Omgangsregelingen en Co-ouderschap: Een Overzicht voor Ouders
juni 27, 2025
Co-ouderschap is een steeds vaker gekozen vorm van ouderschap na een scheiding, waarbij ouders streven naar een gelijke verdeling van de zorg en opvoeding van hun kinderen. Hoewel er geen wettelijke definitie bestaat, is het essentieel dat ouders duidelijke afspraken maken en deze vastleggen in een ouderschapsplan. Dit artikel biedt een overzicht van de voorwaarden, rechten en plichten die van belang zijn bij co-ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie.
Co-ouderschap kenmerkt zich door de woorden 'gelijk', 'samen' en 'evenveel'. Het impliceert een gelijke verdeling van de kosten, zorg en opvoedingstaken van de kinderen, waarbij rekening gehouden wordt met de draagkracht van beide ouders. Dit betekent dat de ouder met een hoger inkomen mogelijk meer bijdraagt aan de financiële lasten. Het doel is dat beide ouders evenveel betrokken zijn bij het leven van hun kinderen en gezamenlijk verantwoordelijkheden dragen, zowel praktisch als financieel. Belangrijke beslissingen over de kinderen worden in overleg genomen.
De Belastingdienst hanteert een eigen definitie van co-ouderschap voor de beoordeling van de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Volgens de Belastingdienst zijn ouders co-ouders als het kind minimaal drie volle dagen per week bij beide ouders verblijft, of om de week bij beide ouders. Dit komt neer op een vrijwel 50-50 regeling. De regels omtrent de fiscale voordelen van co-ouderschap zijn in 2023 aangepast, waarbij nu gekeken wordt naar minimaal 78 dagen verblijf over een periode van zes maanden bij elke ouder. Zorg tijdens vakanties wordt hierbij ook meegerekend.
Er zijn verschillende manieren om co-ouderschap te organiseren. Een veelvoorkomende regeling is de week-om-week verdeling, waarbij de kinderen de ene week bij de ene ouder en de andere week bij de andere ouder verblijven. Voor oudere kinderen, zoals middelbare scholieren, kan een minder frequente wisselmomenten prettiger zijn om overzicht te bieden. Bij jongere kinderen wordt soms gekozen voor een wisselmoment na een halve week, omdat zij de andere ouder mogelijk sneller missen. De keuze voor de meest geschikte vorm hangt af van de specifieke omstandigheden van het gezin en de behoeften van de kinderen.
Bij een scheiding met minderjarige kinderen is het opstellen van een ouderschapsplan verplicht. Dit plan legt de afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen vast. Bij co-ouderschap is het ouderschapsplan cruciaal om de rechten en plichten van beide ouders te definiëren. Het plan kan praktische zaken bevatten, zoals de verdeling van schoolvakanties, verjaardagen en feestdagen, evenals financiële afspraken.
Hoewel co-ouderschap in principe vrij vormgegeven kan worden, zijn er bepaalde voorwaarden die de kans op succes vergroten. Het Gerechtshof Den Bosch heeft in een uitspraak aangegeven dat een goede ouderschapsrelatie, wederzijds respect en een goede afstemming en communicatie tussen de ouders essentieel zijn. Zonder deze elementen kan een co-ouderschapsregeling moeilijk functioneren.
Een goede communicatie is van groot belang. Ouders moeten in staat zijn om open en eerlijk met elkaar te overleggen over belangrijke beslissingen en veranderingen in het leven van de kinderen. Het is ook belangrijk om de kinderen te betrekken bij het proces en hun wensen en behoeften te respecteren.
Co-ouderschap is niet altijd de beste oplossing. Als de ouders ver uit elkaar wonen, moeite hebben met het afstemmen van hun werkzaamheden op de zorg voor de kinderen, of niet in staat zijn om in goed overleg beslissingen te nemen, kan een andere regeling geschikter zijn. In dergelijke gevallen kan parallel co-ouderschap een optie zijn, waarbij de zorgtaken gelijk verdeeld worden, maar de ouders minder intensief samenwerken.
Bij co-ouderschap hebben beide ouders rechten en plichten ten aanzien van hun kinderen. Deze rechten en plichten kunnen in het ouderschapsplan worden vastgelegd. Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken over de taakverdeling, de woonafstand tussen beide huishoudens, de huisregels en de financiële verantwoordelijkheden.
Een mediator kan een waardevolle rol spelen bij het opstellen van een ouderschapsplan en het maken van afspraken over co-ouderschap. Een ervaren mediator kan helpen om valkuilen te vermijden en ervoor zorgen dat de afspraken in het belang van het kind zijn. De mediator kan ook helpen om de communicatie tussen de ouders te verbeteren en een constructieve sfeer te creëren.
Co-ouderschap biedt verschillende voordelen voor kinderen en ouders. Kinderen blijven in nauw contact met beide ouders, wat hun emotionele welzijn ten goede komt. Ze hoeven niet te kiezen tussen hun ouders en komen minder snel in loyaliteitsconflicten terecht. Bovendien worden de financiële lasten gelijk verdeeld, wat de financiële stabiliteit kan vergroten. Beide ouders dragen gelijkwaardig bij aan de opvoeding, waardoor de kinderen profiteren van de vaardigheden en kennis van beide ouders.
Er zijn ook enkele nadelen aan co-ouderschap. Kinderen moeten regelmatig hun spullen pakken en van huis wisselen, wat stressvol kan zijn. Voor de ouders is het belangrijk om de zorgtaken goed te coördineren en afspraken te maken over school, hobby's en andere activiteiten. Kinderen kunnen zich soms gespleten voelen tussen beide huishoudens en moeite hebben met het aanpassen aan verschillende routines en regels.
De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor co-ouderschap in relatie tot de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Het is belangrijk om te weten dat de regels in 2023 zijn aangepast. Ook de verdeling van de zorg tijdens vakanties wordt meegenomen bij de beoordeling.
Co-ouderschap kan een succesvolle manier zijn om de zorg en opvoeding van kinderen na een scheiding te organiseren. Het vereist echter een goede onderlinge relatie, wederzijds respect en een open communicatie tussen de ouders. Een zorgvuldig opgesteld ouderschapsplan is essentieel om de rechten en plichten van beide ouders vast te leggen en ervoor te zorgen dat de afspraken in het belang van het kind zijn. Het is belangrijk om te overwegen of co-ouderschap in de specifieke situatie van het gezin geschikt is en om eventueel de hulp van een mediator in te schakelen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet