Co-ouderschap na Scheiding: Een Overzicht voor Ouders

Co-ouderschap is een steeds vaker gekozen vorm van ouderschap na een scheiding, waarbij beide ouders gezamenlijk de zorg en opvoeding van hun kinderen blijven delen. Meer dan 90 procent van de ouders behoudt na een scheiding gezamenlijk ouderlijk gezag, wat betekent dat beide ouders beslissingen mogen nemen over hun kind. Dit artikel biedt een overzicht van co-ouderschap, de afspraken die gemaakt moeten worden, de financiële aspecten en de mogelijke voor- en nadelen, gebaseerd op beschikbare informatie.

Wat is Co-ouderschap?

Co-ouderschap houdt in dat ouders, na een scheiding, de zorg- en opvoedingstaken van hun kinderen zo gelijk mogelijk verdelen. Dit betekent dat de kinderen afwisselend bij beide ouders verblijven. De verdeling kan variëren, bijvoorbeeld drie dagen bij de ene ouder en vier dagen bij de andere, of een wekelijkse afwisseling. Het is belangrijk te benadrukken dat de invulling van co-ouderschap niet wettelijk vastgelegd is; ouders hebben de vrijheid om zelf afspraken te maken die het beste passen bij hun situatie. Een zorgregeling met een ongeveer gelijke verdeling wordt specifiek als co-ouderschap aangeduid. Wanneer slechts één ouder gezag heeft, is er sprake van een omgangsregeling voor de ouder zonder gezag, waarin staat hoe vaak deze ouder het kind ziet.

Het Ouderschapsplan: De Basis voor Co-ouderschap

Voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben jonger dan 18 jaar, is het wettelijk verplicht om een ouderschapsplan te maken. Dit plan is essentieel voor het organiseren van de zorg- en opvoedingstaken na de scheiding. Het ouderschapsplan bevat afspraken over de zorgregeling of omgangsregeling, en is een belangrijk instrument om conflicten te minimaliseren en de belangen van de kinderen te waarborgen. Het is raadzaam om bij het opstellen van het ouderschapsplan professionele hulp in te schakelen, bijvoorbeeld van een mediator, die persoonlijk advies kan geven afgestemd op de specifieke situatie.

Praktische Afspraken binnen Co-ouderschap

Naast de roosterafspraken en de verdeling van tijd over de twee huizen, zijn er andere praktische zaken die in het ouderschapsplan geregeld moeten worden. Denk hierbij aan de onderlinge woonafstand, de taakverdeling tussen de ouders en de communicatie over belangrijke zaken. Ook afspraken over verjaardagen, vakanties en huisregels zijn belangrijk. Een maximale afstand van 10 kilometer tussen de woonplaatsen van de ouders wordt vaak als wenselijk beschouwd, omdat dit het voor beide ouders behapbaar maakt om de kinderen te brengen en halen, en de kinderen toegang blijft houden tot hun school, vrienden en sportclub. Verhuizen naar een grotere afstand kan een co-ouderschap bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken.

Financiële Aspecten van Co-ouderschap

Co-ouderschap heeft aanzienlijke financiële implicaties. Omdat de kinderen afwisselend bij beide ouders verblijven, worden de kosten in twee huishoudens gemaakt. Er is een onderscheid tussen ‘eigen kosten’ (zoals huur, internet en boodschappen) die door beide ouders worden gemaakt, en ‘te verdelen kosten’ (zoals kleding, schoenen, zakgeld en schoolkosten) die verdeeld moeten worden. De kosten kunnen verdeeld worden op basis van de draagkracht van beide ouders, waarbij rekening wordt gehouden met hun inkomens. Het is ook belangrijk om te kijken naar de kinderbijslag, het kindgebonden budget en de heffingskortingen, aangezien deze mogelijk over beide ouders verdeeld kunnen worden.

