledig vrijwillig en kosteloos. De kosten van de huisbezoeken worden gedekt door de gemeente waarin de ouders wonen. Het is wel belangrijk om te benadrukken dat deelname niet vrijblijvend is. Als ouders besluiten mee te doen, wordt van hen verwacht dat zij de gemaakte afspraken nakomen.
Stevig Ouderschap en het NCJ
Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) is landelijk verantwoordelijk voor Stevig Ouderschap. Op de website van het NCJ is informatie beschikbaar voor zowel ouders als professionals die betrokken zijn bij de uitvoering van het programma.
Belang van vroegtijdige ondersteuning
Stevig Ouderschap benadrukt het belang van vroegtijdige ondersteuning. Door gezinnen met een kwetsbare start zo vroeg mogelijk te bereiken, kunnen problemen tijdig worden gesignaleerd en voorkomen. Dit draagt bij aan een positieve en veilige opvoeding en een goede start voor zowel het kind als de ouders.
Conclusie
Stevig Ouderschap is een waardevol programma dat extra ondersteuning biedt aan (aanstaande) ouders die dit nodig hebben. Door middel van huisbezoeken en persoonlijke begeleiding worden ouders geholpen om hun zelfvertrouwen te vergroten, hun sociale netwerk te versterken en een positieve start te maken met de opvoeding van hun kind. Het programma is vrijwillig, kosteloos en toegankelijk voor ouders die behoefte hebben aan een steuntje in de rug. De focus op vroegtijdige signalering en preventie draagt bij aan een gezonde ontwikkeling van zowel kind als ouders.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