Voordelen van Co-ouderschap voor Kinderen

Uit onderzoek blijkt dat kinderen die onder een co-ouderschapsregeling vallen, het niet slechter doen dan kinderen die vooral bij één ouder wonen na de scheiding. Een belangrijk voordeel is dat kinderen over het algemeen een goede band kunnen opbouwen met beide ouders. Dit voorkomt loyaliteitsconflicten en vermindert stress bij de kinderen. Ze ervaren het als eerlijk als ze evenveel tijd doorbrengen met beide ouders, en beide ouders kunnen kwalitatieve tijd doorbrengen met hun kinderen. Bovendien blijven kinderen betrokken bij de doordeweekse activiteiten van beide ouders, zoals school, sport en vrienden. Het vermindert de kans dat kinderen vervreemden van één van hun ouders.

Mogelijke Nadelen en Uitdagingen

Hoewel co-ouderschap veel voordelen biedt, zijn er ook mogelijke nadelen. De kosten kunnen hoger uitvallen, omdat bepaalde zaken, zoals kleding, dubbel aangeschaft moeten worden. Het steeds weer afscheid nemen van een ouder en het gevoel van heimwee kunnen negatieve gevolgen hebben voor het kind, evenals een gebrek aan continuïteit. Het is essentieel dat ouders in staat zijn om goed met elkaar te communiceren en samen te werken, anders kan co-ouderschap leiden tot conflicten en stress voor alle betrokkenen.

Wanneer is Co-ouderschap Niet Geschikt?

Co-ouderschap is niet voor iedereen weggelegd. Het vereist een goede relatie tussen de ouders, waarbij ze bereid zijn om er het beste van te maken, flexibel te zijn in de opvang van de kinderen, zakelijk met elkaar te kunnen overleggen en ongeveer dezelfde opvoed- en huisregels aan te houden. Het is belangrijk dat de ouders minimaal in de buurt van elkaar wonen, zodat de kinderen gemakkelijk naar school en hun vrienden kunnen gaan. Als er sprake is van conflicten, miscommunicatie of een gebrek aan vertrouwen, is co-ouderschap mogelijk niet de beste optie.

Het Belang van Communicatie en Flexibiliteit

Succesvol co-ouderschap vereist open communicatie en flexibiliteit van beide ouders. Het is belangrijk om regelmatig met elkaar te overleggen over de behoeften van de kinderen en om bereid te zijn om compromissen te sluiten. Ouders moeten zich realiseren dat ze geen partners meer zijn, maar wel altijd samen ouders zullen blijven. Het is essentieel om de belangen van de kinderen voorop te stellen en om te voorkomen dat ze in een loyaliteitsconflict terechtkomen.

Professionele Hulp en Ondersteuning

Het opstellen van een ouderschapsplan en het navigeren door de complexiteit van co-ouderschap kan uitdagend zijn. Het is daarom raadzaam om professionele hulp in te schakelen. Er zijn verschillende professionals die ondersteuning kunnen bieden, zoals advocaten, mediators, scheidingscoaches, emotietherapeuten en financiële scheidingsspecialisten. Deze professionals kunnen helpen bij het maken van afspraken, het oplossen van conflicten en het waarborgen van de belangen van de kinderen.

Co-ouderschap en Verhuizen

Verhuizen kan een complexe kwestie zijn bij co-ouderschap. Omdat de zorg voor de kinderen gelijk verdeeld is, is het belangrijk om de toestemming van de andere ouder te hebben voordat je verhuist. Als de ouders het niet eens kunnen worden, kan de kwestie voor de rechtbank komen. In sommige gevallen kan het verhuizen leiden tot het opheffen van het co-ouderschap en het treffen van een andere omgangsregeling.

Conclusie

Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om de zorg voor kinderen te delen na een scheiding, mits beide ouders bereid zijn om samen te werken, te communiceren en de belangen van de kinderen voorop te stellen. Een goed ouderschapsplan, duidelijke afspraken over praktische en financiële zaken, en professionele ondersteuning kunnen bijdragen aan een positieve uitkomst voor alle betrokkenen. Het is belangrijk om te onthouden dat co-ouderschap niet voor iedereen geschikt is en dat het essentieel is om de specifieke situatie en de behoeften van de kinderen zorgvuldig te overwegen.

Bronnen

1. NJI
2. Echtscheidingswijzer
3. Zorgelooschscheiden
4. Scheidingsplanner
5. Nibud
6. Rijksoverheid
7. Descheidingsadvocaat
8. Kenniscentrum Kind en Scheiding